Czy czeka nas susza w Polsce? Prognozy nie są zbyt optymistyczne. Lipiec i sierpień mają być bardzo suche, a prognozy na najbliższe tygodnie mówią o małej liczbie odpadów. Tymczasem już teraz część regionów musi mierzyć się z suszą hydrologiczną.
Susza w Polsce już trwa
Liczni rolnicy z różnych części Polski alarmują, że w ich regionie opadów nie było już od kwietnia. Lepsza sytuacja jest w południowo-zachodniej części kraju, gdzie w maju deszcze spadł kilka razy. Mimo to nawet w tych regionach niektórzy rolnicy żalą się na zbyt niską wilgotność gleby. Początek roku nie był dla rolników najgorszy. Mieliśmy wtedy do czynienia z regularnymi opadami deszczu. Sytuacja zaczęła pogarszać się w maju. To właśnie wtedy zaczęliśmy dostrzegać pierwsze objawy suszy w Polsce.
Według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej są regiony w Polsce, gdzie susza już trwa. Stan suszy hydrologicznej, dotyczy już większości województwa zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego. Omawiane dane prezentuje poniższa mapa.
Susza hydrologiczna w Polsce, stan na 06.06.2023
Brak wody a gospodarka
W tym miejscu warto jednak wytłumaczyć, czym jest susza hydrologiczna. Przyczyną suszy jest brak opadów. Problemy zaczynają pojawiać się więc wraz z deficytem opadów. Ten pojawia się wówczas, gdy opady występują poniżej średniej wieloletniej lub jest ich całkowicie brak. Możemy wtedy mówić o pojawieniu się suszy atmosferycznej. Bezpośrednim skutkiem braku opadów jest rosnący niedosyt wilgotności. Szczególnie dotkliwe jest to w ciepłej części roku, gdy parowanie doprowadza do szybszego wysuszania ziemi. To prowadzi do naruszenia zasobów wód glebowych i powierzchniowych.
Wtedy pojawia się kolejne stadium — susza rolnicza. Jej objawem jest niedostateczna do zaspokojenia potrzeb wodnych roślin i prowadzenia normalnej gospodarki w rolnictwie wilgotność gleby. Nie każdy deficyt opadów i spadek wilgoci musi oznaczać suszę. Istotne są tutaj zmiany w stanie roślinności. Możemy mówić o objawach stresu wodnego czy ograniczeń w plonowaniu. Im gorsze są właściwości retencyjne gleby, tym czas wystąpienia suszy jest krótszy. Ten rodzaj suszy prowadzi do strat w plonach i wzrostu cen żywności.
Tutaj dochodzimy do suszy hydrologicznej. Jest ona kolejnym stadium. Przejawia się długotrwałym obniżeniem ilości wody w rzekach i jeziorach (dotyczy wód powierzchniowych). Można ją rozpoznać, gdy przepływ w rzekach spada poniżej przepływu średniej wartości wieloletniej. Ten rodzaj suszy może uderzyć nawet w energetykę. Wiele elektrowni chłodzone jest przy pomocy wody z rzek. Jeśli ich stan jest zbyt niski lub woda jest zbyt ciepła, to następuje wyłączenie siłowni. To z kolei może prowadzić do wzrostu cen, a nawet niedoborów prądu w kraju. Z taką sytuacją mieliśmy w zeszłym roku do czynienia np. we Francji. Ten rodzaj suszy monitorowany jest przez IMGW i przedstawia go omawiana wyżej mapa.
Prognozy nie wyglądają zbyt dobrze. Będzie wielka susza w Polsce?
Czy sytuacja się poprawi? Niestety prognozy nie są dla nas najlepsze. W czerwcu Południe Europy będzie mierzyć się z ponadprzeciętnymi opadami deszczu. W niektórych regionach anomalie sumy opadów przekroczą 40 mm (mowa tutaj szczególnie o Bałkanach). Gorzej sytuacja będzie mieć się na Północy. W Polsce będziemy mierzyć się z mniejszymi od średnich opadami deszczu.
Sytuacja w lipcu nie tylko nie ulegnie poprawie, ale problem się wręcz pogłębi. Ujemne anomalie sumy opadu będą w naszym kraju najwyższe w całej UE. Oznacza to, że najbliższe miesiące nie wróżą nic dobrego. Sierpień ma przynieść dość standardowe jak na tę porę roku opady. Doskonale widać to na poniższych mapach Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW.
Prognozy dla samej Polski pokazują, że najbliższe tygodnie będą czasem wyższych temperatur. Od 12 do 18 czerwca temperatury w Polsce będą w niektórych regionach nawet o 4 st. Celsjusza wyższe od średniej z ostatnich 30 lat. Kolejne tygodnie również będą bardzo ciepłe. Prognozy na najbliższe 5 tygodni pokazują, że nie będzie w Polsce żadnego regionu, gdzie temperatury będą niższe od średniej z lat 1991-2020.
Problemem będą także bardzo niskie opady. W bardzo wielu regionach naszego kraju suma opadów będzie w najbliższych tygodniach stanowić mniej niż połowę średniej. To alarmujące dane, które pokazują powagę sytuacji. Czy czeka nas susza? Jak zareagują ceny żywności? To pokażą nam najbliższe miesiące.
Ekstremalne zjawiska pogodowe doprowadziły do miliardowych strat w UE
