Kiedy na początku 2022 roku, wydawało nam się, że gospodarka europejska powoli wraca na tory długotrwałego i silnego wzrostu gospodarczego po koronakryzysie, wojna na Ukrainie, która wybuchła 24 lipca ponownie przywróciła szoki podażowe. MFW od początku roku już kilkukrotnie rewidował swoje prognozy wzrostu na najbliższe lata. Szczególnie czarno malują się prognozy dla gospodarki Niemiec. Wzrost PKB w Niemczech w najbliższym roku nie sięgnie nawet 1%. W najbardziej pesymistycznym scenariuszu może dojść nawet do klasycznej recesji.
Wzrost PKB Niemiec słabiutki. Zachodniego sąsiada czeka spowolnienie
Międzynarodowy Fundusz Walutowy ponownie zrewidował prognozy wzrostu gospodarczego dla Niemiec. Ekonomiści MFW wskazują, że wąskie gardła w dostawach oraz szok energetyczny implikować będą silne spowolnienie wzrostu u naszego zachodniego sąsiada. Wzrost realnego PKB w 2022 roku ma wynieść 1,2%, natomiast w 2023 roku zaledwie 0,8%. W kwietniowym World Economic Outlook prognozy dla niemieckiej gospodarki były bardziej optymistyczne. Wówczas ekonomiści szacowali wskaźniki wzrostu dla 2022 i 2023 r. wyższe o kolejno 0,9 pkt proc. i 1,9 pkt proc. Gospodarka Niemiec spowalnia.
Prognozy wzrostu realnego PKB w Niemczech
Zobacz także: Brak cukru: to Polacy, a nie Niemcy, zgotowali Polakom ten los
Warto zaznaczyć, że nawet ekspansywna polityka fiskalna nie uchroni Niemiec od silnego osłabienia koniunktury. Rząd federalny rozszerzył zasiłki z tytułu pracy krótkoterminowej (tzw. Kurzarbeit), zwiększył dotacje dla firm z czasów pandemii oraz przeznaczył 1,2% PKB na obronność, klimat, uchodźców oraz wsparcie dla gospodarstw domowych w obliczu wyższych cen energii.
Według MFW średnioroczna inflacja cen konsumpcyjnych w 2022 roku wyniesie 7,7%, natomiast w 2023 roku spadnie do 4,8% przy założeniu ustąpienia szoku energetycznego. W perspektywie 5-letniej oczekiwania inflacyjne pozostają zakotwiczone w okolicach celu inflacyjnego Europejskiego Banku Centralnego. Warto zaznaczyć, że niemieckie gospodarstwa domowe zubożały w bieżącym roku. Płace godzinowe rosły w tempie ok. 3,3% wobec inflacji na poziomie 7,7%. Daje to spadek realnych dochodów aż o 4,4%. To zjawisko wyklucza istnienie spirali płacowo-cenowej w gospodarce Niemiec. Jak widać na poniższym wykresie, główną przyczyną inflacji w Niemczech są — tak jak wszędzie — wyższe ceny energii. Ceny dóbr oraz usług rosną w wolniejszym tempie.
Dekompozycja inflacji HICP w Niemczech
IMF Country FocusZobacz także: Kolejny kryzys zadłużeniowy w strefie euro puka do drzwi? Jest realne zagrożenie
W swoich prognozach MFW zastrzega, że ich niepewność jest bardzo wysoka z wysokim ryzykiem jeszcze większego pogorszenia się wskaźników makroekonomicznych, a co za tym idzie zrewidowania oczekiwanego wzrostu PKB i inflacji. Największe zagrożenie dla perspektyw MFW to trwałe i całkowite odcięcie importu rosyjskiego gazu do Niemiec i reszty Europy. Wówczas koniunktura ulegnie jeszcze większemu osłabieniu, inflacja zaś pozostanie wyższa przez dłuższy okres.
Recesja w Niemczech niewykluczona
Recesja w Niemczech jest coraz bardziej prawdopodobnym scenariuszem, co osłabi cały blok zachodni. Zakładając całkowite odcięcie rosyjskiego gazu, gospodarka Niemiec skurczyłaby się w najbliższych 12 miesiącach o nawet 3%. Dodatkowo niedobory gazu spotęgowałyby szok energetyczny, co odbiłoby się na wzroście lub podtrzymaniu dotychczasowego poziomu inflacji. Niemcy mogą znaleźć się w głębokiej stagflacji.
Wpływ kryzysu energetycznego na wzrost PKB
Zobacz także: Niemcy opracowują regionalne autonomiczne pociągi bez maszynisty
Wysokie ceny energii oraz spadek realnych dochodów gospodarstw domowych powodują, że wskaźnika zaufania konsumentów w Niemczech nurkuje i jest już niższy, aniżeli w kulminacyjnym momencie kryzysu pandemicznego, kiedy lockdowny zastopowały aktywność gospodarczą ludności. Strona popytowa gospodarki zaczyna cierpieć, choć stopy procentowe EBC dopiero zaczynają rosnąć.
Wskaźnika zaufania konsumentów w Niemczech
Zobacz także: Recesja w Europie zbliża się WIELKIMI krokami? Wiele na to wskazuje [ANALIZA]
Cierpi również podażowa strona niemieckiej gospodarki. Wskaźnik PMI dla przemysłu znajduje się obecnie w trendzie recesyjnym (lewy wykres, kolor czarny). Prognozowane zamówienia w Niemczech są coraz bliżej poziomu z kryzysu finansowego oraz pandemicznego.
Wskaźnik PMI w Niemczech (lewy wykres) i w Wielkiej Brytanii (prawy wykres)
Międzynarodowy Fundusz Walutowy rekomenduje dla Niemiec ekspansywny kierunek polityki fiskalnej, który wspiera najbardziej poszkodowane gospodarstwa domowe. Złagodzenie kryzysu energetycznego może okazać się kluczowe dla koniunktury tego kraju. Co więcej, MFW wskazuje, że zniesienie unijnych reguł fiskalnych w obliczu pogorszenia się sytuacji energetycznej Europy powinno zostać przedłużone.
W obliczu tych rosnących zagrożeń polityka fiskalna musi być elastyczna i gotowa do zapewnienia większego wsparcia słabszym gospodarstwom domowym w przypadku pogorszenia się sytuacji. W scenariuszu poważnych spadków z niedoborami gazu i rosnącymi kosztami dla odbiorców gazu, odroczenie powrotu do zasady hamulca zadłużenia może być konieczne, aby rząd mógł zaciągnąć dodatkowe pożyczki w celu wsparcia gospodarki – wskazuje MFW
Odcięcie od rosyjskiego gazu najmocniej uderzy w Węgry, Czechy i Słowację
