Z badania budżetów gospodarstw domowych przeprowadzonego przez GUS wynika, że przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę spadł w 2022 roku o 2,6% w stosunku do 2021 roku w ujęciu realnym. Nominalnie dochody okazały się wyższe o 11,4%.
Dochody Polaków zmalały
Poziom przeciętnych miesięcznych dochodów rozporządzalnych (dochód po opodatkowaniu i spłacie odsetek) na osobę wzrósł z 2020 zł w 2021 r. do 2250 zł w 2022 r. W ujęciu nominalnym odnotowano wzrost dochodów o 11,4%, natomiast realnie spadły one o 2,6%. Przeciętne miesięczne wydatki na osobę wyniosły w ubiegłym roku 1475 zł i okazały się wyższe nominalnie o 15,2%, a realnie o 0,7% w stosunku do wydatków w 2021 r.
Udział wydatków gospodarstw domowych w dochodzie rozporządzalnym osiągnął 65,6%. Jest to wyższy poziom, niż w 2021 r. (63,4%), jednak warto zauważyć, że od 2010 r. nasze wydatki w stosunku do dochodu systematycznie spadają. Jeszcze w 2010 r. wydatki w relacji do dochodów rozporządzalnych wynosiły 83,7%. To oczywiście dobry trend. Sugeruje bowiem, że się bogacimy i jesteśmy w stanie więcej środków zaoszczędzić.
Główną przyczyną spadku realnych dochodów jest oczywiście wysoka inflacja, która w 2022 r. wyniosła średnio 14,4%.
Zobacz także: GUS potwierdza wysoki wzrost PKB. Zostawiamy Europę w tyle
Przedsiębiorcy są najbogatsi, a renciści najbiedniejsi
Można zaobserwować dość dużą różnicę w poziomie dochodów rozporządzalnych między poszczególnymi grupami. Najbiedniejszą grupą są renciści, których przeciętne miesięczne dochody rozporządzalne na jedną osobę wyniosły w 2022 r. 1809 zł. Jest to również grupa, która największą część swoich dochodów przeznacza na wydatki (84,1%).
Co ciekawe, drugą najmniej dochodową grupą są pracownicy. W ich przypadku przeciętny miesięczny dochód na osobę osiągnął 2251 zł. To o 30 zł mniej od emerytów i 77 zł mniej od rolników. Co się rzuca w oczy to fakt, że rolnicy stosunkowo mało konsumują na tle innych grup. Wydatki w relacji do dochodów wyniosły jedynie 49,4%, podczas gdy wśród pracowników 64,1%, a wśród emerytów 71,8%. Pracujący na własny rachunek osiągnęły najwyższy poziom przeciętnych miesięcznych dochodów rozporządzalnych na jedną osobę (2540 zł). Różnica Między rencistami (grupa o najniższym dochodzie) a pracującymi na własny rachunek (grupa o najwyższym dochodzie) wyniosła 731 zł.
Dochody rozporządzalne pracowników stanowiły 100,1% średniej krajowej (2250 zł), rolników – 103,5%, pracujących na własny rachunek – 112,9%, emerytów – 101,4%, natomiast rencistów – 80,4%.
Warto podkreślić, że wyniki w 2022 r. są zbieżne z badaniami z poprzednich lat. Wtedy również zaobserwowano najwyższy dochód wśród pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym i najniższy dochód w przypadku rencistów.
Zobacz także: Już nie „Kaliningrad”! Trwa zmiana tablic drogowych na „Królewiec”
Nierówności mierzone współczynnikiem Giniego spadły
Z badania GUS wynika, że nierówności dochodowe mierzone współczynnikiem Giniego spadły. Wskaźnik Gini zmniejszył się z 0,319 w 2021 r. do 0,314 w 2022 r. W miastach zaobserwowano spadek współczynnika z 0,310 do 0,304, podczas gdy na wsiach Gini wzrósł z 0,314 do 0,318. Nierówności dochodowe w Polsce spadły tym samym pierwszy raz od 2017 roku.
Źródłem obniżenia nierówności w 2022 r. jest wzrost udziału gospodarstw domowych dysponujących przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym wynoszącym co najmniej 2000 zł (z 49,1% w 2021 r. do 58,7% w 2022 r.) i tym samym spadek udziału gospodarstw domowych, które miały dochód na osobę poniżej 2000 zł (z 50,9% do 41,3%).
Spadek nierówności dochodowych jest jednym z niewielu pozytywnych wyników z badania GUS. Generalnie, zbiednieliśmy w 2022 roku za sprawą wysokiej inflacji.
Na końcu warto dodać, że badanie GUS charakteryzuje się pewnymi ograniczeniami. Jak wskazują ekonomiści PKO Banku Polskiego, gospodarstwa domowe dość niechętnie uczestniczą w badaniu ankietowym, zwłaszcza gospodarstwa domowe o najwyższych dochodach. W związku z tym mała próba może zaburzać wyniki badania.
Tutaj bezrobocie w UE jest najniższe. W czołówce trzy polskie regiony!
