Europa

Tegoroczne święta wielkanocne będą naprawdę drogie. Dlaczego ceny jaj tak rosną?

Ceny jaj są obecnie bardzo wysokie. Za tonę jaj do przetwórstwa, firmy muszą zapłacić o 60% więcej niż rok temu. Ekonomiści wskazują, że wśród przyczyn tak wysokiego wzrostu cen jaj należy wymienić przede wszystkim wojnę na Ukrainie czy epidemię grypy ptaków.

W swojej najnowszej analizie sektorowej, ekonomiści banku PKO BP postanowili przyjrzeć się rynkowi jaj. Jak zauważają eksperci, Polska jest szóstym producentem jaj w UE. Nasz kraj odpowiadał w 2020 roku za 9% produkcji całej UE. Według danych GUS w 2020 roku produkcja jaj kurzych miała wynieść aż 11,7 mld szt. 85% były jajami przeznaczonymi do celów konsumpcyjnych, a 15% z nich na wylęg. Francja, Niemcy, Hiszpania i Włochy odpowiadają za 52% unijnej produkcji jaj.

Zobacz też: Rzeczpospolita: Zerowy VAT na żywność zostanie przedłużony do końca roku

Od kiedy w 2012 roku wprowadzono w Polsce nowe wymogi w zakresie chowu klatkowego, ich produkcja stale wzrastała. W latach 2012-19 średnioroczny wzrost wyniósł 3,4%. Dopiero rok 2020 przyniósł spadek, kiedy produkcja zmalała o 2,6%. Główną przyczyną spadku był zmniejszony popyt. Ten wynikał przede wszystkim z mniejszego zapotrzebowania w sektorze HoReCa (gastronomia i hotelarstwo).

Spadek pogłowia kur niosek w Polsce w grudniu 2020 (o 8,4% r/r do 48,7 mln szt.) oddziaływał w kierunku spadku krajowej produkcji jaj w 2021. Ta miała w 2021 roku zmniejszyć się o 10%. Do spadku przyczyniła się grypa ptaków (HPAI), która doprowadziła do likwidacji wielu stad kur niosek w Polsce w połowie zeszłego roku. Problemem była także drożejąca pasza, która zmniejszała opłacalność chowu kur niosek. Stale rosnące koszty produkcji ograniczają wzrost produkcji w tym roku. Mimo to KE prognozuje, że unijna produkcja jaj w 2022 zwiększy się o 1,5%.

Ceny jaj rekordowo wysokie

Na początku 2022 roku ceny jaj wystrzeliły w górę. Był to skutek ograniczeń podażowych, które były rezultatem narastającej presji kosztowej oraz grypy ptaków w UE. Bardzo dużo ognisk grypy ptaków we Francji, która jest największym producentem jaj w całej Unii Europejskiej. Dodatkowo ceny jaj rosną wskutek odbudowy popytu w sektorze HoReCa.

Silny wzrost można częściowo wiązać z rosyjską agresją na Ukrainę, która wstrzymała ukraiński eksport jaj. Istotnym czynnikiem jest również rozprzestrzeniająca się grypa ptaków w USA, która znacząco ogranicza podaż jaj w tym kraju. Stany Zjednoczone są drugim na świecie eksporterem jaj z 11-proc. udziałem w wartości światowego handlu (dane ITC za 2020). Dodatkowo są trzecim, po Ukrainie i Chinach, dostawcą jaj na rynek UE.

Wykres 1. Ceny jaj w Polsce i UE

Ceny jaj w Polsce i UE

Jak czytamy w raporcie ekonomistów PKO BP:

Ukraina należy do stosunkowo ważnych eksporterów jaj na świecie. Jej udział w wartości światowego handlu jajami w skorupkach (CN 0407) w 2020 wynosił 2,4% (za ITC), jednak w przypadku jaj konsumpcyjnych (CN 040721) kształtował się na poziomie 4,8%. Co więcej, z danych KE wynika, ze Ukraina jest największym dostawcą jaj na rynek UE. Jej udział w unijnym imporcie w 2021 (za Eurostat, w masie produktu) wyniósł aż 44%. Warto zaznaczyć, że UE jest eksporterem netto jaj, a unijny import odpowiada za niespełna 5% wewnętrznej konsumpcji.

To pokazuje jak duży wpływ na unijny rynek jaj ma wojna za naszą wschodnią granicą. Wojna pośrednio wpływa na ceny jaj także przez przyczynienie się do wzrostu cen paszy.

Realne ceny żywności są najwyższe od lat 60. XX wieku! Wskaźnik FAO przyjmuje rekordowe wartości

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Radosław Ditrich

Świat postrzegam przez pryzmat liczb. Kocham przeglądać wykresy, tabele i mapy. Lubię także pobiegać i podróżować komunikacją publiczną.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker