Komentarze I Analizy

Jak obniżyć inflację w Polsce? Ekonomiści proponują miękkie lądowanie

Ekonomiści z fundacji Dobrobyt na Pokolenia w swoim nowym stanowisku odpowiadają na nurtujące wiele osób pytanie „Jak obniżyć inflację w Polsce?”. W ich opinii należy dalej podwyższać stopy procentowe i usprawnić komunikację Narodowego Banku Polskiego. Dzięki takim działaniom dojdzie do „miękkiego lądowania” polskiej gospodarki. Oznacza to, że inflacja w średnim okresie spadnie, a gospodarka nie wpadnie w kryzys.  

Dlaczego inflacja w Polsce rośnie?

Ceny w naszym kraju rosną coraz szybciej. Według wstępnego szacunku GUS inflacja w grudniu wyniosła aż 8,6 proc. rok do roku. Z kolei w ciągu ostatniego miesiąca ceny w Polsce wzrosły o 0,9 proc. Co warto zaznaczyć, ekonomiści spodziewali się wzrostu o jedynie 0,6 proc., więc odczyt ten był dla nich niemałym zaskoczeniem.

Jak przekonują ekonomiści fundacji Dobrobyt na Pokolenia, wzrost inflacji wynika zarówno z czynników krajów, jak i światowych. Te drugie to głównie zakłócenia w łańcuchach dostaw, spowodowane stosunkowo szybkim wzrostem światowej konsumpcji w 2021 roku oraz silny wzrost cen energii.  

Zobacz także: Inflacja w Polsce jeszcze wyższa! GUS podał dane za grudzień

Czynniki krajowe również odpowiadają za wysoką inflację

Z kolei czynnikiem krajowym odpowiedzialnym za stosunkową wysoką inflację jest wzrost popytu, który w ostatnich latach rósł znacznie szybciej niż podaż. Według ekspertów fundacji już przed pandemią rynek pracy był mocno rozgrzany, a oczekiwania konsumentów i firm były optymistyczne. Sytuacja ta spowodowała, że inflacja bazowa w Polsce na początku 2020 roku utrzymywała się na poziomie około 4 proc. Co warto zaznaczyć w innych krajach Unii Europejskiej była ona wtedy niższa. W 2020 roku ze względu na wybuch kryzysu pandemicznego koniunktura osłabła, jednakże już rok później popyt znowu zaczął szybko rosnąć. 

Zobacz także: Ekonomista tłumaczy skąd się wzięła inflacja i czego należy się spodziewać

Analitycy fundacji wskazują, że sytuacja mająca miejsce w ostatnich latach w Polsce doprowadziła do odkotwiczenia i wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Według nich już aktualny, wysoki poziom inflacji wynika po części z tego odkotwiczenia. Jak możemy wyczytać w stanowisku:

Najważniejsze jest pytanie o to, czy i w jakim stopniu obecna wyższa inflacja odzwierciedla już wzrost oczekiwań inflacyjnych […] Wydaje się, że zaczynamy obserwować symptomy tego zjawiska: rosnące marże firm oraz rosnąca średnia i większa rozbieżność oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych, firm i analityków.

Jak obniżyć inflację w Polsce?

Jak zaznaczają eksperci fundacji, obecnym celem polityki pieniężnej powinno być wypracowanie scenariusza „miękkiego lądowania” dla polskiej gospodarki. Aby do takiego lądowania doszło trzeba skutecznie zakotwiczyć oczekiwania inflacyjne i obniżyć dynamikę popytu w stosunku do dynamiki podaży. Jednakże równie ważne jest, aby podczas osiągania wspomnianych celów, nie doprowadzić w Polsce do kryzysu gospodarczego. Jak można wyczytać w stanowisku:

Celem powinna być rekalibracja w sposób możliwie łagodny, tak żeby walka z inflacją nie przerodziła się w recesję czy zapaść. 

Eksperci wskazują, że Narodowy Bank Polski powinien dalej podwyższać referencyjną stopę procentową, aby ustanowić realną stopę procentową na odpowiednio wysokim poziomie. Ostatnie podwyżki, według analityków, są niewystarczające ze względu na to, że oczekiwania inflacyjne wzrosły aż o kilka punktów procentowych. Jednakże same podwyżki stóp procentowych to za mało, aby zbić oczekiwania inflacyjne. Należy również znacząco poprawić komunikację NBP.

Ekonomiści twierdzą, że ostatnio reputacja i zaufanie do banku centralnego zostały mocno nadszarpnięte przez złą komunikację i upolitycznienie. Aby to zmienić, NBP powinien w komunikacji zacząć podkreślać, że nie będzie tolerował odchyleń od celu inflacyjnego w średnim okresie. Do tego według ekspertów powinien on jeszcze między innymi prezentować przyczyny wzrostu inflacji w ujęciu ilościowym oraz otwarcie komunikować bilans ryzyk makroekonomicznych, ze szczególnym uwzględnieniem oczekiwań inflacyjnych. 

Jak obniżyć inflację w Polsce? Na pewno nie obniżając podatki

Analitycy fundacji zaznaczają, że sposobem na obniżenie inflacji w Polsce w średnim okresie nie są obniżki podatków pośrednich. Według nich te doprowadzą jedynie do tymczasowego obniżenia wysokości inflacji, ale nie wpłyną one na oczekiwania inflacyjne. Do tego mogą one doprowadzić do utrwalenia inflacji, co z kolei spowoduje, że w przyszłości rząd będzie musiał doprowadzić do „twardego lądowania” polskiej gospodarki. Oznacza to, że jeśli stopy procentowe nie wzrosną, a komunikacja NBP się nie poprawi, w przyszłości politycy będą musieli spowolnić wzrost cen, doprowadzając przy tym do recesji. 

Zobacz także: Polska w strefie euro? Lepiej mieć niezależne NBP

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Adam Suraj

Ekonomista zarażony miłością do tej nauki przez Ha-Joon Chang. To on pokazał, że ekonomia to nie są nudne obliczenia, a nauka o życiu społecznym.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker