Liczba lekarzy w Polsce rośnie, lecz nadal jesteśmy w ogonie UE
Mimo, że liczba lekarzy w Polsce rośnie bardzo szybko, obecnie nadal zajmujemy jedną z ostatnich pozycji w UE. To jednak może niedługo ulec zmianie, ponieważ kształcimy obecnie bardzo wielu lekarzy.
Od wielu lat słyszymy, że liczba lekarzy w Polsce jest bardzo niska i jest to jeden z największych problemów systemu ochrony zdrowia w naszym kraju. Czy jest to prawda? Ilu jest lekarzy w Polsce? Jak nasz kraj wypada na tle innych państw Unii Europejskiej? Jak zmieniało się to w przeszłości? Przyjrzyjmy się danym Eurostatu.
- Według Eurostatu liczba pracujących w zawodzie lekarzy w Polsce wynosi 344 na 100 000 mieszkańców.
- Zajmujemy pod tym względem jedno z ostatnich miejsc w całej UE. Gorzej od nas jest głównie w krajach postkomunistycznych.
- Najwięcej lekarzy jest w Grecji, Portugalii oraz Austrii. Dane Eurostatu sugerują, że na każde 100 000 mieszkańców przypada tam ponad 500 lekarzy.
Liczba lekarzy w Polsce wzrasta
Wraz ze spadkiem liczby urodzeń w Polsce, rośnie obciążenie demograficzne osobami starszymi. Związane jest ono z większym ciężarem systemu emerytalnego, ale również z wyzwaniami, które będą stać przed systemem ochrony zdrowia. W tym aspekcie często podnoszony jest to, że liczba lekarzy w Polsce jest niska. Czy jest to prawda? Dzięki aktualizacji bazy danych Eurostatu możemy porównać liczbę lekarzy w Polsce do wyników innych krajów.
Zgodnie z danymi Eurostatu, w Polsce w 2021 roku przypadało 412 lekarzy z prawem do wykonywania zawodu na każde 100 000 mieszkańców. Jeszcze w 2020 roku było to 400, a w 2019 roku 395. W 2018 roku liczba lekarzy z prawem do wykonywania zawodu wynosiła 393 ty.s, a w 2017 roku było to 385 tys. Cofając się jeszcze bardziej, w 2013 roku wskaźnik liczby lekarzy z prawem do wykonywania zawodu na 100 000 mieszkańców wynosił 367. Dane te pokazują, że rok w rok ta liczba rośnie.
Warto również spojrzeć także na inne dane. Eurostat wyróżnia trzy różne sposoby liczenia lekarzy. Pierwszą są lekarze z prawem do wykonywania zawodu, drugą aktywni zawodowo lekarze, a trzecią — lekarze pracujący w zawodzie. Liczba ta nie jest równa realnym możliwością systemu ochrony zdrowia. Wielu z nich jest już w takim wieku, że nie pracują i nie są w stanie pracować z pacjentami.
Ilu jest lekarzy w Polsce?
Dla systemu najistotniejsza jest liczba lekarzy pracujących w zawodzie. Tych było w Polsce w 2021 roku 344 na 100 000 mieszkańców. Również tutaj widzimy systematyczny wzrost. W 2020 roku było to 333, a w 2019 roku 330. Niestety tutaj następuje przerwanie serii danych i te z 2018 roku sugerują, że było ich wtedy zaledwie 236 na 100 000 mieszkańców. Dlaczego? Wynika to z błędów w liczeniu przez GUS.
Na sprawę zwracało uwagę środowisko od wielu lat. Wadliwe dane sprawiły, że przez wiele lat liczni eksperci i dziennikarze mówili o tym, że w Polsce mamy jedynie 2,4 lekarza na 1000 populacji, podczas gdy żaden kraj UE nie miał mniej niż 3,0. Po poprawkach okazało się, że liczba ta wynosi 3,3 (dla roku 2020), a dziś możemy mówić już o tym, że wskaźnik ten wynosi 3,4 (dla 2021 roku). Liczba ta nadal nie jest wysoka, ale nasza pozycja jest już znacznie lepsza.
Zobacz też: Badanie: ChatGPT skuteczniejszy i bardziej empatyczny od lekarzy
Liczba lekarzy per capita jest dobrym wskaźnikiem do porównań, ale może utrudniać wyobrażenie sobie wielkości zjawiska. Ilu jest zatem lekarzy w Polsce? Jeśli chodzi o liczby bezwzględne, to w 2021 roku według Eurostatu było w Polsce 129 893 lekarzy pracujących w zawodzie. Jak ta liczba zmieniała się w czasie? Niestety z uwagi na wspomniany błąd, sensowne wydaje się jedynie prześledzenie liczby lekarzy do 2019 roku. W 2020 roku było to 126,1 tys., a w 2019 roku 125,3 tys.
Liczba lekarzy w Polsce na tle UE
Jak wypadamy w międzynarodowym porównaniu? Znajdujemy się zdecydowanie bliżej końca niż początku stawki. Jeśli weźmiemy pod uwagę dane prezentowane przez Eurostat, to możemy odnieść wrażenie, że najgorsza sytuacja jest we Francji. Na każde 100 000 mieszkańców przypada tam 318 pracujących w zawodzie lekarzy. Warto jednak zauważyć, że Eurostat ostrzega przed błędnym interpretowaniem danych. Francuskie statystyki nie obejmują stomatologów, dentystów, stażystów oraz rezydentów. Dane są więc zaniżone względem innych państw.
Zobacz też: Urynkowienie pogotowia ratunkowego w Szwecji doprowadziło do 420 dodatkowych zgonów rocznie! [BADANIE]
Drugie miejsce od końca z wynikiem 325 lekarzy na 100 000 mieszkańców, zajęła Belgia. Niewiele lepszy rezultat, to 330 lekarzy na każde 100 000 mieszkańców, odnotowały Węgry. Polska z wynikiem 344 lekarzy na 100 000 mieszkańców, wyprzedziła także Słowenię, Łotwę i Estonię. W gronie państw o małe liczbie lekarzy (mnie niż 400 na 100 000 mieszkańców) znalazły się także takie kraje jak Rumunia, Słowacja, Chorwacja i Holandia. Można więc śmiało stwierdzić, że największe braki są zwykle w krajach postkomunistycznych.
Warto przy tym dodać, że obecnie w Polsce kształci się bardzo wielu lekarzy. Pod tym względem możemy zająć w tym roku pierwsze miejsce w Unii Europejskiej. Liczba lekarzy w Polsce nie powinna być więc wskaźnikiem, który będzie jednym z najistotniejszych w kontekście poprawy jakości systemu ochrony zdrowia. Większe problemy będziemy mieć, chociażby z podażą pielęgniarek, ratowników czy fizjoterapeutów.
Eurostat
Gdzie w Unii Europejskiej jest najwięcej lekarzy? Pierwsze trzy miejsca przypadły kolejno: Grecji (630), Portugalii (562) oraz Austrii (541). Warto jednak zauważyć, że w przypadku Grecji, Portugalii oraz Finlandii (10. miejsce w zestawieniu), dane obejmują wszystkich lekarzy z prawem do wykonywania zawodu, co sprawia, że ich liczba jest względem innych państw zawyżona. W gronie państw o największej liczbie lekarzy znajdziemy także Cypr, Niemcy, Hiszpanię, Litwę oraz Danię.
