Coraz wyższe stopy procentowe przekładają się na wyższe raty kredytu. Te zaczynają być dla wielu Polaków poważnym problemem. Strach wywołany kolejnymi podwyżkami widać w statystykach wyszukiwań w internecie.
Dzisiejsze posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej zakończyło się kolejną podwyżką. Tym razem stopy procentowe wzrosły o 0,75 pb. Główna stopa NBP wynosi obecnie 5,25%. Jeszcze rok temu te stopy były bliskie zeru. Tymczasem wymogi bezpieczeństwa KNF wymagały, aby banki nie udzielały kredytu osobom, które stać na nie na styk. Bufor bezpieczeństwa zakładał wzrost stóp o 2,5 p.p. Oznacza to, że dla wielu ten bufor został przekroczony dwukrotnie.
Wykres 1. Stopa referencyjna w Polsce, Pekao
Zobacz też: Kredyty hipoteczne w odwrocie. Za przeciętny można kupić jedynie 40 m2
Większość obecnie spłacanych kredytów została zaciągnięta w czasach gdy, gdy stopa referencyjna NBP wynosiła 2,5 p.p. lub mniej. Warto jednak pamiętać, że w rzeczywistości ta zdolność jest większa niż podawana przez KNF. Wynika to z faktu, że często kredytobiorcy nie biorą maksymalnego dostępnego kredytu. Wzrost wynagrodzeń powoduje także wzrost zdolności w czasie spłacania kredytu.
Sam NBP wskazuje, że narażeni są najbardziej nowi kredytobiorcy. Jeżeli ktoś brał kredyt w 2020 albo 2021 roku, to może doświadczyć wzrostu stóp o 7,5 p.p. to trzykrotnie więcej niż wynosił bufor KNF. Obecnie wprowadzono już zmianę i bufor wynosi 5 p.p. Z drugiej strony pensje w tej grupie nie zdążyły jeszcze tak urosnąć.
Raty kredytu wzrosną jeszcze bardziej
Dynamiczny wzrost stóp procentowych wiąże się ze zwiększeniem koszty obsługi kredytu. Skutkiem tego jest wzrost wyszukiwań haseł związanych z ratami kredytu.
W efekcie dziś dwukrotnie więcej kredytobiorców szuka w internecie informacji, jak obniżyć wysokość raty niż w październiku. Według danych Google Trends liczba takich zapytań odpowiada około 10 proc. łącznych pytań o kredyt hipoteczny, podczas gdy historycznie odsetek nie przekraczał 1 proc. – komentują anlitycy PIE.
Dane te przestawia poniższy wykres autorstwa Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Wykres 2. Liczba zapytań w Google o wysokość raty kredytu – najpopularniejsze hasła (indeks śr. 3-miesięczna), PIE
Obecność raty kredytu wynoszą przeciętnie ponad 45% średniego wynagrodzenia na 2022 rok. Jak wskazuje Biuro Informacji Kredytowej (BIK), średnia kwota udzielanego kredytu wynosi 350 tys. PLN.
Przy stopie WIBOR (3M) na poziomie 5,95 proc. i założeniu marży banku w wysokości 2 pkt. proc. miesięczna rata takiego kredytu wynosi około 2,7 tys. PLN Dla porównania, prognozowana przez Ministerstwo Finansów wysokość średniego wynagrodzenia to 5,9 tys. PLN. Odsetek ten jest wyższy w przypadku większych kredytów w dużych miastach. Przy kredycie o wartości 500 tys. PLN, miesięczna rata to dzisiaj około 3,8 tys. PLN, co stanowi 65 proc. średniego wynagrodzenia – dodają ekonomiści.
Ciężko jest też uciec przed wysokimi ratami kredytu. Nawet gdy uda się konwersja oprocentowania kredytu na bazie stałej stopy procentowej, to taki zabieg może prowadzić do wyższych rat kredytu w przyszłości — gdy RPP postanowi obniżyć stopy procentowe w Polsce.
