Polska

Budżet Polski grubo na minusie. Dane udostępniono po wyborach

Sytuacja w kasie państwa nie jest obecnie najlepsza. Deficyt po wrześniu wyniósł blisko 35 mld PLN. Rosną wydatki na obsługę długu.

Jak wygląda budżet Polski? Najnowsze dane pokazują, że deficyt w kasie państw mocno wzrósł. Tak wysokiego deficytu po sierpniu nie odnotowaliśmy nawet w pandemicznym 2020 roku. W kasie państwa brakuje już blisko 35 mld PLN. Co ciekawe, dane opublikowane zostały ze sporym opóźnieniem.

  • Budżet Polski po pierwszych 9 miesiącach tego roku zanotował deficyt w wysokości 34,7 mld PLN. To 37,7% tegorocznego planu.
  • W okresie styczeń-wrzesień dochody budżetowe wyniosły 418 mld PLN. Oznacza to, że zrealizowano 69,5% planu na ten rok.
  • Wydatki wyniosły 452,7 mld PLN, co oznacza wykonanie 65,3% planu na ten rok.
  • Z samych podatków budżet państw uzyskał w okresie styczeń-wrzesień 2023 roku kwotę 366,8 mld PLN. To o 14,7 mld PLN (czyli 4,2%) więcej niż rok temu.

Budżet Polski: deficyt wyniósł 35 mld PLN

Ministerstwo Finansów dzień po wyborach opublikowało z miesięcznym opóźnieniem dane dotyczące wykonania budżetu Polski. Dzień później zostały udostępnione dane dotyczące sytuacji po wrześniu. Czy budżet Polski jest obecnie w dobrej sytuacji? Z danych wynika, że w okresie styczeń-wrzesień dochody budżetowe wyniosły 418 mld PLN. Oznacza to, że zrealizowano 69,5% planu na ten rok.

Wydatki wyniosły 452,7 mld PLN, co oznacza wykonanie 65,3% planu na ten rok. Budżet Polski po pierwszych 9 miesiącach tego roku zanotował deficyt w wysokości 34,7 mld PLN. To 37,7% tegorocznego planu. Czy to dużo? To więcej niż deficyt na koniec 2019, 2021 i 2022 roku. Większy odnotowaliśmy jedynie w pandemicznym roku 2020, ale warto przypomnieć, że o tej porze roku, nawet w pierwszym roku pandemii sytuacja fiskalna była lepsza. Omawiane dane przedstawia poniższy wykres.

Budżet Polski — skumulowany wynik
Pekao S.A.

Z uwagi na charakter deficytu (zwykle rośnie on w ciągu ostatnich kilku miesięcy, a w połowie roku sytuacja jest najlepsza), ciekawym spojrzeniem może być także suma 12-miesięczna. Zestawienie takie stworzył Rafał Mundry. Gdy weźmiemy pod uwagę sumę kroczącą 12-miesięczną, to sytuacja Polski jest obecnie bardzo kiepska. Gorzej było jedynie na początku 2021 roku. Widoczne jest to na poniższym wykresie.

Budżet Polski - suma 12-miesięczna wpływów i wydatków
Rafał Mundry

Budżet państwa — dochody podatkowe wzrosły o 4,2% w ujęciu rocznym

Z samych podatków budżet państw uzyskał w okresie styczeń-wrzesień 2023 roku kwotę 366,8 mld PLN. To o 14,7 mld PLN (czyli 4,2%) więcej niż rok temu. Biorąc pod uwagę, że inflacja w omawianym okresie była wyższa, to możemy mówić o realnym spadku dochodów. Dochody budżetu Polski z tytułu podatku VAT wyniosły 181,2 mld PLN, czyli o 11,5 mld PLN (6,8%) więcej niż rok temu w tym samym okresie.

Sam wrzesień oznaczał dochody z VAT wyższe o 9% w ujęciu rocznym. Jak zaznacza MF, miało to miejsce nominalnym spadku produkcji sprzedanej przemysłu w sierpniu br. i bardzo niewielkim wzroście nominalnym sprzedaży detalicznej o 3,1% r/r w sierpniu. Z podatku akcyzowego budżet państwa zyskał 61,6 mld PLN. To o 2,9 mld PLN (4,9%) więcej niż rok wcześniej.

Zobacz też: Budżet Polski ma problemy? Deficyt rośnie, a rząd planuje 800+ [WYKRESY]

Dochody z tytułu PIT wyniosły 56,1 mld PLN i były niższe o ok. 1,4 mld PLN (tj. 2,5%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2022 r. Związane jest to z obniżeniem stawki podatkowej w 2022 roku i w efekcie wyższymi niż zazwyczaj zwrotami nadpłaconego podatku w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. W samym wrześniu dochody budżetu państwa z PIT były wyższe o ok. 2,8 mld PLN, tj. o 42,1% r/r i wyniosły ok. 9,3 mld PLN.

Z kolei dochody z podatku CIT wyniosły 54,3 mld PLN i były wyższe o ok. 1,0 mld PLN (tj. 1,9%). Ma to zdaniem MF świadczyć o utrzymującej się dobrej kondycji polskich przedsiębiorstw. Z kolei wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 49,7 mld zł i było wyższe o ok. 19,9 mld zł (tj. 66,6%) w ujęciu rocznym.

Wydatki budżetowe wzrosły o blisko 100 mld PLN

Duże wzrosty odnotowaliśmy za to po stronie wydatków. W okresie styczeń – wrzesień 2023 r. wyniosły one bowiem aż 452,7 mld  PLN. To o 97 mld PLN (czyli aż 27,3%) więcej niż w ubiegłym roku. Wyższe wykonanie wydatków odnotowano w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych (więcej o ok. 21,5 mld PLN), co związane było z przejęciem od jednostek samorządu terytorialnego od czerwca 2022 r. zadania związanego z wypłatą świadczenia 500+. Z drugiej strony, ta zmiana sprawiła, że mniejsze wykonanie odnotowano w budżetach wojewodów (mniej o 17,6 mld PLN).

Jeśli chodzi o dotację przekazaną do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo, to wyniosła ona 31,4 mld PLN. To o 4,7 mld PLN (czyli ok. 17,6%) więcej niż rok wcześniej. W ramach części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wykonanie było wyższe o 17,9 mld PLN, w związku ze wzrostem wydatków na część oświatową subwencji ogólnej. Więcej wydaliśmy także na obsługę długu Skarbu Państwa. Wzrost wyniósł aż 17,4 mld PLN. Wynikał on głównie ze wzrostu kosztów obsługi długu krajowego. Na obronę narodową wydano o 25,5 mld PLN więcej.

Planowany deficyt budżetowy w 2024 roku to… 164,8 mld zł!

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Radosław Ditrich

Świat postrzegam przez pryzmat liczb. Kocham przeglądać wykresy, tabele i mapy. Lubię także pobiegać i podróżować komunikacją publiczną.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker