Nakłady na zieloną transformację w Polsce nie powinny spaść

Analitycy Fundacji Instrat w najnowszym raporcie pt. „Z recesji wyjdźmy silniejsi i bardziej zieloni – rekomendacje dla Polski” zwracają uwagę na to, że nakłady na zieloną transformację w Polsce, mimo wybuchu recesji, nie powinny zostać obniżone. 

COVID-19 nie może być pretekstem do tego, aby obniżyć nakłady na zieloną transformację w Polsce

COVID-19 oprócz tego, że sparaliżował globalną gospodarkę to przyczynił się do zmniejszenia zapotrzebowania na energię. We Włoszech popyt na energię elektryczną spadł o 20 proc., w Polsce o 7,3 proc., a w Niemczech o 4,6 proc. To z kolei przyczyniło się do spadku cen uprawnień do emisji CO2 z ok. 25 do poziomu 15 EUR za tonę, a to oznacza niższe ceny energii.

Jak podają analitycy Instratu, spadek emisji CO2 może się przyczynić do spełnienia przez Polskę unijnego celu udziału OZE w miksie energetycznym, który wynosi 15 proc. Autorzy raportu podają jednak, że łatwość osiągnięcia celu sprawia, że coraz głośniejsze są apele nawołujące do czasowego złagodzenia polityki klimatycznej. Podają jednocześnie, że podobne działania miały miejsce w trakcie kryzysu w 2009 roku, co było przyczyną skokowego wzrostu emisji w kolejnych latach.

Zobacz także: Jastrzębie-Zdrój: miasto nieprzygotowane na transformację energetyczną

Dlatego w raporcie możemy przeczytać, że trzeba zrobić wszystko by kryzys wywołany COVID-19 nie był pretekstem do złagodzenia działań wobec polityki klimatycznej. Jednocześnie pada kilka rozwiązań takiego stanu rzeczy:

„Granice kolejnych subsydiów dla górnictwa powinny wyznaczać dotychczasowe płatności. Zgodnie z tzw. ustawą górniczą, do końca 2023 roku, limit pomocy publicznej na restrukturyzację sektora wynosi 7 mld zł. W obliczu upowszechnienia pomocy publicznej w całej Europie pogrążonej w kryzysie, nie należy nadmiernie wykorzystywać tej możliwości w Polsce na ratowanie trwale nierentownego sektora górnictwa węgla kamiennego” – można przeczytać w raporcie.

Należy zwiększyć wydatki na sprawiedliwą transformację

Jednocześnie autorzy rekomendują by 80 proc. środków z Programu Inwestycji Publicznych zostało przeznaczone na inwestycje związane ze sprawiedliwą transformacją. Z kolei pozostałe 20 proc. miałoby być inwestowane w projekty neutralne z punktu widzenia klimatu. Zwiększenie nakładów na zieloną transformację miałoby pomóc w finansowaniu programu Czyste Powietrze i Mój Prąd, które w sytuacji dekoniunktury i niezwiększania nakładów ze strony państwa mogą wyhamować.

Zobacz także: Czy transformacja elektryczna odbędzie się kosztem miejsc pracy?

Celem i skutkiem takich działań miałoby być m.in.:

• zwiększenie udziału bezemisyjnych źródeł wytwórczych w polskim miksie energetycznym umożliwiających spełnienie celów unijnych,
• poprawa efektywności energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw domowych najbardziej narażonych na kryzys
• budowanie potencjału Polski w obszarze czystych technologii

Fundacja Instrat zwraca uwagę na istotę obecnych zmian i inwestycji, które mogą być kluczowe w kontekście dalszej transformacji energetycznej naszego kraju. Mogą także przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności naszej gospodarki i jej pozycji w globalnej gospodarce.

„Realizacja Zielonego Pakiety Fiskalnego to dla Polski okazja nie tylko na złagodzenie negatywnych skutków gospodarczych kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa, ale również przyspieszenie transformacji energetycznej w duchu sprawiedliwości społecznej. Rekomendowane inwestycje umożliwiłyby naszemu krajowi wypełnienie unijnych celów klimatycznych i uniknięcie sankcji, nie tylko finansowych ale również wizerunkowych, mogących obniżać profil Polski wśród międzynarodowych inwestorów. Wreszcie, to szansa dla Polski na gruntowny zwrot w podejściu do polityki klimatycznej i zabezpieczenie interesów obywateli w obliczu przewidywanego przez naukowców kryzysu związanego z globalnym ociepleniem” – podaje Fundacja Instrat w swoim raporcie.

Zielona transformacja Orlenu: firma chce osiągnąć neutralność klimatyczną