Chorwacja w strefie Schengen! To nie tylko szansa na rozwój, ale również zobowiązanie

Chorwacja wkrótce ma znaleźć się w strefie Schengen. To dla niej duża szansa pod względem rozwoju gospodarczego, ale również zobowiązanie wobec UE do zapanowania nad niepokojącą sytuacją na granicy. 

Chorwacja w Schengen a prawa imigrantów

W czwartek 10 listopada ustawodawcy w Parlamencie Europejskim poparli przystąpienie Chorwacji do strefy Schengen. Jak informuje Euractiv, głównym argumentem za włączeniem kraju do europejskiej strefy wolnego transportu była chęć poprawy ochrony praw człowieka migrantów na zewnętrznych granicach UE.

W grudniu minionego roku Komisja Europejska pozytywnie oceniła spełnienie przez Chorwację szeregu wymagań, które klasyfikowałyby ją jako jedno z państw strefy Schengen. „Najmłodsze” państwo członkowskie UE dotychczas pozostawało poza zasięgiem strefy, podobnie jak Rumunia, Bułgaria, Cypr i Irlandia (tę ostatnią obowiązują nieco innego reguły układu z Schengen).

Wejście do strefy Schengen to dla chorwackiego przemysłu turystycznego odradzającego się po pandemii, duża szansa. Zniesienie ograniczeń z pewnością przyczyni się do większego ruchu turystycznego oraz przepływu towarów. Gospodarka Adriatyku w większości regionów jest uzależniona od turystyki. To jednak również zobowiązanie do przestrzegania prawa migracyjnego. Według unijnych obserwatorów służby nadużywają przemocy wobec imigrantów, co jest sprzeczne z zasadami przyjętymi przez Unię Europejską.

Zobacz także: Euro w Bułgarii już w 2024 roku. W Chorwacji prawdopodobnie w 2023

Karlo Ressler reprezentujący EPP powiedział w debacie parlamentarnej:

Dla nas, chorwackich eurodeputowanych, jest to chyba najważniejsza decyzja w naszym mandacie […] w czasie wojny na kontynencie europejskim daje to również możliwości rozwoju, a także dodatkowe bezpieczeństwo. Chorwacja pokazała, że ​​potrafi chronić europejskie granice.

Teoretycznie, gdy Chorwacja przystąpi do strefy Schengen, oprócz szeregu korzyści płynących ze zwiększenia ruchu turystycznego w państwie, poprawić się ma również sytuacja imigrantów. Obecność Chorwacji w tym obszarze ma pozwolić lepiej chronić prawa człowieka migrantów i osób ubiegających się o azyl na szlaku bałkańskim. Kilkukrotnie zwracano uwagę na szereg zaniedbań związanych z traktowaniem osób ubiegających się o możliwość pobytu w UE. Jak przywołuje Euractiv, eksperci i urzędnicy przebywający i monitorujący sytuację miejscu w pobliżu chorwackiej granicy wskazali, że w 2021 roku regularnie dochodziło do nielegalnej przemocy na granicach i nacisków chorwackiej policji na osoby próbujące przedostać się z Bośni. Chorwacja jednak konsekwentnie zaprzeczała jakimkolwiek wykroczeniom, co sprzyjało eskalacji napięć w regionie.

Zobacz także: Otwarcie mostu Pelješac w Chorwacji! Krótsza podróż do Dubrownika!

Przepisy unijne w obliczu napięć na granicach UE

Zobowiązanie Chorwacji do przestrzegania ustalonych zasad i konwencji międzynarodowych wobec imigrantów wynika z chęci zatwierdzenia przez UE przed wyborami w 2024 roku różnych aktów prawnych dotyczących migracji, w tym paktu o migracji i azylu, który będzie dotyczył mechanizmów relokacji i zharmonizowanego podejścia do wniosków o azyl oraz rozporządzenia w sprawie kryzysu.

Matjaž Nemec, eurodeputowany z grupy S&D, dodał, że:

W imieniu S&D popieramy wejście Chorwacji do strefy Schengen […] Jednak Chorwacja musi zrozumieć, że na jej południowej granicy są problemy z prawami człowieka, wejście do strefy Schengen nie oznacza że nie będą musieli przestrzegać prawa unijnego i międzynarodowego. Będziemy jasno monitorować ich działania.

Chorwacja należy do tzw. państw pierwszej linii, które od 2015 roku zmagają się z narastającym kryzysem migracyjnym. Problemy na granicy są bardzo złożone, jednak przystępując do Schengen, państwo powinno liczyć się z intensywniejszą obserwacją przez organy unijne.

Obecnie o przystąpienie do strefy Schengen starają się również Bułgaria i Rumunia. Pojawia się jednak konflikt z Holandią, która wciąż wstrzymuje poparcie dla wymienionych krajów. Powoduje to napięcia i podsyca eurosceptycyzm w tym krajach.

Warto przypomnieć, że strefa Schengen to obszar swobodnego przemieszczania się obywatelu państw członkowskich. Na granicach wewnętrznych państw należących do Schengen nie ma kontroli granicznych. Niemniej w przypadku Chorwacji, Polacy od kilku lat mogli wjeżdżać do państwa, legitymując się wyłącznie dowodem osobistym. Taki zabieg miał pobudzić ruch turystyczny, w tym roku podobne rozwiązanie wprowadziła Turcja (Więcej: Inflacja w Turcji w maju wyniosła 73,5%! Czy turystyka zdoła złagodzić sytuację gospodarczą?).

Populacja Chorwacji skurczyła się o prawie 10% w ciągu dekady!