Są kraje gdzie to kobiety na stanowiskach kierowniczych zarabiają więcej od mężczyzn

Radosław Ditrich 15 czerwca, 2022

3 minut temu

Zarobki kobiet są tematem, który stale wzbudza dużo emocji. Najnowsze badania udowadniają, że zależą one w dużym stopniu od czynników kulturowych. Mają one tłumaczyć, dlaczego kobiety zarabiają w wielu krajach gorzej od mężczyzn. Są jednak kraje, gdzie to zarobki kobiet są wyższe.

W najnowszym Tygodniku Gospodarczym PIE wzięto pod lupę zarobki kobiet na stanowiskach kierowniczych. Ekonomiści postanowili przyjrzeć się nowemu artykułowi pt. Gender pay gap across cultures. Zgodnie z ustaleniami jego autorów, zakorzenione w społeczeństwach dotyczące ról płciowych wzorce kulturowe mają w dużym stopniu wyjaśniać, dlaczego zarobki kobiet w kadrze kierowniczej są niższe od zarobków mężczyzn. Jak zauważają eksperci PIE, uwzględnienie w modelu czynników kulturowych zwiększa jego moc wyjaśniającą z 44% do aż 95%.

Dlaczego zarobki kobiet różnią się od zarobków mężczyzn? Powodem jest kultura

Autorzy badania przeanalizowali 31 państw z całego świata pod kątem związku między występującymi wartościami, normami i przekonaniami kulturowymi a różnicami w wynagrodzeniach kadry kierowniczej. Znana literatura naukowa już udowadniała, że istnieje związek między obrazem świata zakorzenionym w danym społeczeństwie a podejmowanymi przez menadżerów decyzjami. To badanie postanowiło zbadać wpływ kultury na samo wynagradzanie menadżerów najwyższego szczebla.

Autorzy wyróżnili 3 różne kategorie wchodzące w skład czynników kulturowych. Pierwsza objęła pozytywne lub negatywne podejście do edukacji kobiet oraz ich obecności na rynku pracy. Druga kategoria obejmowała charakter przekonań religijnych, a także poziom akceptacji przemocy, nietolerancji i korupcji. Trzecia kategoria obejmuje takie rzeczy jak postrzeganie związku ciężkiej pracy z sukcesem, poziom indywidualizmu czy poziom zaufania społecznego.

Zobacz też: Kobiety w polityce? Nie w Polsce. Zajmujemy pod tym względem ostatnie miejsce w OECD

Wszystkie wymienione czynniki mają istotny wpływ na wynagrodzenia i mogą wyjaśniać różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn na stanowiskach kierowniczych. Zwykle model zawiera szereg tradycyjnym czynników takich jak charakterystyka firmy czy pozycja i doświadczenie jej szefa. Po dodaniu do niego czynników kulturowych, moc eksplanacyjna modelu wzrosła z 44% do aż 95%. To pokazuje jak istotne jest uwzględnianie w modelach matematycznych zmiennych związanych z kulturą.

Co ciekawe, różnice kulturowe wpływają na poziom wynagrodzeń badanej grupy nie tylko poprzez wyrównywanie wynagrodzeń. Są też kraje, gdzie to kobiety-prezeski zarabiają więcej od mężczyzn-prezesów. Takie zjawisko zaobserwowano w Danii, Holandii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Mimo to należy pamiętać, że taka sytuacja jest rzadkością. W większości z badanych krajów to mężczyźni były lepiej wynagradzani. Średnia dla 31 państw wynosi 1,81 mln USD wynagrodzenia dla mężczyzn i 1,41 mln USD kobiet. Pandemia dodatkowo wydłużyła okres likwidacji różnic w statusie społecznym kobiet i mężczyzn. W skali globalnej wzrósł on z 99,5 lat do 135,6 lat. To jedno dodatkowe pokolenie. W wymiarze ekonomicznym proces ten ma zająć aż 267,6 lat.

Zobacz też: Kobiety w polityce? Nie w Polsce. Zajmujemy pod tym względem ostatnie miejsce w OECD

Istnienie szeregu barier powodujących różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn potwierdzają także inne badania. Autorzy raportu 2022 State of the Gender Pay Gap Report zauważyli, że kobiety zarabiają średnio mniej na każdym etapie kariery zawodowej. Jednak to na najwyższych szczeblach ta różnica jest największa. W krajach UE różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn wynoszą średnio 13%. Najmniejsze odnotowano w Luksemburgu (0,7%), a najwyższe na Łotwie (22,3%).

Kobiety pracują rzadziej

Wskaźnik zatrudnienia dla kobiet jest niższy we wszystkich krajach świata. W 2020 roku w krajach UE wynosił on dla mężczyzn w przedziale wiekowym 18-64 lata 76%. W przypadku kobiet było to jedynie 65%. Z kolei w rodzinach z trójką dzieci wskaźnik zatrudnienia dla ojców to 82%, a dla kobiet jedynie 54%.

Ponadto znacznie więcej kobiet (30%) niż mężczyzn (8%) pracuje w niepełnym wymiarze czasu. Nierówny jest także podział obowiązków domowych i rodzinnych; w 2018 r. co trzecia kobieta w krajach UE miała przerwę w pracy spowodowaną koniecznością opieki nad dzieckiem, w porównaniu do niespełna 1,3% mężczyzn. Ponadto kobiety rzadziej zajmują stanowiska menadżerskie oraz częściej pracują w niskopłatnych sektorach — dodają autorzy Tygodnika.

Rzetelna ocena zjawiska zróżnicowania płac kobiet i mężczyzn wymaga badać opisujących skorygowaną lukę płacową (controlled gender pay gap). To luka obliczona po uwzględnieniu poziomu wykształcenia, stanowiska, doświadczenia, branży oraz liczby przepracowanych godzin. Dane z USA pokazują, że uwzględnienie powyższych czynników sprawia, że różnica między płciami maleje z 18 centów na każdego dolara, do zaledwie 1 centa.