FinansePolska

Kredyt dla sektora MSP w letargu. Odbija kredyt dla dużych przedsiębiorstw

Słodko-gorzkie wnioski płyną z ankiety kredytowej NBP

Jaki obraz sytuacji na rynku kredytowym maluje najnowsza ankieta NBP?  W kredytach mieszkaniowych odbicie jest bardzo widoczne. Pierwsze jaskółki zobaczyliśmy również w kredytowaniu dla przedsiębiorstw. Wzrósł bowiem popyt na kredyt długoterminowy. Niestety dotyczy to tylko sektora dużych przedsiębiorstw. Kredyt dla sektora MSP jest wciąż w letargu. Jeżeli chodzi o gospodarstwa domowe, to zaobserwowaliśmy kontynuacje odbicia kredytów mieszkaniowych. Ponadto wzrósł popyt na kredyt konsumpcyjny. Pozytywy ankiety NBP? Wyższy popyt na kredyt długoterminowy (inwestycje!). Negatywy? Wzrost udziału kredytów zagrożonych i spory pesymizm banków. 

  • W przypadku dużych firm odnotowano wzrost popytu na kredyt długoterminowy i spadek zapotrzebowania na kredyt krótkoterminowy.
  • Zdecydowanie ciemniejszy obraz maluje się w sektorze MSP (wytwarzającego ok. 50 produktu krajowego brutto), gdzie popyt skurczył się zarówno na finansowanie krótko-, jak i długoterminowe.
  • W II kwartale banki zaobserwowały wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe (procent netto: 77%). Banki odnotowały także wzrost popytu na kredyty konsumpcyjne. 
  • Ankieta kredytowa NBP ukazała pewne jaskółki w sektorze przedsiębiorstw, zwłaszcza w odniesieniu do kredytów długoterminowych, które powinny skutkować poprawą poziomu inwestycji sektora prywatnego.

Kredyt dla sektora MSP w letargu, ale odbija popyt na kredyt wśród dużych firm

Zacznijmy od polityki kredytowej banków w stosunku do polskiej sfery biznesowej. Jak wynika z ankiety NBP, w II kwartale 2023 r. banki kontynuowały zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów dla sektora MSP i pozostawiły je na takim samym poziomie w stosunku do dużych przedsiębiorstw. Jednocześnie banki zaostrzyły większość warunków udzielania kredytów dla przedsiębiorstw – wzrost marży kredytowej, podniesienie pozaodsetkowych kosztów kredytu, zmniejszenie maksymalnej kwoty kredytu i zaostrzenie wymagań dotyczących zabezpieczenia spłaty kredytu. Innymi słowy, polski biznes wciąż zmagał się z wieloma trudnościami, aby pozyskać kapitał zewnętrzny z rodzimego sektora bankowego na finansowanie działalności.

Źródło: NBP (2023). Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2023 r.

Dlaczego banki zaostrzyły politykę kredytową? Większość z nich uzasadniała to pogorszeniem sytuacji gospodarczej kraju i wzrostem ryzyka branży. Ponadto wskazywano na pogorszenie się jakości portfela kredytowego oraz na czynniki, które nie zostały objęte ankietą takie jak nowe oferty kredytów krótkoterminowych wspieranych programem gwarancji BKG oraz pojawienie się ryzyka związanego z zastosowanie stawki WIRON w nowych instrumentach finansowych.

Zobacz też: Dworzec Warszawa Gdańska zyska nowy peron. Usprawni obsługę

Jak kształtował się popyt na kredyty ze strony polskich przedsiębiorstw? W przypadku dużych firm odnotowano z jednej strony wzrost popytu na kredyt długoterminowy, z drugiej strony spadek zapotrzebowania na kredyt krótkoterminowy. Zdecydowanie ciemniejszy obraz maluje się w sektorze MSP (wytwarzającego ok. 50 produktu krajowego brutto), gdzie popyt skurczył się zarówno na finansowanie krótko-, jak i długoterminowe. Co ciekawe, pierwszy raz od przełomu lat 2021-2022 banki odnotowały spadek popytu na kredyt krótkoterminowy. Zjawisko to wydaje się potwierdzeniem odwracającego się cyklu zapasów. Firmy zmniejszają zapas półproduktów, zwiększając przy tym zapas wyrobów gotowych, których sprzedaż zaczyna ciążyć firmom, co będzie sprzyjać procesom dezinflacyjnym.

Źródło: NBP (2023). Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2023 r.

Zobacz także: Wpływ sektora bankowego na nierówności przybiera kształt litery U [BADANIE]

Perspektywy na III kwartał pozostają pesymistyczne dla sektora MSP. Banki prognozują bowiem dalszy spadek popytu małych i średnich firm na oba rodzaje kredytów, podczas gdy duże przedsiębiorstwa mają zwiększyć zapotrzebowanie na kredyt krótko- i długoterminowy.

Kredyty dla gospodarstw domowych w fazie ożywienia

Jaką politykę banki zastosowały wobec gospodarstw domowych ubiegających się o kredyt mieszkaniowy? Jak czytamy w ankiecie NBP:

W II kwartale 2023 r., po krótkotrwałym złagodzeniu, banki ponownie zacieśniły politykę kredytową (procent netto: -34%, zob. wykres 6) utrzymując jednocześnie dotychczasowe warunki udzielania kredytów mieszkaniowych. Pojedyncze banki zwiększyły marżę dla kredytów z podwyższonym ryzykiem i pozostałych (procent netto dla obu warunków: -4%, zob. rys. 6), a także zmniejszyły udział własny kredytobiorcy (procent netto: 6%).

Zaostrzenie polityki kredytowej banki uzasadniały pogarszającymi się prognozami sytuacji gospodarczej i pogorszeniem się jakości portfela kredytowego kredytów mieszkaniowych, a także pogorszeniem się bieżącej i przewidywanej sytuacji kapitałowej banku. Do czynników łagodzących banki zaliczyły natomiast prognozy sytuacji na rynku mieszkaniowym.

W II kwartale banki zaobserwowały wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe (procent netto: 77%). Jak czytamy w ankiecie NBP, przyczyniły się do tego przede wszystkim prognozy odnośnie do sytuacji na rynku mieszkaniowym, złagodzenie warunków i kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych (w I kw.) oraz lepsza sytuacja finansowa gospodarstwa domowych (poprawa zdolności kredytowej niesiona wysoką dynamiką płac nominalnych i obniżeniem bufora przez KNF z 5 p.proc. do 2,5 p. proc.). Jako czynnik wpływający na wzrost popytu, który nie został objęty ankietą, banki wskazały wprowadzenie do oferty „Bezpiecznego Kredytu 2%„.

Źródło: NBP (2023). Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2023 r.

Zobacz też: Polska gospodarka? Bunkrów nie ma, ale też jest fajnie!

Banki zaostrzyły także kryteria i warunki udzielania kredytów konsumpcyjnych, podnosząc marżę kredytową dla kredytów obarczonych podwyższonym ryzykiem i pozostałych kredytów. Wszakże, niektóre warunki zostały złagodzone jak np. podniesienie maksymalnej kwoty kredytu i obniżenie pozaodsetkowych kosztów kredytu.

W opinii ankietowanych instytucji do zaostrzenia polityki kredytowej przyczynił się przede wszystkim wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytów konsumpcyjnych (procent netto: -29%, zob. wykres. 10) oraz wzrost ryzyka związanego z realizacją wymaganych zabezpieczeń (procent netto: -5%), a do złagodzenia – wzrost presji konkurencyjnej ze strony niebankowych instytucji finansowych i innych banków (procent netto odpowiednio: 15% i 11%) – czytamy w ankiecie NBP

Zobacz też: WIBOR do likwidacji? To nonsens i tania propaganda [ANALIZA]

Tak czy inaczej, banki odnotowały wzrost popytu na kredyty konsumpcyjne, jako przyczyny wskazując m.in. wzrost zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku (czemu sprzyja ożywienie na rynku mieszkaniowym), poprawa sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz spadek wykorzystania alternatywnych źródeł finansowania. Co ciekawe, banki nie wskazały na żaden czynnik ograniczający popyt na kredyt konsumpcyjny. Banki oczekują, że w III kw. br. popyt na ten kredyt wzrośnie przy jednoczesnym zaostrzeniu polityki kredytowej.

Źródło: NBP (2023). Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2023 r.

Zobacz też: Popyt na kredyty mieszkaniowe wzrósł o…273,1%! To skutek programu „Bezpieczny kredyt 2%”

Ankieta kredytowa NBP. Słodko-gorzkie wnioski

Podsumowując, ankieta kredytowa NBP ukazała pewne jaskółki w sektorze przedsiębiorstw, zwłaszcza w odniesieniu do kredytów długoterminowych, które powinny skutkować poprawą poziomu inwestycji sektora prywatnego. Niemniej, popyt na finansowanie zewnętrzne ze strony MSP jest niepokojąco słaby, a co więcej, perspektywy są niezmiennie pesymistyczne. Pesymistyczne są także nastroje banków, które oczekują pogorszenia się sytuacji gospodarczej, przez co zaostrzają politykę kredytową. W przypadku gospodarstw domowych II kw. ukazał zdecydowane ożywienie kredytów mieszkaniowych i odbicie kredytów konsumpcyjnych (finansowanie dóbr trwałego użytku). Jednocześnie wzrósł udział kredytów zagrożonych, co implikuje raczej stopniową, aniżeli gwałtowną poprawę sytuacji na rynku kredytowym. Banki będą ostrożne.

Największa inflacja w historii — przyczyny, przebieg i komunizm

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker