Indeks cen żywności FAO: ceny żywności spadły do poziomu sprzed wojny na Ukrainie
Globalne ceny żywności ponownie spadają. Indeks cen żywności FAO zanurkował, dzięki czemu jest tanio jak przed wojną na Ukrainie. Co to oznacza w kontekście inflacji w Polsce? Kiedy odczujemy spadki cen? Co tanieje najszybciej?
FAO (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) informuje, że żywność na świecie znów tanieje. Opracowany przez ekspertów ONZ indeks cen żywności FAO obrazuje, jak droga jest żywność na świecie. To już czwarty miesiąc ze spadkami cen żywności na świecie.
Czym jest wskaźnik cen żywności FAO?
Wskaźnik cen żywności FAO to specjalny Indeks opracowany przez ONZ. Składa się on z 5 subindeksów: indeksu cen nabiału, zbóż, mięsa, olejów roślinnych i cukru. 100 pkt. oznacza średni poziom cen tych dóbr w latach 2015-2016. Indeks jest ważony udziałem poszczególnych kategorii w globalnym rynku.
W lipcu indeks cen żywności FAO wyniósł 140,9 punktu. Oznacza to, że spadł względem czerwca o 13,3 punktu (8,6%). Czerwiec był czwartym miesiącem z rzędu, kiedy odnotowano spadek. Jednoznacznie był to największy miesięczny spadek, nie tylko w tym roku, ale od wielu lat. Ostatni raz żywność taniała tak szybko w październiku 2008 roku. Spadek napędzały przede wszystkim ceny olejów i zbóż. W mniejszym stopniu oddziaływały także mięsa, nabiał i cukier.
Wykres 1. Indeks cen żywności FAO w latach 2000-22
Oleje roślinne szybko tanieją
Największy wpływ na zmiany indeksu cen żywności FAO mają ceny olejów roślinnych. To właśnie ich gwałtowny wzrost na początku tego roku był główną przyczyną tak dużych wzrostów cen żywności na całym świecie. Głównym powodem jest wojna na Ukrainie. Rosja i Ukraina należą do czołowych globalnych producentów olejów. Produkowany przez nie olej słonecznikowy ma duże znacznie w globalnych łańcuchach dostaw olejów roślinnych.
Problemy występowały także w przypadku innych olejów. Na przykład podaż oleju palmowego była ograniczana przez brak taniej siły roboczej w Indonezji, a kiepska pogoda w Ameryce Południowej uderzyła w produkcję oleju sojowego. Indeks cen oleju roślinnego wyniósł w lipcu 171,1 punktu, co oznacza spadek o 40,7 punktu (19,2 %) względem czerwca. Spadek napędzały wszystkie typy oleju. Poza czynnikami dotyczącymi popytu na same oleje oraz ich podaży, również ceny ropy wywierają presję na spadki cen tych dóbr.
Ceny zbóż spadają
Kolejnym istotnym czynnikiem były spadające ceny zbóż. Tak jak w przypadku olejów, duży wpływ wywarła wojna na Ukrainie. Rosja i Ukraina są czołowymi dostawcami pszenicy. Jeszcze niedawno prezydent Ukrainy miał stwierdzić, że w jego kraju jest zboże na sprzedaż o wartości 10 mld dol. Niestety rosyjska blokada portów uniemożliwiała dotychczas jego eksport. Indeks cen zbóż FAO wynosił średnio 147,3 punktu w lipcu, po spadku o 19,1 punktu (11,5%) od czerwca. Spadły ceny wszystkich zbóż.
Kryzys żywnościowy 2022: dodatkowe 71 mln ludzi poniżej progu ubóstwa
Najmocniejszy spadek dotyczył pszenicy, która staniała o 14,5%. Powodem było porozumienie zawarte między Ukrainą a Federacją Rosyjską w sprawie odblokowania głównych ukraińskich portów Morza Czarnego. Sezonowa dostępność z trwających zbiorów na półkuli północnej również zaważyła na cenach. Mimo to międzynarodowe ceny pszenicy były nadal o 24,8% wyższe od ich wartości w lipcu ubiegłego roku. Umowa o odblokowaniu ukraińskich portów w dużej mierze przyczyniła się również do 10,7% spadku światowych cen kukurydzy. Zwiększona sezonowa dostępność w Argentynie i Brazylii, gdzie zbiory kukurydzy mają miejsce wcześniej niż zwykle, również pomogły złagodzić presję cenową.
Wykres 2. Subindeksy cen żywności FAO w latach 2021-22
Tanieją także produkty mleczne. Indeks cen produktów mlecznych FAO wynosił średnio 146,4 punktu w lipcu, co oznacza spadek o 3,8 punktu (2,5%) od czerwca. Największy spadek odnotowało odtłuszczone mleko w proszku. Tanieje także masło. Przyczyną jest m.in. niski popyt z Chin, których gospodarka odczuwa skutki polityki zero COVID. Światowe ceny sera pozostały stabilne, ponieważ wysoka konsumpcja wewnętrzna w europejskich destynacjach turystycznych zrekompensowała słabszy globalny popyt.
Zobacz też: Niedożywienie w Afryce wzrasta. Jest najgorzej od 15 lat
Indeks cen mięsa FAO wyniósł w lipcu 124,0 punktu. To oznacza, że spadł o 0,6 punktu (0,5%) od czerwca. To pierwszy spadek miesiąc do miesiąca po sześciu kolejnych miesięcznych wzrostach. Zwiększona produkcja mięsa owczego w Australii sprawiła, że to globalnie staniało. Tanieje także mięso wołowe. Głównym powodem jest słaby globalny popyt. Rekordowe są za to ceny mięsa drobiowego. Silny globalny popyt i niska podaż spowodowana wybuchem ptasiej grypy na półkuli północnej są wymieniane jako przyczyna tego stanu rzeczy.
Tanieje także cukier. Indeks cen cukru FAO wyniósł w lipcu 112,8 punktu. W ujęciu miesięcznym spadł on 4,4 punktu (3,8%). To trzeci z rzędu miesięczny spadek. Cukier jest najtańszy od pięciu miesięcy. Przyczyna? Słabe prognozy dotyczące popytu oraz osłabienie reala brazylijskiego. Kolejną przyczyną są niższe ceny etanolu. Wyższa produkcja cukru w Brazylii i większy eksport z Indii powodują, że podaż zmniejsza presję cenową.
Ceny żywności w Polsce spadną
Niższe globalne ceny żywności przełożą się w ciągu najbliższych miesięcy na spadek cen w Polsce. To obniży poziom inflacji w naszym kraju. Dodatkowo umacniający się złoty może zwiększyć potencjał spadków cen. Za euro płacimy obecnie 4,70 zł. To najmniej od początku lipca. Również dolar jest obecnie najtańszy od początku lipca.
