Gospodarka Niemiec ma poważne problemy. To już rok bez wzrostu
Motor napędowy Europy — tak często nazywana była gospodarka Niemiec. Nowe dane pokazują jednak, że jest ona w poważnym kryzysie, którego szybkie zażegnanie nie wydaje się prawdopodobne.
Gospodarka Niemiec jest najpotężniejszą w całej Unii Europejskiej. Potężny przemysł, silne usługi oraz olbrzymi PKB sprawiają, że Niemcy od lat mogą cieszyć się z bogactwa. Pod względem PKB per capita Niemcy znajdują się w globalnej czołówce. Ostatnie kwartały nie są jednak zbyt dobre, a gospodarka Niemiec kurczy się, zamiast rosnąć. Z czego wynikają niemieckie problemy?
- W latach 90. niemiecka gospodarka mierzyła się z poważnymi problemami, które udało się przezwyciężyć. Ostatnie lata sprawiły jednak, że widmo problemów gospodarczych ponownie zawitało nad Łabę.
- Duże znaczenie dla niemieckiej gospodarki miała Afera Volkswagena z 2015 roku. Afera wpłynęła na zyski branży motoryzacyjnej w Niemczech.
- Dla niemieckiej gospodarki trudnym czasem była pandemia COVID-19, która spowodowała gwałtowny spadek popytu na samochody.
- Kolejnym ciosem była wojna na Ukrainie i kryzys energetyczny. Okazało się, że dywidenda, którą gospodarka Niemiec czerpała z dostępu do taniego gazu, skończyła się.
- Niemiecka produkcja przemysłowa oraz PKB Niemiec nadal jest na poziomie niższym niż w 2019 roku.
- Jeśli prognozy się zrealizują, to gospodarka Niemiec nie będzie rosnąć przez pięć kwartałów z rzędu.
Gospodarka Niemiec już od roku bez wzrostu
Dwie i pół dekady temu gospodarka Niemiec przeżywała poważne problemy. Rynek pracy był niewydolny, spowolniał popyt eksportowy, a dwucyfrowe bezrobocie było jednym z objawów choroby, która trawiła naszego zachodniego sąsiada. Sytuacja była na tyle poważna, że gazeta The Economist nazwała gospodarkę Niemiec „chorym człowiekiem Europy”.
Problemy udało się przezwyciężyć, a gospodarka Niemiec ponownie zaczęła dynamicznie rosnąć. Niemiecki przemysł parł do przodu, a wraz z kolejnymi sukcesami eksportowymi, zwiększał się dobrobyt niemieckiego społeczeństwa. Ostatnie lata sprawiły jednak, że widmo problemów gospodarczych ponownie zawitało nad Łabę.
Kryzys migracyjny z 2016 roku sprawił, że dziś społeczeństwo chce ograniczenia imigracji do Niemiec. Należy jednak pamiętać, że kryzys demograficzny dotyczy również naszego zachodniego sąsiada i bez migrantów, rynek pracy może mieć poważne problemy. Efekty widać zresztą w danych Eurostatu. Obok Czech czy Polski, to właśnie w Niemczech bezrobocie jest najniższe.
Dieselgate a gospodarka Niemiec
Duże znaczenie dla niemieckiej gospodarki miała Afera Volkswagena z 2015 roku. Na jaw wyszło, że producent celowo zaprogramował silniki Diesla tak, aby w trakcie laboratoryjnych testów emisja spalin była mniejsza. Afera wpłynęła na zyski branży motoryzacyjnej w Niemczech. Od kilku lat produkcja niemieckich samochodów oddala się od swoich najlepszych wyników.
Dla niemieckiej gospodarki trudnym czasem była pandemia COVID-19, która spowodowała gwałtowny spadek popytu na samochody. Następnie niemiecka branża motoryzacyjna musiała zderzyć się z brakiem podzespołów. Zerwanie łańcuchów dostaw istotnie ograniczyło możliwości eksportowe największej gospodarki UE. Niemiecki przemysł przespał także rewolucję elektryków. Potencjał samochodów elektrycznych został niedoceniony, za co dziś niemieccy producenci płacą bardzo wysoką cenę. Na globalnym rynku motoryzacyjnym to Chiny wyrastają na nowego lidera.
Wojna na Ukrainie uderzyła w Niemcy
Kolejnym ciosem była wojna na Ukrainie i kryzys energetyczny. Okazało się, że dywidenda, którą gospodarka Niemiec czerpała z dostępu do taniego gazu, skończyła się. Początkowo obawiano się nie tylko wzrostu cen, ale nawet przerw w dostawach. Ten problem został na szczęście zażegnany, ale skutki zmian widać już gołym okiem.
W IV kwartale 2022 roku gospodarka Niemiec zmniejszyła się o 0,4% w ujęciu kwartalnym. Widmo kolejnej recesji zaczęło się urealniać. W tym roku niemieccy statystycy potwierdzili, że gospodarka Niemiec ponownie jest w recesji. PKB Niemiec spadł w I kwartale 2023 roku o 0,3% k/k. Wzrostu nie przyniósł także II kwartał, gdy gospodarka w ujęciu kwartalnym (dane odsezonowane) pozostała na takim samym poziomie.
Zobacz też: MFW: Gospodarka Niemiec skurczy się w 2023 roku o 0,3%
Choć nie mamy jeszcze danych za III kwartał, to prognozy nie wyglądają zbyt dobrze. W ankiecie Bloomberga ekonomiści odpowiedzieli, że PKB Niemiec w III kwartale spadł o 0,2% k/k. Niestety ożywienie nie ma przynieść nawet IV kwartał roku, gdy PKB spadnie o kolejne 0,1%. Jeśli prognozy się zrealizują, to będzie to oznaczać, że gospodarka Niemiec nie będzie rosnąć przez pięć kwartałów.
Już dziś PKB Niemiec jest poniżej tego z 2019 rok. Także niemiecka produkcja przemysłowa jest na poziomie niższym niż w 2019 roku. Skutki tego kryzysu widać także w Czechach czy na Słowacji. Są to kraje w dużym stopniu uzależnione od wyników niemieckiej motoryzacji. PKB Czech nadal walczy o nadrobienie strat gospodarczych, które wywołała pandemia COVID-19. Polska gospodarka mimo gospodarczych turbulencji, jest obecnie o 10% większa.
