EuropaGospodarkaKomentarze I Analizy

Nierówności majątkowe w Niemczech da się znacząco zmniejszyć

W ostatnich dekadach nierówności majątkowe w Niemczech znacznie wzrosły. Tamtejszy rząd ma zamiar je zmniejszyć, wprowadzając między innymi reformy systemu pracowniczych i prywatnych programów emerytalnych. Jednak jak zaznacza autor badania „Universal capital endowment and wealth taxes could reduce wealth inequality” Stefan Bach działania te są za mało radykalne. W swoim artykule udowadnia on, że nierówności majątkowe w Niemczech da się znacząco zmniejszyć, wprowadzając program powszechnego wyposażenia w kapitał i specjalny podatek majątkowych. 

Skala nierówności majątkowych w Niemczech

Majątek w Niemczech jest znacznie silniej skoncentrowany niż w innych krajach UE czy OECD o podobnym rozkładzie dochodów. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, biedniejsza połowa populacji praktycznie nie posiada żadnego majątku. Z kolei mienie osób należących do najbogatszych dziesięciu procent niemieckiego społeczeństwa jest szacowane na 67 procent całego  prywatnego bogactwa. Co warto zaznaczyć, niemiecka klasa średnia ma zaskakująco mało majątku. Jej udział w niemieckim prywatnym bogactwie wynosi zaledwie 31,4 proc. Dla porównania w Polsce osoby należące do tej klasy posiadają 39 proc. polskiego prywatnego bogactwa. 

Skala nierówności majątkowych w Niemczech

Jak informuje autor badania, skala nierówności majątkowych w Niemczech wynika z bardzo wielu czynników. Jednym z nich jest choćby to, że podatek spadkowy i inne podatki od majątku są na terenie tego państwa stosunkowo małe. W kraju tym w ostatnich dekadach wprowadzono bardzo wiele ulg i przywilejów podatkowych dla osób majętnych oraz zlikwidowano cykliczny podatek majątkowy. Spowodowało to, że wpływy z podatków od bogactwa wynoszą obecnie zaledwie 1,1 proc. całkowitych wpływów podatkowych.

Nowy rząd nie zmniejszy poziomu nierówności majątkowych w Niemczech

Rosnące nierówności majątkowe w Niemczech zaczynają niepokoić coraz większą liczbę ludzi. Można to było zauważyć w tegorocznej kampanii do Bundestagu. SPD i Zieloni, w swojej kampanii wyborczej silnie akcentowały to, że gdy dojdą do władzy, opodatkują osoby zamożne i stworzą programy mające pomoc najbiedniejszym. Jednak partie te, gdy faktycznie doszły do władzy, porzuciły wspomniany plan. Zawiązały one koalicję z liberalną FPD i postanowiły wprowadzić jedynie dobre reformy. Nowo uformowany rząd zapowiedział, że zamierza wprowadzić subsydia dla osób chcących wejść w posiadanie domu, usprawnić funkcjonowanie pracowniczych i prywatnych programów emerytalnych oraz zwiększyć ulgę podatkową od dochodów kapitałowych. 

Zobacz także: Majątek rodziców ma wpływ na zarobki dzieci, a to tworzy poważne nierówności

Jednak, jak zaznacza autor badania, planowane reformy są słabo przemyślane i zbyt mało radykalne. W jego opinii przyczynią się one do powstania efektów gapowicza i niepotrzebnie uprzywilejują określone aktywa. Do tego zaznacza on, że zmiany te realnie nie wpłyną na poziom nierówności majątkowych w Niemczech w najbliższych dekadach. Zdaniem Stefana Bacha, aby faktycznie zmniejszyć skalę nierówności, trzeba wprowadzić program powszechnego wyposażenie w kapitał.

Należy wprowadzić program powszechnego wyposażenia w kapitał

Jak informuje autor badania, program ten opierałby się na stosunkowo prostych zasadach. Otóż każdy mieszkaniec otrzymywałby kapitał od państwa w wysokości 20 000 euro w wieku 18 lat. Jak zaznacza Stefan Bach, powszechne wyposażenie w kapitał w sposób zauważalny zmniejszyłoby nierówności majątkowe, które są utrwalane pokoleniowo poprzez spadki i darowizny. Obecnie większość ludzi albo nie dziedziczy nic, albo dziedziczy bardzo mało. 

Podatek majątkowy w Niemczech

Obecnie każdego roku około 750 000 osób osiąga wiek 18 lat. Oznacza to, że program powszechnego wyposażenia w kapitał kosztowałoby niemiecki budżet około 15 mld euro rocznie. Autor badania uważa, że aby sfinansować ten program, należy wprowadzić specjalny podatek majątkowy. Jak widać na zamieszczonym powyżej wykresie, stawki tego podatku wyglądają następująco: 15 proc. od majątku nieprzekraczającego 15 milionów euro, 22,5 proc. od majątku większego od 15 milionów euro, a mniejszego od 30 milionów euro i 30 proc. od majątku większego od 30 milionów euro. Co warto zaznaczyć, podatek ten ma być płacony co 30 lat, z możliwością rozłożenia opodatkowania na roczne raty. Dodatkowo autor zaznacza, że trzeba wprowadzić ulgi od tego podatku dla osób posiadających stosunkowo skromny majątek. 

Efekty programu są znaczące

Autor badania przeprowadził symulację pokazującą, jak wprowadzenie opisywanych rozwiązań wpłynęłoby na poziom nierówności majątkowych w Niemczech. W swojej analizie uwzględnił on dwa scenariusze, w jednym ulga na aktywa biznesowe i udziały w spółkach wynosi dwa miliony euro, w drugim pięć milionów euro. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, efekty programu są znaczące. Gdyby ulga była taka jak w pierwszym scenariuszu, majątek ludzi należących do biedniejszej połowy społeczeństwa wzrósłby w ciągu 30 lat prawie dwukrotnie, a wskaźnik Giniego spadłby o 7,2 procent. Z kolei, gdyby ulga była większa, majątek biedniejszej połowy Niemców wzrósłby o 58,6 proc., a wskaźnik Giniego spadłby o 4,6 procent. Co warto zaznaczyć w obu tych scenariuszach, majątek klasy średniej się nie zmniejsza!

Efekty wprowadzenia powszechnego wyposażenia w kapitał

Zobacz także: Nierówności w Polsce rosły błyskawicznie od 1990 roku

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Adam Suraj

Ekonomista zarażony miłością do tej nauki przez Ha-Joon Chang. To on pokazał, że ekonomia to nie są nudne obliczenia, a nauka o życiu społecznym.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker