Płaca minimalna w Polsce rośnie, ale spada – kupimy za nią mniej niż rok temu
Mimo że płaca minimalna w Polsce wzrosła na początku tego roku o ponad 200 złotych. Mimo to już w styczniu jego siła nabywcza była mniejsza niż 12 miesięcy wcześniej. Powodem jest podwyższona inflacja w Polsce.
Płaca minimalna w Polsce w 2022 roku wzrosła o 210 zł z poziomu 2800 zł brutto w 2021 roku do 3010 zł w 2022 roku. Oznacza to, że nominalny wzrost wyniósł 7,5%. Był to jednocześnie jeden z najwyższych względnych wzrostów w całej UE. Rekordzistą pod tym względem są Węgry, gdzie płaca minimalna wzrosła aż o 19,5%. Drugie miejsce w zestawieniu zajęła Litwa ze wzrostem na poziomie 13,7%. W Estonii wzrost wyniósł 12%. Szybciej niż w Polsce wzrosła także w Rumunii (10,9%), Chorwacji (10,3%) i Bułgarii (9,2%).
Płaca minimalna w Polsce — więcej, ale mniej?
Tym, co liczy się najbardziej jest realna wartość płacy minimalnej. Okazuje się, że w Polsce ta wartość spadła. Powodem jest podwyższona inflacja w naszym kraju. W styczniu wyniosła ona 9,4%. Płaca minimalna była więc realnie warta mniej niż rok wcześniej. Na początku tego roku minimalne wynagrodzenie brutto straciło w ujęciu rocznym 1,1% swojej wartości. Pokazuje to, że nawet wzrost płacy minimalnej nie ochronił najgorzej zarabiających Polaków przed spadkiem realnych wynagrodzeń. Warto jednak zauważyć, że taka sytuacja miała miejsce w prawie całej Unii Europejskiej. Wzrost zanotowano jedynie w Estonii, na Litwie, w Portugalii, Rumunii, Chorwacji i na Węgrzech. Płaca najmocniej, bo aż o 6,9% spadła na Łotwie. W czołówce spadków znajdują się także Holandia, Belgia, Bułgaria i Słowacja.
Wykres 1. Zmiana realnej i nominalnej płacy minimalnej w styczniu 2022 roku w ujęciu rocznym.
Eurofound
Zobacz też: Płace nominalne rosną w rekordowym tempie! Gorzej z płacami realnymi
Biorąc pod uwagę najnowsze odczyty inflacji w UE, możemy śmiało powiedzieć, że pula państw, w których płaca minimalna jest warta obecnie więcej niż rok temu, znacznie się pomniejszyła. Najwyższą inflację w UE odnotowano w maju w krajach bałtyckich. Inflacja w Estonii przekroczyła psychologiczną granicę 20%. Kraj ten jeszcze w styczniu odnotował delikatny wzrost siły nabywczej płacy minimalnej. Dziś jest już znacznie pod kreską. Najniższą inflację odnotowano we Francji i na Malcie. Ceny tam wzrosły o jedynie 5,8% w ujęciu rocznym. W Polsce wynosi ona według Eurostatu już 12,8%. Według GUS to aż 13,9%. Dla przypomnienia płaca minimalna wzrosła w tym roku o jedynie 7,5%. Dane przedstawia poniższy wykres.
Wykres 2. Inflacja HICP w Europie.
Co piąty Polak zarabiał w 2020 roku w okolicach płacy minimalnej
Jak wynika z danych OECD, co piąty (18,8%) pełnoetatowy pracownik w Polsce zarabiał w 2020 roku mniej niż 2/3 mediany płac. Czy to dużo? To ok. 2200 zł na rękę. Płaca minimalna na rękę wynosiła w naszym kraju 1921 zł. Można więc śmiało określić takie zarobki jako zbliżone do najniższego ustawowego wynagrodzenia w kraju. Osoby zarabiające mniej niż 2/3 mediany płac są określani przez OECD mianem osób o niskich zarobkach (low wage workers). Ich udział w Polsce należy do jednego z najwyższych w całym OECD. Jest jednak kilka państw o wyższym współczynniku. Najwyższy odsetek odnotowano w USA. Tam blisko co czwarty zatrudniony otrzymywał mniej niż 2/3 mediany płac.
Wykres 3. Osoby o niskich zarobkach (poniżej 2/3 mediany) w OECD.
Płaca minimalna w Polsce rośnie, a bezrobocie spada
Ta statystyka może być jedną z miar rozwarstwienia na rynku pracy. Im wyższy współczynnik, tym więcej osób o bardzo niskich dochodach. Mediana oznacza zarobki, które są wyższe od wynagrodzeń 50% członków badanej populacji. Można więc powiedzieć, że ok. 20% pracowników w Polsce zarabia w Polsce mniej niż 70% mediany, a 30% zarabia między 70% a 100% mediany. W Portugalii mniej niż 70% zarabiało jedynie ok. 5% pracowników, a aż 45% zarabiało pomiędzy 70% a 100% mediany. Oznacza to, że ich rynek pracy był znacznie bardziej wyrównany. Warto jednak odnotować, że ten odsetek w Polsce spada. W 2018 roku było to ponad 21%. Powodem spadku może być dynamiczny wzrost płacy minimalnej oraz spadek bezrobocia w Polsce.
