Chiny

Nierówności w Chinach maleją, jednak konieczna może być reforma systemu hukou

Nierówności w Chinach pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi były widoczne od zawsze. Pomimo że pandemia mogła przyczynić się do zmniejszenia asymetrii w społeczeństwie, obowiązujący system hukou sprawia, że przepływ ludności wciąż jest restrykcyjnie kontrolowany. 

Pandemia a nierówności w Chinach

Pandemia po raz kolejny stała się punktem zapalnym w rozmowach dotyczących wzrostu nierówności. Mowa nie tylko o nierównościach w dostępie do szczepionek (Temat poruszyliśmy w następujących artykułach: Nierówności w dostępie do szczepionek. Gdzie podano najmniej dawek? oraz Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Afryce wyniosły 83 mld USD w 2021 roku), ale również pogłębiającej się asymetrii w strukturze dochodów (Więcej: Narastające nierówności na świecie uderzają w niestabilne gospodarki).

Zobacz także: Chiny mierzą się z narastającą paniką bankową. Skala problemu coraz poważniejsza

Chinese National Bureau of Statistics opublikowało dane za 2020 rok. Dotyczą informacji o dochodach i dystrybucji na obszarach wiejskich i miejskich oraz dla Chin jako całości. Realny PKB Chin na mieszkańca wzrósł o prawie 2%, podczas gdy w ponad stu państwach na świecie odnotowało ujemny wzrost, a globalny realny PKB skurczył się o ponad 5%. Według oficjalnych danych dla Chin, pandemia mogła zmniejszyć nierówności pomiędzy terenami miejskimi a wiejskimi.

Według zaprezentowanych danych średnie dochody per capita wzrosły zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich odpowiednio o 1,4% i 3,9% w ujęciu realnym (a dla całych Chin o 2,5%). Jak wskazują analitycy, szybszy wzrost na prowincji skutkował nieznacznym zmniejszeniem różnicy w przeciętnych dochodach między miastem a wsią z 2,7 do 2,6. W 2020 roku średni dochód przypadający na jednego mieszkańca miasta był 2,6 razy większy niż średni dochód na mieszkańca na wsi.

branko2f7.substack.

Zobacz także: Pociąg łączący Chiny z Laosem przewozi coraz więcej towarów

Biorąc pod uwagę wskaźnik Ginniego, na terenach miejskich zmienił się nieznacząco w porównaniu do wiejskich. Dodatkowo realna konsumpcja per capita w miastach spadła o 4,5%, natomiast na prowincji wzrosła o 2,7%. Warto zaznaczyć, że ogólna konsumpcja realna per capita po raz pierwszy od opublikowania takich wyników w 1978 r. odnotowała spadek o 2,2%. Dane te dokładnie uwidaczniają wpływ pandemii na strukturę nierówności w Chinach.

System hukou a nierówności

Chiny wciąż muszą wiele nadrobić, jeśli chodzi o poziom zwalczania nierówności. Jednak nie sposób zauważyć zmian dotyczących prowincji. Faktem również jest, że w trudnym okresie lockdownów część pracowników, którzy byli zatrudnieni w mieście, wróciła do domów na wsiach, co wynika m.in. z systemu hukou.

Hukou, zwany również restrykcyjnym dziedzicznym systemem zameldowania dotyczy stałych zezwoleń na pobyt w danym miejscu. Został wprowadzony w latach 50. XX wieku. Po przejęciu władzy w Chinach przez KPCh wprowadzono rejestr określający pracowników według kategorii. Rozdzielał on pracowników „wiejskich” oraz „miejskich”. Wówczas osoby, które podejmowały pracę poza swoją prowincją, nie mogły liczyć na rację zboża czy opiekę medyczną. Aby móc znaleźć zatrudnienie w innym miejscu, niż wskazywał rejestr, wymagane było otrzymanie ponad sześciu pozwoleń. Hukou przez lata był poddawany mniejszym i większym modyfikacjom, jednak dalej opiera się o system rejestracji gospodarstwa domowego. Według rejestru dana osoba zostaje uznana za mieszkańca danego obszaru. Od lat 90. XX wieku system obowiązuje w formie cyfrowej. Rejestr śledzi zmiany migracyjne oraz zawiera dość szczegółowe informacje dotyczące danego obywatela i statusu członków jego rodziny.

Aktualność systemu tłumaczona jest obawami o masowy napływ ludności do miast. Oficjalnym argumentem za utrzymaniem systemu jest stabilność gospodarki i kontrola przepływu ludności. Nie sposób jednak nie zauważyć, że istotnie przyczynia się do utrzymania nierówności w znacznym zakresie. Badania naukowe prowadzone przez Wen-Tai Hsu z Singapore Management University dowodzą, że pozwolenie ludziom na wybranie miejsca zamieszkania mogłoby zapewnić znaczny wzrost chińskiej gospodarce oraz zmniejszyć nierówności. System hukou jest skomplikowany, a jego zrozumienie wymaga znajomości historii Chin. Można jednak stwierdzić, że reformy przyniosłyby wiele pozytywnych skutków również w zakresie demografii. Szacuje się, że do 2050 roku prawie 50% mieszkańców niektórych megamiast może mieć więcej niż 65 lat. Tym samym, jeśli ograniczenia rejestrowe nie ulegną złagodzeniu, gospodarka może napotykać poważne problemy.

Bez odpowiednich reform hukou powrót do pracy w miastach staje się dla migrantów trudny. Niemniej jednak pandemia stała się nadzieją na zaprowadzenie zmian w rejestrze, co może wpłynąć na dalsze zmniejszanie różnic strukturalnych w ChRL.

Chiny: spada konsumpcja, rośnie bezrobocie. Lockdowny negatywnie wpływają na gospodarkę

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Agnieszka Patyk

Absolwentka studiów azjatyckich dalekowschodnich, studentka KU Leuven i ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją przyszłość wiąże z finansami, ze szczególnym uwzględnieniem dalekowschodnich giełd papierów wartościowych. Jej pasją są języki obce, posługuje się angielskim, chińskim, rosyjskim oraz niemieckim. Współautorka monografii naukowej „Systemy Polityczne państw Bliskiego Wschodu”.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker