EnergetykaEuropa

Cena rosyjskiej ropy rośnie! Przekracza już pułap cenowy 60 USD

Nie oznacza to jednak, że sankcje nie działają lub nie są skuteczne

Cena rosyjskiej ropy Urals od ponad miesiąca notowana jest powyżej pułapu cenowego (price cap) 60 USD/za baryłkę, który został nałożony 5 grudnia przez grupę państw G7 i Australię (tzw. Price Capping Coalition). Dlaczego cena ropy Urals przekroczyła pułap? Czy to oznacza, że sankcje nie działają? 

Pułap cenowy na rosyjską ropę osiąga cele

2 grudnia państwa zachodniej koalicji (G7 i Australia) porozumiały się w sprawie limitu cenowego na rosyjską ropę Urals. Ustalono, że pułap cenowy wyniesie 60 USD za baryłkę. Podstawowym celem wprowadzenia sankcji na rosyjski surowiec jest zmniejszenie dochodów walutowych Rosji i ograniczenie jej zdolności do prowadzenia wojny na Ukrainie. Jednocześnie mechanizm pułapu cenowego miał zagwarantować, że rosyjska ropa nie zniknie ze światowego rynku, gdyż mogłoby to implikować gwałtowny wzrost cen ropy, podwyższając presję inflacyjną.

Po pół roku trwania pułapu cenowego można stwierdzić, że spełnia on swoją funkcję. Po pierwsze, dochody budżetowe Federacji Rosyjskiej z tytułu sprzedaży ropy tąpnęły aż o 49% w stosunku do okresu marzec-listopad 2022 roku. Po drugie, produkcja rosyjskiej ropy zwiększyła się, co sprawia, że obawy o załamanie podaży były przesadzone. Po trzecie, ceny ropy ustabilizowały się na niższym poziomie w porównaniu do 2022 roku. Wreszcie, zachodni usługodawcy nie zrezygnowali z obsługiwania handlu rosyjskiej ropy i wciąż mają znaczący udział, co oznacza, że limit cenowy dalej ma sens (Ł. Rachel, OKO.Press 2023).

Zobacz też: Rosyjska gospodarka przetrwała sankcje, ale nie przetrwa nieuniknionej zagłady

Główną zaletą mechanizmu ceny maksymalnej na rosyjską ropę jest fakt, że pułap ustalony jest jednocześnie powyżej kosztu wydobycia (krańcowy koszt wydobycia to 10-20 USD) i poniżej cen światowych. W rezultacie, dochody Kremla ze sprzedaży ropy maleją, lecz sama produkcja jest opłacalna. A zatem, potencjał militarny w dłuższym okresie się kurczy bez skrajnie negatywnych konsekwencji dla Zachodu w postaci wysokiej presji inflacyjnej i braku zaopatrzenia w ważny surowiec.

Cena rosyjskiej ropy powyżej pułapu. Czy sankcje przestają działać?

Od początku lipca cena rosyjskiej ropy znajduje się powyżej pułapu cenowego 60 USD za baryłkę. Tym samym dyskonto Brent vs Urals jest na najniższym poziomie od wybuchu wojny na Ukrainie. Czy to świadczy o nieskuteczności mechanizmu wdrożonego przez państwa zachodnie? Czy niektóre firmy unikają sankcji, prowadząc transakcję powyżej obowiązującego pułapu?

Zobacz też: Białoruś oraz Rosja omijają sankcje i bez większych problemów sprzedają Europie drewno

Pułap cenowy dotyczy transakcji, w których usługi świadczą państwa koalicyjne nakładające sankcje (Price Capping Coalition), czyli G7 wraz z Australią. W związku z tym, limit cenowy nie obejmuje tych transakcji kupna, gdzie od początku aż do końca procesu nabycia rosyjskiej ropy nie biorą udziału zachodni usługodawcy. Trafnie wyjaśnia to ekonomista Łukasz Rachel na łamach OKO.press.

Sprzedaż, której nie obejmują usługi koalicyjne – np. ropa przewożona chińskim statkiem do chińskiej rafinerii, opłacana w rublach za pośrednictwem chińskiego banku i ubezpieczony przez rosyjską firmę – nie podlega limitowi cenowemu.

Należy przy tym nadmienić, że takie transakcje obejmują nieznaczną część sprzedaży rosyjskiej ropy. Przed rosyjską agresją na Ukrainę było to około 10% wymiany handlowej. To też znaczący wzrost transakcji, których usługi koalicjantów nie obejmują mogą implikować wzrost ceny rosyjskiej ropy. I właśnie ten czynnik najpewniej wyjaśnia przekroczenie pułapu cenowego. Jak pokazuje poniższy wykres, chiński import ropy naftowej jest silniejszy od początku 2023 roku. W samym czerwcu Państwo Środka zaimportowało aż 10,5 mln ton tego surowca z Rosji – ok. dwukrotnie więcej, niż średnio w 2022 roku.

Zobacz też: Pękła rosyjska tama na Syberii! Woda zmyła tory i uszkodziła linię

Limit cenowy działa, ale wymaga stałej kontroli

Zachodni pułap cenowy 60 USD działa, ponieważ ustabilizował cenę ropy Urals na niższym poziomie w stosunku do poprzedniego roku, co pozwala osiągać zamierzone cele wymienione powyżej jak spadek dochodów Kremla i ograniczenie zdolności do finansowania wojny na Ukrainie. Zachód nie kontroluje wszystkich transakcji nabycia ropy Urals, wskutek czego nie jest w stanie w pełni przeciwdziałać wahaniom cenowym powyżej pułapu. Oczywiście ten mechanizm sankcyjny ma swoje wady. Pojawiają się bowiem symptomy omijania pułapu cenowego przez niektórych zachodnich handlowców. Stąd, skuteczność pułapu cenowego powinna być stale monitorowana przez zachodnich decydentów.

Jakie są perspektywy gospodarcze dla Rosji? [RAPORT OG]

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker