Pilotażowa gwarancja zatrudnienia w Austrii okazała się sukcesem

Jak wynika z badania Maximiliana Kasy oraz Lukasa Lehnera, gwarancja zatrudnienia w gminie Gramatneusiedl w Austrii przyniosła szereg pozytywnych skutków. Wdrożenie programu między innymi zmniejszyło liczbę długotrwale bezrobotnych do zera oraz podniosło dobrobyt zarówno materialny, jak i niematerialny osób pozostających długo bez pracy, które zdecydowały się z niego skorzystać. 

Gwarancja zatrudnienia w Austrii, czyli zatrudnijmy długotrwale bezrobotnych

W październiku 2020 roku została pilotażowo wprowadzona gwarancja zatrudnienia w gminie Gramatneusiedl w Austrii. Program ten otrzymał nazwę od sławnego socjologicznego badania przeprowadzonego nad skutkami bezrobociami „Die Arbeitslosen von Marienthal” (po polsku „Bezrobotni z Marienthal”) w skrócie MAGMA. W jego ramach zaoferowano wszystkim długotrwale bezrobotnym (co najmniej 12 miesięcy bez pracy) oraz zagrożonych długotrwałym bezrobociem (co najmniej 9 miesięcy bez pracy), zatrudnienie. Przy czym, co warto zaznaczyć, program był całkowicie dobrowolny. Niezaakceptowanie przed danego bezrobotnego propozycji nie wiązało się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami. Oznacza to, że na przykład niezależnie od decyzji osoba pozostająca bez pracy mogła dalej pobierać wszelkiego rodzaju zasiłki, do których była uprawniona. Jednak, mimo tego, każda osoba, której złożono ofertę, nie odrzuciła tej możliwości. 

Zobacz także: Gwarancja zatrudnienia w Belgii: Walonia postanowiła wdrożyć program

Następnie po akceptacji oferty rozpoczęto trwający osiem tygodni okres, w którym bezrobotnego przygotowywano do pracy. Analizowano jego personalne umiejętności oraz preferencje. Jeżeli zaś takich nie posiadał, to mógł skorzystać na przykład z doradztwa zawodowego oraz szkoleń. Po tym okresie zaś bezrobotni wracali na rynek pracy. Co warto zaznaczyć, ten powrót odbywał się w dwóch formach. Otóż bezrobotny mógł trafić albo do prywatnej firmy, albo do społecznego przedsiębiorstwa. W tym pierwszym wypadku jego zatrudnienie było subsydiowanie przez państwo przez pierwsze 12 miesięcy. Przy czym pracodawca zatrudniający długotrwale bezrobotnego miał prawo go w każdej chwili zwolnić. W drugim wypadku zaś, który okazał się popularniejszy, Austriacy bez pracy kończyli, pracując nad projektami wyznaczonymi przez gminę, takimi jak między innymi pielęgnacja ogrodów publicznych, pomaganie starszym mieszkańcom, czy remontowanie lokalnego muzeum. Jeżeli zaś chodzi o płace, to uczestnicy programu otrzymywali wynagrodzenia nie mniejsze od tego minimalnego. 

Jakie program przyniósł skutki?

Ekonomiści Maximilian Kasy oraz Lukas Lehner postanowili sprawdzić w swoim badaniu zatytułowanym: „Employing the unemployed of Marienthal: Evaluation of a guaranteed job program”, jakie skutki przyniosła gwarancja zatrudnienia w Austrii. W tym celu postanowili oni przeprowadzić trzy rodzaje testów. Po pierwsze przeanalizowali różnice między dwiema grupami, z których jedna weszła na rynek pracy dzięki MAGMIE o 4 miesiące wcześniej, niż ta druga. To porównanie miało pomóc ocenić, jakie są krótkotrwałe efekty programu. Następnie skonfrontowali oni poziom bezrobocia w Gramatneusiedl po wprowadzeniu programu ze stopą osób niepracujących w trzech innych podobnych gminach znajdujących się w tym samym regionie Austrii. Na samym końcu zaś zestawili oni dobrostan uczestników programu ze stanem materialnym, jak i niematerialnym osób, które w momencie rozpoczęcia programu mieszkały we wspomnianych trzech miejscowościach oraz były długotrwale bezrobotne. Przy czym test ten miał głównie na celu ustalenie efektów długofalowych. O to ich wyniki!

Zobacz także: Austriacy nie przedłużą linii kolejowej do Wiednia przez… wojnę na Ukrainie

Jak się okazało, gwarancja zatrudnienia w Austrii miała bardzo pozytywny wpływ na dobrobyt uczestników programu. W krótkim okresie znacznie poprawiła ich sytuację materialną. Osoby, które otrzymały pracę w porównaniu do tych, które dopiero miały ją otrzymać, cieszyły się istotnie znacznie większymi dochodami oraz bezpieczeństwem ekonomicznym. Przy czym, jak zaznaczają badacze, wynik ten był oczekiwany, ale nie oczywisty. W końcu w każdej chwili bezrobotny mógł wypisać się z programu i na przykład wrócić na zasiłek dla bezrobotnych. Ponadto nie doszło jedynie do poprawy ich dobrobytu materialnego, ale również tego niematerialnego. Średnio mieli oni między innymi więcej kontaktów społecznych oraz poczucie wyższego statusu społecznego. Do tego, aby upewnić, że ich wyniki są prawidłowe, ekonomiści również oszacowali wpływ uczestnictwa w programie na rzeczy, na które gwarancja zatrudnienia w tak krótkim okresie (3-4 miesiące) nie mogła wpłynąć. Z tego powodu sprawdzili między innymi wpływ programu na zdrowie uczestników. Zgodnie z oczekiwaniami, takiego nie było.  

Gwarancja zatrudnienia w Austrii zmniejszyła długotrwałe oraz zwiększyła krótkotrwałe bezrobocie!

W wypadku bezrobocia zaś sytuacja prezentuje się następująco. Gwarancja zatrudnienia zredukowała poziom bezrobocia długoterminowego w Gramatneusiedl do zera. Przy czym ponownie, dokładnie takiego efektu badacze się spodziewali. Jednakże ze względu na brak zobowiązań związanych z udziałem w MAGMIE, wcale nie musiało do takiej sytuacji dojść. Co interesujące, wpływ gwarancji zatrudnienia na całkowity poziom bezrobocia nie był już tak mocny. Stało się tak, gdyż wdrożenie programu przyczyniło się do niewielkiego wzrostu bezrobocia krótkoterminowego. Może to oznaczać, że gwarancja zatrudnienia w Austrii sprawiła, że osoby tracące pracę zmniejszyły wysiłek przeznaczony na poszukiwanie nowego zatrudnienia, gdyż zdawały sobie sprawę, że w razie czego władze zapewnią im pracę. 

Z kolei ostatni test potwierdził wyniki pierwszego. Dodatkowo pokazał on, że z czasem pozytywny wpływ programu na jego uczestników spada, ale bardzo powoli. Jak zaznaczają badacze, wynik ten sugeruje, że efekty programu są trwałe.

Sebastian Kurz, po głośnych aferach, znów zostanie kanclerzem Austrii