FinansePolska

Kiedy koniec podwyżek stóp procentowych?

Kiedy środowiska ekonomiczne zachodziły w głowę, kiedy koniec podwyżek stóp procentowych, prezes NBP Adam Glapiński na molo w Sopocie zdradził słodką tajemnicę. Za pomocą dość nietypowego sposobu komunikacji prezes NBP powiedział, że stopy procentowe mogą wzrosnąć już tylko o maksymalnie 0,25 pkt proc., jednak przy scenariuszu osłabienia procesów inflacyjnych w gospodarce, stopa referencyjna już nie wzrośnie i pozostanie na swoim aktualnym poziomie 6,50%. Swoje wiedzą też rynki finansowe, które wyceniają powolny koniec podwyżek stóp procentowych. 

Stopy procentowe w Polsce

Na lipcowym posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej (RPP) podniesiono stopę referencyjną o 0,50 pkt proc., mimo konsensusu rynkowego na poziomie 0,75 pkt proc. RPP wzięła jednak pod uwagę spowolnienie koniunkturalne i nawet w obliczu najwyższej inflacji od 25 lat, zdecydowała się na słabszy ruch. Ponadto należy zaznaczyć, że od marca Rada za każdym razem podwyższała stopy powyżej 0,50 pkt proc. Tylko w tym roku stopa referencyjna wzrosła aż o 4,75 pkt proc. Obecny cykl podwyższania stóp procentowych należy do najostrzejszych w historii.

Zobacz także: Pytanie, które zadają sobie wszyscy, czyli jak bardzo RPP podniesie stopy procentowe w lipcu

Stopy procentowe zaczynają działać

Celem zacieśniania polityki monetarnej jest spowolnienie gospodarcze, czego skutkiem są znamiona dezinflacyjne poprzez spadek zagregowanego popytu konsumpcyjnego. Stopy procentowe mają szerokie pole oddziaływania. Najpierw wytłumaczę, jak ich wzrost wpływa na popyt w gospodarce.

Pochodną poziomu stopy procentowej jest poziom stawki WIBOR, która wpływa na wzrost rat kredytów hipotecznych. Wskaźnik WIBOR 3M wzrósł z 0,24% we wrześniu ubiegłego roku do 7,00% obecnie. Skutkuje to zwiększeniem raty kredytów hipotecznych dla niektórych Polek/Polaków nawet o 100%. W związku z powyższym spada poziom dochodów gospodarstw domowych pozostających do dyspozycji po odjęciu wszelkich zobowiązań finansowych. W ten sposób spadają wydatki konsumpcyjne i finalnie maleje zagregowany popyt obrazujący sumę wszystkich wydatków społeczeństwa na żywność, napoje, odzież, transport itp. W Polsce ten efekt jest bardziej spotęgowany, niż w państwach zachodnich, ponieważ udział kredytów o stałym oprocentowaniu w całkowitej liczbie udzielanych kredytów jest znikomy (do kilku procent).

W literaturze naukowej wskazuje się, że polityka stóp procentowych wpływa na gospodarkę z opóźnieniem do nawet roku. Twarde dane pokazują, że gospodarka już zaczyna odczuwać zaostrzanie warunków finansowych. PMI zanurkował w czerwcu do 44,4 pkt (>50 = wzrost), natomiast sprzedaż detaliczna względem maja spadła o 1,4%. Jednocześnie spada również podaż pieniądza, co także jest skutkiem cyklu podwyżek stóp procentowych. W czerwcu ilość gotówki w obiegu zmniejszyła się o 6 mld zł.

Zobacz także: Stopy procentowe w Polsce ponownie zostały podniesione!

Rynki oczekują końca podwyżek stóp procentowych

Hamowanie gospodarki i widmo recesji powodują, że prawdopodobieństwo podwyżki stóp procentowych we wrześniu maleje (w sierpniu RPP ma wakacje). Zdaniem ekonomistów Polskiego Instytutu Ekonomicznego cykl podwyżek stóp procentowych zakończył się w lipcu. Natomiast ekonomiści PKO BP jasno dają do zrozumienia, że w obliczu technicznej recesji i globalnych zjawisk dezinflacyjnych nie ma potrzeby dalszego zaostrzania polityki monetarnej.

Swoje wiedzą również rynki finansowe wyceniające koniec cyklu. Od ostatniego posiedzenia RPP, stopa WIBOR 3M spadła z 7,14% do 7,00%. Rynki finansowe jeszcze na początku lipca oczekiwały, że stopa WIBOR 3M w ciągu trzech miesięcy wzrośnie do 7,72%, z kolei dzisiaj wyceniają wzrost do 7,58%. Analitycy PIE wskazują, że rynkowa wycena stawki WIBOR jeszcze zmaleje. Oczekiwania rynku co do kształtowania się poziomu WIBOR  w przyszłości pokazane są na poniższym wykresie.

Zobacz także: Stawki za wysyłkę kontenerów wzrosły w ciągu roku o nawet 112%

Inne instrumenty finansowe także oczekują koniec zacieśniania polityki monetarnej. Kontrakty FRA (umowa forward na stopę procentową) wyceniają spadek stawki WIBOR.

Kontrakty FRA 6 na WIBOR 6M za 6 miesięcy dla Polski spadły od połowy czerwca z wieloletniego szczytu 9,0 proc. do poziomu 7,6 proc. Kontrakty FRA to instrument finansowy polegający na wymianie stóp procentowych – jedna strona płaci odsetki po z góry ustalonej stopie, a druga po rynkowej stopie WIBOR — wskazują ekonomiści PIE

Natomiast rentowności obligacji 2-letnich od czerwca spadły z 8,2% do 6,70%, obligacji 10-letnich zaś z 8,14% do 5,79%. Jest to skutek obniżenia oczekiwań co do podwyżek stóp procentowych, gdyż rentowność zależy nie tylko od samego poziomu stóp procentowych NBP, ale również oczekiwań co do ich poziomu w przyszłości. Podsumowując, rynek i ekonomiści są zgodni. Koniec podwyżek stóp procentowych jest blisko. Można powiedzieć więcej. Bardzo możliwe, że stopy procentowe w dającej się przewidzieć przyszłości już nie wzrosną.

Co napędza inflację w Polsce? Wiele wskazuje na spiralę marżowo-cenową [RAPORT OG]

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker