Upadłość firm w Polsce. Niby padł rekord, ale nie do końca

Upadłość firm w Polsce ma notować nowe rekordy. W 2023 roku poważne problemy z finansami miało 4701 przedsiębiorstw. Ta liczba jest bezprecedensowa od początku badania tego tematu przez firmę Coface. Jednak jak bardzo ta liczba jest miarodajna? Czy możemy jednoznacznie stwierdzić, że w 2023 roku 4701 firm w Polsce upadło? Wyjaśniamy to w poniższym artykule.

• Większość, czyli 4053, przedsiębiorstw zdecydowała się na postępowanie pozasądowe w celu ogłoszenia niewypłacalności.
• Firmy korzystające z pozasądowego uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu nie muszą znikać z rynku. Po poprawie swojej sytuacji finansowej mogą odbić się od dna. 
• Firm, które zostały poddane procedurze sądowej upadłości i restrukturyzacji, było najmniej od 2008 roku.

Upadłość firm w Polsce

Upadłość firm w Polsce jest całkiem znacząca. W 2023 roku każda branża doświadczyła wzrostu upadłości, z wyjątkiem rolnictwa. Za tak dużym wskaźnik upadłości według Coface ma odpowiadać kilka czynników. Przyczyną oczywiście ma być rekordowa inflacja i wysokie stopy procentowe. Poza tym poważnym ciosem dla przedsiębiorców był szczególnie wzrost cen paliwa oraz energii. Dodatkowo można wskazać także presję płacową. Te czynniki razem przyczyniły się do trudnej sytuacji finansowej wielu firm.

Raport firmy Coface podkreśla, że podobnie jak w latach 2019-2022, większość przedsiębiorstw zdecydowała się na postępowanie pozasądowe w celu ogłoszenia niewypłacalności. Spośród wszystkich firm, 60 procent, czyli 4053 przedsiębiorstwa, wybrało tę opcję. Natomiast 648 firm zdecydowało się na rozpoczęcie postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego prowadzonego przez sądy. To sygnalizuje rosnące wyzwanie, przed którym stoją przedsiębiorstwa w Polsce, zwłaszcza w kontekście zmian ekonomicznych i inflacyjnych.

Zobacz także: Fala bankructw w Wielkiej Brytanii! Upadło najwięcej firm od 2009 roku

Czym jest pozasądowe uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu? Jest to jedno z postępowań restrukturyzacyjnych umożliwiające niewypłacalnemu lub zagrożonemu niewypłacalnością przedsiębiorcy, restrukturyzację zadłużenia w drodze zawarcie układu z wierzycielami. Dzięki porozumieniu dłużnik ma możliwość wdrożenia działań, które poprawią funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Na tej podstawie jest szansa podniesienia jego kondycji ekonomiczno-finansowej i w konsekwencji zażegnania powstałego kryzysu. Zasadniczym celem tych działań jest uniknięcie ogłoszenia upadłości. Byłoby to równoznaczne z zamknięciem działalności i zniknięciem z rynku.

Dodatkowo cały proces odbywa się pozasądowo. Jest on inicjowany poprzez podpisanie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym i wyznaczenie dnia układu. Także dogadywanie się z wierzycielami co do ostatecznego kształtu układu odbywa się bez ingerencji sądu. Wspomniana instytucja ma dopiero swoją rolę na etapie kontroli układu pod względem zgodności z prawem. Na końcu konieczne jest formalne zatwierdzenie wniosku przez sąd.

Dlaczego tyle firm w Polsce upada?

W samym raporcie eksperci Coface zauważyli, że upadłość firm w Polsce notuje takie liczby przez elastyczności, jaką przewiduje polskie prawo dla firm znajdujących się w trudnej sytuacji płynnościowej. Zmiany w przepisach prawa, takie jak wprowadzenie sądowych postępowań restrukturyzacyjnych w 2016 roku oraz działania pomocowe i szybkie pozasądowe postępowania w okresie pandemii, miały na celu umożliwienie firmom skutecznej reakcji na trudności finansowe.

Zobacz także: Susza, protesty, ataki Huti i wojna. Branża TSL nie ma lekko…

Eksperci w raporcie wyjaśniają, że chociaż wzrost ogólnej liczby niewypłacalności przedsiębiorstw nie powinien być zaskoczeniem, to firmy korzystają z tych dostępnych instrumentów zgodnie z ich aktualnymi potrzebami. Starają się utrzymać efektywność działalności biznesowej. Oznacza to de facto, że firmy korzystające z pozasądowego uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu nie muszą znikać z rynku. Po poprawie swojej sytuacji finansowej mogą, kolokwialnie mówiąc, odbić się od dna.

Najbardziej miarodajnym porównaniem jest branie pod uwagę liczby sądowych postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Oczywiście część firm, które obecnie korzysta z drogi pozasądowej, bez takiej możliwości skorzystałaby z sądowego postępowania. Nie mniej stawianie znaku równości między pozasądowym postępowaniem a upadłością jest błędne. Pokazuje to nieproporcjonalna skala tego zjawiska do wielkości upadłości bez tych rozwiązań prawnych. Oznacza to, że firm, które zostały poddane procedurze sądowej upadłości i restrukturyzacji, było najmniej od 2008 roku.

Podsumowanie

Warto wspomnieć, że w 2023 roku niemal wszystkie branże odnotowały wzrost niewypłacalności w porównaniu z 2022 rokiem. Jedyne, w którym zauważalny jest niewielki spadek liczby niewypłacalnych, to rolnictwo. Ta tendencja utrzymuje się od 2021 roku. Sektor usług zmagający się z największymi problemami miał 1401 niewypłacalnych firm. Natomiast w sektorze handlu upadło 1023 firmy. Jest to prawie dwukrotny wzrost względem 2022 roku. Branża budowlana odnotowała znaczny wzrost niewypłacalności o 128%. W liczbach nominalnych było to 638 firm. W transporcie – 546.

Zobacz także: Niewypłacalność firm drastycznie wzrosła. Z drugiej strony liczba likwidacji spadła

Usługodawcy stanowią najliczniejszą grupę niewypłacalnych podmiotów. Odpowiadają za 30% wśród wszystkich zarejestrowanych postępowań. Branże szkoleniowo-eventowa oraz hotelarsko-gastronomiczna doświadczyły trudności z powodu ograniczeń związanych z pandemią, a następnie musiały stawić czoła spowolnieniu popytu związanemu z sytuacją geopolityczną i rosnącą inflacją. Jak podają analitycy, dobrą wiadomością jest to, że liczba niewypłacalności w tej branży zaczęła maleć w drugiej połowie 2023 roku.

Bogactwo województw w porównaniu do państw. Sama Warszawa przebija Japonię