Strefa Czystego Powietrza/CAZ (ang. Clean Air Zone) to inicjatywa, którą uruchomiło w czerwcu angielskie miasto Birmingham. Na początku sceptycy nazywali CAZ „podatkiem od biednych”, jednak z czasem udowodniono, że projekt przynosi oczekiwane rezultaty.
Strefa czystego powietrza – dlaczego zyskają najbiedniejsi?
Najbiedniejsi mieszkańcy żyją najczęściej w zanieczyszczonych dzielnicach, gdyż tam opłaty za czynsz są znacznie niższe. Podobnie jest w angielskim mieście Birmingham. Tamtejsza Rada Miejska postanowiła walczyć z nadmierną emisją spalin w biedniejszych dzielnicach, tworząc Strefę Czystego Powietrza. Po wyznaczonym terenie objętym CAZ nie wolno poruszać się najbardziej zanieczyszczającymi pojazdami. Jeśli samochód nie spełnia restrykcyjnych norm, aby przejechać przez dzielnicę, kierowca zobligowany jest do uiszczenia opłaty. Samochody, taksówki i furgonetki niespełniające wymogów płacą dzienną opłatę w wysokości 8 funtów. Wjazd do strefy jest kontrolowany przez całodobowy monitoring. Agencja Possible podała, że połowa najbiedniejszych gospodarstw domowych Birmingham nie ma dostępu do samochodu, a więc nie porusza się własnymi pojazdami po CAZ. Jeśli ktoś dysponuje samochodem na własność, zazwyczaj posiada wyższe dochody. Na podstawie poniższego wykresu dotyczącego mieszkańców Birmingham, ponad 80% najbogatszych posiada co najmniej jeden samochód na własność. Najbogatsze gospodarstwa domowe czterokrotnie częściej jeżdżą samochodem do pracy i o połowę rzadziej podróżują autobusem niż osoby o przeciętnych dochodach.
Źródło: https://www.wearepossible.org/latest-news/how-birminghams-clean-air-zone-will-benefit-people-on-low-incomes (dostęp: 24.09.2021).
Zobacz także: Obywatele rozwiniętych państw rezygnują z przywilejów na rzecz klimatu
Odczarowywanie biednych dzielnic
Rada Miejska Birmingham zwolniła z opłat strefowych osoby, które zarabiają mniej niż 30 000 funtów rocznie, pracując co najmniej 18 godzin tygodniowo. Ponadto osobom posiadającym starsze samochody generujące dużo zanieczyszczeń, zaoferowano talon w wysokości 2 000 GBP na transport publiczny lub 2 000 GBP zniżki na „czystszy” samochód. W dzielnicy Birmingham, która została objęta projektem Strefy Czystego Powietrza, mieszkają w większości osoby ciemnoskóre, emeryci oraz niepełnosprawni. Niskie dochody zmuszają ich do życia w miejscu, które jest zanieczyszczone poprzez spaliny czy hałas. Na tym obszarze zauważono również wyższy współczynnik wypadków samochodowych. Zdaniem organizacji Possible, bogatsze osoby są mniej narażone na zanieczyszczenia, gdyż mogą sobie pozwolić na mieszkanie w bardziej zielonych dzielnicach lub w domach z ogrodem. Program miał na celu wyrównanie szans na dłuższe i lepsze życie pozbawione zanieczyszczeń chorobotwórczych.
Od lat miasta na całym świecie przekraczają dopuszczalne limity zanieczyszczeń. Długotrwałe narażenie na miejskie zanieczyszczenia zmniejsza oczekiwaną długość życia z powodu chorób serca lub układu oddechowego, a nawet raka płuc. Projekt zainicjowany przez miasto Birmingham jest nowatorski, jednak zbiera pozytywne recenzje wśród organizacji prozdrowotnych i walczących z nędzą.
Zobacz także: Najbardziej zanieczyszczone miasto świata wprowadza 3-dniowy weekend!
