EuropaFinansePolska

Polacy głupsi niż myślą? Zdecydowanie przeceniają swoją wiedzę o finansach [BADANIE]

40% Polaków ocenia swoją wiedzę finansową jako wysoką, jednak badanie Eurobarometru brutalnie to zweryfikowało

Eurostat w najnowszym Eurobarometrze ocenił wiedzę mieszkańców UE z zakresu finansów. We wstępie, uchylimy tylko jeden rąbek tajemnicy: Polacy mocno przeceniają swoje obeznanie w zagadnieniach finansowych. Tego typu smaczków jest jednak zdecydowanie więcej… wiedza Polaków o finansach kuleje? 

  • Zaledwie 20% polskich respondentów odpowiedziała poprawnie na co najmniej cztery pytania z zakresu wiedzy o finansach. 
  • Tylko w pięciu krajach odsetek takich osób był niższy: Grecja (19%), Hiszpania (19%), Cypr (19%), Portugalia (16%) i Rumunia (13%).
  • Najbardziej wyedukowane państwa w zakresie finansów to Holandia, Dania, Finlandia i Estonia, gdzie odsetek ankietowanych odpowiadających poprawnie na minimum 4 odpowiedzi wyniósł kolejno 43%, 40%, 40% i 39%
  • Największe trudności mieszkańcy UE i Polski mieli ze zrozumieniem zależności między stopami procentowymi a cenami obligacji.
  • Polacy przeceniają swoją wiedzę finansową. Aż 40% ankietowanych mieszkańców Polski ocenia swoją wiedzę jako „wysoką”, podczas gdy zaledwie 20% otrzymało wysoki wynik z testu.

Metodologia badania Eurobarometru

Na początek omówimy kilka kluczowych kwestii metodologicznych. Eurostat zadał każdej ankietowanej osobie pięć pytań z szeroko pojętej tematyki finansowej. Wielkość próby badawczej dla całej UE to 26139 osób. W każdym kraju poza Cyprem i Luksemburgiem (niska populacja) liczba ankietowanych wyniosła około 1000 osób (Polska: 1003). Poniżej przedstawione są pytania i odpowiedzi. Proponujemy, aby Czytelnik zrobił sobie własny rachunek sumienia z wiedzy finansowej, odpowiadając na pytania.

Ankieta z badania Eurobarometru

Q1. Wyobraźmy sobie, że ktoś wpłaca [100 EUR] na konto oszczędnościowe z gwarantowaną stopą procentową w wysokości 2% rocznie. Osoba ta nie dokonuje żadnych dalszych wpłat na to konto i nie wypłaca żadnych pieniędzy. Jaka kwota znajdowałaby się na koncie na koniec pięciu lat?

A. Ponad [110 EUR] B. Dokładnie [110 €] C. Mniej niż [€110] D. Nie wiem

Q2. Wyobraź sobie teraz następującą sytuację. W ciągu jednego roku otrzymasz darowiznę w wysokości [1 000 EUR], a w ciągu tego roku inflacja utrzyma się na poziomie 2%. Czy za rok za [1 000 EUR] będziesz w stanie kupić:

A. Więcej niż dziś
B. Taką samą kwotę
C. Mniej niż mógłbyś kupić dzisiaj
D. Nie wiem

Q3. Jeśli stopy procentowe wzrosną, co zazwyczaj dzieje się z cenami obligacji?

A. Wzrosną
B. Spadną
C. Pozostaną bez zmian, ponieważ nie ma związku między cenami obligacji a stopą procentową.
D. Nie wiem

Q4. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe? Inwestycja o wyższej stopie zwrotu będzie prawdopodobnie:

A. bardziej ryzykowna niż inwestycja o niższej stopie zwrotu
B. Mniej ryzykowna niż inwestycja o niższej stopie zwrotu
C. Tak samo ryzykowna jak inwestycja o niższej stopie zwrotu
D. Nie wiem

Q5. Inwestycja w szeroką gamę „akcji spółek” prawdopodobnie będzie:

A. Bardziej ryzykowna niż inwestycja w pojedynczą akcję
B. Mniej ryzykowna niż inwestycja w pojedynczą akcję
C. Tak samo ryzykowna jak inwestycja w pojedynczą akcję
D. Nie wiem

Klucz odpowiedzi podany jest poniżej. Jaki wynik otrzymałeś/-aś?

Q1. A

Q2. C

Q3. B

Q4. A

Q5. B

Wiedza finansowa Polaków. Jest się czym martwić?

Zobaczmy, jak odpowiadali mieszkańcy poszczególnych krajów UE i jak na ich tle wypada Polska. Tylko jedna czwarta (25%) respondentów w UE odpowiedziała poprawnie na co najmniej cztery z pięciu pytań dotyczących wiedzy finansowej. Nieco ponad połowa (51%) otrzymała wynik średni (2 lub 3 pkt), natomiast aż 24% odznaczyła się niskim poziomem wiedzy finansowej, uzyskując maksimum 1 pkt. Które kraje są najlepiej wyedukowane w zakresie wiedzy finansowej? To Holandia, Dania, Finlandia i Estonia, gdzie odpowiednio 43%, 40%, 40% i 39% ankietowanych osiągnęło wysoki wynik. Polska na tle innych krajów wspólnoty wypadła dosyć blado. Jedynie jedna piąta respondentów odpowiedziała poprawnie na co najmniej cztery pytania. Tylko w pięciu krajach odsetek takich osób był niższy: Grecja (19%), Hiszpania (19%), Cypr (19%), Portugalia (16%) i Rumunia (13%). W dwóch krajach procent respondentów z wysokim wynikiem okazał się taki sam jak w Polsce (Litwa i Bułgaria), natomiast aż w 19 państwach członkowskich ankietowani wykazali się wyższym poziomem wiedzy finansowej.

Zobacz też: Populacja Polski 2023. W rok spadła tak, jakby zniknął Rybnik

Jaki odsetek ankietowanych Polaków otrzymał najwyższy wynik? Niestety zaledwie 2%. Najwięcej respondentów z naszego kraju poprawnie odpowiadało na trzy pytania (28%). W całej UE również był to najczęstszy wynik (26%). W Holandii aż 12% osób osiągnęło maksymalną liczbę punktów. Odsetek mieszkańców Polski, którzy na żadne z pytań nie udzielili poprawnej odpowiedzi wyniósł 8% (UE: 7%).

Z którymi pytaniami Polacy mieli największy problem?

Większość ankietowanych rozumie wpływ inflacji na siłę nabywczą (Q2). Średnio w UE 65% odpowiedziało poprawnie na pytanie 2, natomiast w Polsce 68%. Większość udzieliła dobrej odpowiedzi również na pytanie 4 i 5 (dotyczące ryzyka inwestycyjnego). Największe trudności mieszkańcy UE i Polski mieli ze zrozumieniem zależności między stopami procentowymi a cenami obligacji. Odpowiednio 20% i 22% odpowiedziało dobrze na pytanie 3. A zatem ponad trzy czwarte polskich respondentów nie rozumiało wpływu stóp procentowych na ceny obligacji. Problemy sprawiło także pytanie 1 dotyczące procentu składanego. Jedynie 35% polskich respondentów i 45% unijnych respondentów wybrało poprawną odpowiedź.

Zobacz też: Dzień jak co dzień na rynku pracy. Bezrobocie najniższe od 1990 roku

Czy wynik z testu koresponduje z samooceną?

Zobaczmy, jak wyniki z testu dotyczącego wiedzy o zagadnieniach finansowych mają się do samooceny ankietowanych. Cóż, Polacy generalnie wysoko oceniają swoją wiedzę finansową. Aż 40% ankietowanych mieszkańców naszego kraju ocenia ją jako „dość wysoką” lub „bardzo wysoką”. Natomiast 46% jako „średnią”. Jedynie 12% stwierdza, że ich wiedza finansowa jest „dość niska” lub „niska”. Co ciekawe, tylko mieszkańcy dwóch krajów mają wyższe mniemanie nt. swojej wiedzy. To Francuzi i Rumuni, gdzie kolejno 42% i 51% ocenia swoją znajomość zagadnień finansowych jako „dość wysoką” lub „bardzo wysoką”. W Holandii, gdzie wynik z testu należy do najlepszych, odsetek ten wyniósł 34%. Średnia unijna to 30%.

Zobacz też: Ogromne pożary we Włoszech! Zamknięto lotnisko na Sycylii

Polacy zdecydowanie przeceniają swoją wiedzę z zakresu finansów. Poniższy wykres przedstawia porównanie wyników z testu do samooceny w UE i Polsce. Jak wspomniano, aż 40% ankietowanych mieszkańców Polski ocenia swoją wiedzę jako „wysoką”, podczas gdy zaledwie 20% otrzymało wysoki wynik z testu. Jednocześnie 25% uzyskało 0-1 punktów, lecz tylko 12% stwierdza, że ich wiedza jest „niska”. Podsumowując, samoocena wiedzy finansowej Polaków kompletnie nie koresponduje z wynikami testu dotyczącego tejże wiedzy.

Wniosek? Potrzebujemy edukacji finansowej!

Jak w paru zdaniach można podsumować badanie Eurobarometru? Na wstępie, należy zaznaczyć, że pytanie dotyczące cen obligacji rzeczywiście mogło sprawić i jak widać sprawiło trudności ankietowanym: zarówno w Polsce, jak i generalnie w UE. Jednak ogólne wyniki pokazują, że polskie społeczeństwo jest na bakier z wiedzą o finansach. Osiągnęliśmy gorszy wynik, niż 19 krajów unijnych, mimo że nasza samoocena wiedzy o finansach jest wyższa od 24 państw członkowskich. Brakuje nam pokory? Wygląda na to, że tak. Ale bardziej istotne jest to, że brakuje nam wiedzy.

Potrzebujemy edukacji finansowej zgodnie z ideą „pracy u podstaw”. Dzieci w podstawówce, a następnie w liceum powinny przechodzić przez poszczególne szczeble zagadnień ekonomicznych – przynajmniej z zakresu wiedzy o finansach osobistych, która każdemu się przydaje (!). Badanie pokazuje również, że edukacja finansowa powinna być szczególnie skierowana do kobiet, młodszych osób i osób o niższych dochodach i niższym wykształceniu. Grupy te w Polsce, jak i ogólnie w UE osiągały najgorsze wyniki z testu.

Polacy to ekonomiczni analfabeci. Nie widzą zależności między podatkami a wydatkami państwa

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker