Niektóre jednoosobowe działalności gospodarcze w Polsce zatrudniają ponad 500 osób!

Analitycy z Ministerstwa Finansów postanowili się przyjrzeć, a następnie dokonać klasteryzacji jednoosobowych działalności gospodarczych funkcjonujących (JDG) w Polsce. Jak się okazało, podmioty te są grupą bardzo niejednorodną. Niektóre JDG zatrudniają ponad 500 osób, a wiele z nich nikogo. W wypadku wybranych JDG stosunek dochodów do przychodów wynosi nawet, ponad 50 proc., a całkiem spora grupa regularnie odnotowuje stratę. 

W jakich sektorach działają jednoosobowe działalności gospodarcze?

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najbardziej popularną w Polsce metodą prowadzenia działalności gospodarczej. W 2018 roku w naszym kraju funkcjonowało aż 2,45 mln takich podmiotów. Oznacza to, że JDG stanowiły wtedy aż 83 proc. działalności gospodarczych funkcjonujących w naszym kraju. Co warto zaznaczyć jest to grupa wyjątkowo różnorodna. Z tego powodu dwóch badaczy Paweł Chrostek i Artur Krawczyk postanowili przejrzeć się JDG w Polsce, a następnie dokonać ich klasteryzacji, czyli w wielkim skrócie odpowiednio je pogrupować. Wyniki ich pracy można wyczytać w analizy zatytułowanej „Klasteryzacja jednoosobowych działalności gospodarczych 2018”, a opublikowanej przez Ministerstwo Finansów. 

Na samym początku autorzy przyjrzeli się temu, w jakich sektorach działa 2,26 mln JDG w Polsce, o których badaczom udało się znaleźć potrzebne dane. Jak widać na zamieszczonym poniżej wykresie, wśród takowych podmiotów królują usługi tradycyjne (np. handel, naprawa pojazdów). Choć znacząca część zajmuje się również sprzedażą usług interesu publicznego, takich jak edukacja czy ochrona zdrowia, czy usług nowoczesnych (np. informatyka i komunikacja, finanse).

Zobacz także: Ile osób zarabia na umowach cywilnoprawnych?

W dalszej części raportu autorzy postanowili się przyjrzeć temu, ile osób JDG w Polsce zatrudniają, jaki jest ich stosunek dochodów do przychodów i tak dalej. Jednakże wspomniany przeze mnie iloraz został obliczony jedynie dla ok. 1,653 mln JDG ze wcześniej przeze mnie wspomnianych 2,26 mln. Wynika to z tego, że ok. 107 tys. takich podmiotów rozlicza się z urzędem skarbowym na podstawie karty podatkowej. Oznacza to, że nie podają one informacje ani o przychodach, ani o dochodach. Do tego ponad 508 tys. rozlicza się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, co oznacza, że w zeznaniu podatkowym deklarują one jedynie przychód. Z tego powodu analitycy pod względem stosunku dochodu do przychodu byli w stanie dokonać klasteryzacji jedynie tych JDG, które rozliczają się skalą podatkową lub podatkiem liniowym. 

Duże, średnie oraz małe JDG w Polsce

Co interesujące po zrobienie tego okazało się, że w naszym kraju funkcjonuje grupa ok. 58 podmiotów, które autorzy zaklasyfikowali jako duże przedsiębiorstwa. Takowe jednoosobowe działalności gospodarcze zatrudniają średnio ok. 561 osób! Do tego to właśnie duże JDG mogą się pochwalić statystycznie najdłuższym stażem na tle wszystkich innych klastrów. Otóż średni wiek podmiotu zaklasyfikowanego do tej grupy wyniósł aż 279 miesięcy, czyli ponad 23 lata. Co warto zaznaczyć, cechą charakterystyczną dużych JDG jest niski stosunek dochodów do przychodów. Otóż jak możemy wyczytać w analizie: 

Cechą charakterystyczną tej grupy jest niski poziom udziału dochodu w przychodzie, wynoszący przeciętnie 7 proc.

Podobny do grupy dużych JDG jest klaster średnich JDG. Te tak samo, jak te duże odnotowują średnio podobnie niski stosunek dochodów do przychodów (9,3 proc.) i istnieją relatywnie długo na tle innych klasterów (21 lat). Jednakże są one grupą bardziej liczną i zatrudniają średnio znacznie mniej pracowników. Otóż w przeciętnym średnim JDG, których jest aż 1180, zatrudnienie wynosi 122 etaty.

Zobacz także: Spółka CPK przedstawiła wariant inwestorski Kolei Dużych Prędkości między Łodzią a Warszawą

Grupa małych JDG zaś jest podobna do dwóch wcześniej wspomnianych przeze mnie klastrów i różni się od nich głównie pod względem skali. Otóż do tego klastra analitycy przypisali 48 tys. podmiotów, które średnio opłacały ok. 16,2 pracowników. Jednakże średnio odnotowywały one wyższy stosunek dochodów do przychodów (14,6 proc.) oraz relatywnie krócej funkcjonowały na rynku, bo ok. 17 lat. 

Co warto zaznaczyć, mimo tego, że JDG przypisane do tych trzech klastrów stanowią mniej niż 3 proc. łącznej liczby JDG w Polsce, to odpowiadają one łącznie za prawie 35 proc. dochodów i 23,5 proc. przychodów badanej zbiorowości. Co więcej, łącznie zatrudniają one ok. 960 tys. osób, czyli ponad co drugiego pracownika, który pracuje dla JDG. 

Mikro dochodowe i niedochodowe JDG w Polsce

Ostatnie dwa klastry wyróżnione przez autorów, znacznie różnią się od trzech przeanalizowanych wcześniej. Są to kolejno mikro JDG dochodowe oraz mikro JDG niedochodowe. Najpierw przeanalizujemy tę pierwszą grupę. Otóż klaster ten jest najliczniejszym ze wszystkich, bo liczy on aż 1,35 mln podmiotów. Oznacza to, że w jego ramach funkcjonuje więcej JDG niż we wszystkich innych razem wziętych! Co interesujące dochodowe mikro JDG są stosunkowe młode — ich staż wynosi średnio niecałe 10 lat. Ponadto notują one znacznie wyższy średni stosunek dochodów do przychodów niż małe, średnie i duże JDG. Otóż przeciętnie wskaźnik ten wynosi w tym klastrze aż 42,9 proc. Do tego warto zanotować, że mikro JDG zatrudniają średnio ok. 0,6 pracownika, więc w wielu z nich faktycznie działalność gospodarczą prowadzi wyłącznie jedna osoba. 

Zobacz także: Fikcyjne samozatrudnienie jest domeną branży IT i ochrony zdrowia

Jeśli zaś chodzi o niedochodowe mikro JDG to ich najważniejszą cechą charakterystyczną jest to, iż, jaka sama nazwa wskazuje, osiągają one straty. Jak możemy wyczytać w analizie:

Cechą, która go [klaster mikro niedochodowych JDG] wyróżnia jest fakt, że 94% z 247 tys. podmiotów wchodzących w jego skład rejestruje stratę (w żadnym z pozostałych klastrów udział ten nie wynosi więcej niż 5,3%).

Z kolei te pozostałe 6 proc. to podmioty, które albo nie odnotowują ani straty, ani zysku albo odnotowują wyjątkowo mały zysk. Niedochodowe mikro JDG wyróżniają się również tym, że zdecydowana większość z nich nikogo nie zatrudnia i średni staż podmiotu przypisanego do tego klastra jest najkrótszy, bo wynosi zaledwie 92 miesiące. Co interesujące, fakt, że odnotowują one stratę wskazuje na to, że ludzie, którzy je założyli, traktują swoje podmioty, jako dodatek do pracy zarobkowej. 

Mikrofirmy w Polsce zaciągają coraz mniej kredytów inwestycyjnych