Krugman o kryptowalutach: Widzę niepokojące podobieństwa z kredytami subprime

Laureat Nagrody Nobla, ekonomista Paul Krugman w artykule dla „The New York Times” porównując rynek kryptowalut do kredytów typu subprime, które przyczyniły się do wystąpienia kryzysu finansowego w 2008 roku, dostrzega niepokojące podobieństwa.

Obecna sytuacja na rynku kryptowalut

W ostatnim czasie do czynienia mamy z odpływem kapitału z cyfrowych aktywów, czyli kryptowalut. Od listopadowego szczytu kurs BTC/PLN spadł o 41 proc. Obecnie cena bitcoina w przeliczeniu na polski złoty wynosi ok. 155 tys. wobec ponad 260 tys. w listopadzie ubiegłego roku. Natomiast kapitalizacja wynosi 1,65 bln USD wobec 3 bln USD w szczytowym momencie.

Wykres 1. Kurs BTC/PLN

Zobacz także: Burmistrz Nowego Jorku Eric Adams przyjął wypłatę w kryptowalutach

Według niektórych ekspertów kolejne spadki na rynku kryptowalut mogą wywołać „kryptozimę”. Termin ten oznacza gwałtowne załamanie rynku, które wywołuje spadek obrotów oraz stagnacje trwającą co najmniej kilka miesięcy. Do takiej sytuacji doszło w 2018 r., kiedy to cena BTC spadła o ponad 80 proc. wobec grudniowego szczytu w 2017 roku. Bitcoin potrzebował wówczas dwóch lat, aby osiągnąć poziom sprzed 2018 roku. Obecnie sytuacja wygląda podobnie. Jak się okazuje, od początku roku stopy zwrotu z kryptowalut są ujemne. Przykładowo dla BTC stopa zwrotu to -20,5 proc, dla Solany -47,1 proc., natomiast dla Ethereum -34,1 proc.

Wykres 2. Indeks strachu i chciwości na rynku kryptowalut

Źródło: https://alternative.me/

Obecną sytuację na rynku kryptowalut pokazuje także powyższy wykres indeksu strachu i chciwości. Im niższa wartość, tym większy strach wśród inwestorów. Obecnie panuje ekstremalny strach (wskaźnik na poziomie 24), co oznacza, że inwestorzy są bardzo zaniepokojeni.

Zobacz także: Rosyjski bank centralny chce wprowadzić zakaz inwestowania w kryptowaluty

Przyczyną obecnego stanu rzeczy na rynku cyfrowych aktywów są przede wszystkim rosnący konflikt we wschodniej Europie, oczekiwany wzrost stóp procentowych w USA oraz wprowadzanie zakazu używania i wykopywania kryptowalut w kolejnych krajach m.in. w Rosji.

Zobacz także: Sytuacja gospodarcza w Turcji sprawia, że ponad 10 mln obywateli inwestuje w kryptowaluty

Rynek kryptowalut może wywołać krach? Laureat Nagrody Nobla zaniepokojony

Ekonomista i Laureat Nagrody Nobla Paul Krugman jest powszechnie znanym krypto-sceptykiem. W artykule z 2018 roku poddaje on w wątpliwość sens istnienia kryptowalut:

Jaki problem rozwiązuje ta technologia? Co takiego robi, czego inne, znacznie tańsze i łatwiejsze w użyciu technologie nie potrafią zrobić równie dobrze lub lepiej? Wciąż nie usłyszałem jasnej odpowiedzi — stwierdza Krugman

W aspekcie kryptowalut o Krugmanie znów zrobiło się głośno. Bowiem dostrzega on podobieństwa pomiędzy obecną sytuację na tym rynku a wydarzeniami sprzed kryzysu finansowego w 2008 r., kiedy to ryzykowne kredyty hipoteczne typu subprime przyczyniły się do wystąpienia kryzysu finansowego.

Przytacza pierw jednak swoją definicję kryptowalut:

Kryptowaluty wykorzystują skomplikowane kodowanie, aby rzekomo wyeliminować potrzebę korzystania z tych stron trzecich (czyli z systemu bankowego)

Następnie Krugman w wątpliwość poddaje realne zastosowania kryptowalut. Według jego opinii trzynaście lat po wprowadzeniu bitcoina kryptowaluty wciąż nie mają zbyt wiele zastosowań prawnych. Podaje jednak przykłady choćby Salwadoru, gdzie BTC przyjął się jako prawny środek płatniczy, podkreślając, jak dużą klasą aktywów są aktywa cyfrowe. Potem zaczyna opisywać podobieństwa pomiędzy kredytami typu subprime a kryptowalutami. Jakie?

Po pierwsze obecna grupa osób inwestujących w kryptowaluty różni się od grupy osób inwestujących w akcje (Krugman przytacza uwarunkowania w USA). Jak wskazuje inwestorzy w akcje to przeważnie osoby zamożne z wyższym wykształceniem. Z kolei według badań organizacji badawczej NORC aż 55 proc. inwestorów w kryptowaluty to osoby bez dyplomu ukończenia studiów. Jest to argument za tym, że kryptowaluty stały się powszechne dla grup mniejszościowych oraz klasy robotniczej — wskazuje Laureat Nagrody Nobla.

Zatem kryptowaluty stały się możliwością odnoszenia korzyści przez grupy wykluczone. Poprzednie zdanie niezwykle dosadnie nawiązuje do kredytów subrprime. Wówczas osoby z najbiedniejszej warstwy społecznej mogły cieszyć się z korzyści wynikających z posiadania domów. Wielu pożyczkobiorców [jak wskazuje Krugman] nie rozumiało wówczas ryzyka płynącego z tego typu kredytów.

Obecnie wielu inwestorów także nie rozumie, czym są kryptowaluty i jakie ryzyko się za nimi kryje. Ponadto nie są odpowiednio zabezpieczeni finansowo na ponoszenie strat z tytułu spadków, z jakimi mamy aktualnie do czynienia:

Inwestorami [kryptowalut] powinni być ludzie, którzy są zarówno dobrze przygotowani do podjęcia takiej decyzji, jak i wystarczająco zabezpieczeni finansowo, aby ponieść straty, jeśli okaże się, że sceptycy mają rację – pisze Krugman

i dodaje:

Niestety, tak się nie dzieje. I jeśli mnie państwo pytają, to organy regulacyjne popełniły ten sam błąd, który popełniły w przypadku kredytów subprime: Nie udało im się ochronić społeczeństwa przed produktami finansowymi, których nikt nie rozumiał, a wiele bezbronnych rodzin może w końcu zapłacić za to cenę

Jednocześnie amerykański ekonomista podkreśla, iż rynek Crypto na ten moment nie jest w stanie wywołać kryzysu gospodarczego. Straty, które ostatnio poniósł ten rynek w postaci spadku kapitalizacji o 1,3 bln USD to wciąż zaledwie 6 proc. PKB Stanów Zjednoczonych.

Mimo to niektórym ludziom dzieje się krzywda. Są tu niepokojące echa krachu na rynku kredytów subprime sprzed 15 lat — wnioskuje Krugman

Birma: nieoficjalny rząd wykorzysta kryptowaluty, aby obalić juntę