Kurs rosyjskiego rubla spada. Przychody ze sprzedaży surowców topnieją

Kurs rosyjskiego rubla postanowił zaskoczyć pod koniec roku. Po wielu miesiącach umacniania się w stosunku do dolara, waluta agresora zaczęła tracić na wartości. Dlaczego tak się stało? No cóż, czynników jest wiele, ale najważniejszym zdaje się to, że ze względu na sankcje oraz sytuację na międzynarodowych rynkach przychody ze sprzedaży surowców zaczęły się kurczyć i do tego najprawdopodobniej nadal będą. 

Po nagłym spadku, rosyjska waluta zaczęła zyskiwać na wartości

W celu pełnego zrozumienia, dlaczego kurs rosyjskiego rubla w stosunku do dolara zaczął się osłabiać, najpierw należy zrozumieć, dlaczego wcześniej zachowywał się tak, a nie inaczej.  Na skutek wybuchu paniki zarówno wśród mieszkańców kraju, jak i zagranicznych inwestorów po rozpoczęciu przez Rosjan inwazji waluta agresora ostro zanurkowała. Podczas gdy jeszcze na początku lutego jednego rubla można było wymienić na ok. 0,13 dolarów, tak już w połowie maja można było za niego nabyć zaledwie ok. 0,075 dolarów. Następnie zaś analizowana waluta relatywnie szybko zaczęła zyskiwać na wartości. Pod koniec czerwca za jednego rubla można było nabyć już prawie 0,02 dolarów, czyli o ponad 50 proc. więcej, niż przed wybuchem wojny.

Zobacz także: Rubel rosyjski mocniejszy niż przed wojną! Jak do tego doszło?

Dlaczego kurs rosyjskiego rubla się umocnił?

Przy czym czynników stojących za tą aprecjacją było wiele. Z jednej sankcje znacznie ograniczyły popyt posiadaczy rubla na zagraniczne waluty. Otóż ze względu na nie sprowadzanie przez Rosjan dóbr z wielu krajów stało się nielegalne. Co więcej, odcięcie tego państwa od systemu SWIFT sprawiło, iż w wielu wypadkach handlowanie z rosyjskimi przedsiębiorstwami stało się bardzo trudne. Ta sankcja sprawiła, że przestały one móc przesyłać pieniądze zagranicznym podmiotom przelewami bankowymi. Ponadto Putin, prowadząc działania wojenne, sam odstraszył od Rosji wiele firm. Choćby zaminowanie Morza Czarnego przez Rosjan sprawiło, że niektórzy handlarze zaprzestali dostarczać do agresora różne towary ze względu na podwyższone ryzyko. Z tego powodu import Rosji znacznie spadł, a wraz z nim popyt posiadaczy rubli, czyli głównie mieszkańców tego kraju, na zagraniczne waluty się załamał.

Z drugiej strony zainteresowanie właścicieli zagranicznych walut zakupem tej rosyjskiej było znaczne. Moskwa w celu zapobiegnięcia dalszemu osłabianiu się krajowej waluty wprowadziła kontrolę kapitału. Zabroniono zagranicznym inwestorom sprzedawać aktywa denominowane w rublach. Ograniczono liczbę dolarów, które mieszkańcy mogą wypłacać z kont oraz zakazano bankom sprzedaży klientom obcych walut. Jednakże, co jeszcze ważniejsze, nakazano tamtejszym przedsiębiorstwom wymianę 80 proc. przychodów w walutach obcych wymieniać na ruble. Z kolei ze względu na rosyjską inwazję niektóre firmy miały znaczne środki do wymiany. 

Zobacz także: Cukier w Rosji znacznie podrożał. Władze zapowiadają wprowadzenie ceny maksymalnej

Rosyjska agresja doprowadziła do drastycznego podrożenia wielu surowców energetycznych. Choćby z danych zaprezentowanych poniżej wynika, że w 2022 roku cenie jednej megawatogodziny gazu ziemnego w najważniejszym europejskim hubie gazowym udało się przebić granicę 200 euro. Z kolei jeszcze w 2021 roku ani razu nie była ona wyższa nawet od 50 euro. Spowodowało to, że rosyjskie przedsiębiorstwa z sektora wydobywczego mimo spowodowanej sankcjami mniejszej sprzedaży (pod względem ilościowym) zaczęły notować rekordowe zyski, które to następnie w dużej mierze były wymieniane na ruble. Co więcej, niektóre zagraniczne przedsiębiorstwa zastosowały się do kremlowskich manipulacji oraz gróźb i zaczęły za ten surowiec płacić w rublach, podnosząc tym samym popyt na tę walutę. 

Kurs rosyjskiego rubla znowu zaczął spadać!

Jednakże z czasem najpierw kurs rosyjskiego rubla w stosunku do dolara ustabilizował się, a następnie zaczął spadać! Jak można zauważyć na zamieszczonym poniżej wykresie, po tym, jak przez kilka miesięcy cena rubla wyrażona w dolarach oscylowała wokół 0,017, zaczęła ona regularnie spadać od początku grudnia. Obecnie za jednego rubla można kupić mniej niż 0,014 dolarów. Co interesujące za ten spadek odpowiadały w dużej mierze surowce energetyczne, które wcześniej były jednym z najważniejszych czynników stojących za aprecjacją rubla. 

Wykres: kurs rosyjskiego rubla w stosunku do dolara

Zobacz także: Dlaczego w Rosji są szersze tory? Proste wyjaśnienie zagadki

Przychody z surowców topnieją, a kontrola kapitału słabnie

Otóż ceny surowców energetycznych wróciły już do poziomów obserwowanych przed wybuchem wojny. Choćby obecnie megawatogodzina gazu ziemnego na najważniejszej europejskiej giełdzie kosztuje ok. 82 euro, czyli mniej więcej tyle ile na początku stycznia. Do tego ostatnio Unia Europejska upewniła się, że do podobnych szoków surowcowych w najbliższej przyszłości nie będzie, ustalając pułap cenowy na rosyjską ropę, jak i gaz. Z tego powodu przychody Rosji ze sprzedaży surowców energetycznych zaczęły spadać. Co więcej, najprawdopodobniej dalej będą one maleć, na co wskazuje choćby budżet Rosji na 2023 rok. Według prognozy w nim zawartej dochody z sektora naftowo-gazowego spadną o ponad 20 proc. w stosunku do 2022 roku i wyniosą 8,9 bln rubli. 

Przy czym niewątpliwie inne czynniki również odegrały w analizowanym procesie swoją rolę. Według Ministerstwa Finansów Federacji Rosyjskiej import zaczął powoli się odbudowywać, co potencjalnie mogło zwiększyć popyt ze strony posiadaczy rubli na zagraniczne waluty. Nie można zapominać również, że kontrola kapitału w tym kraju została częściowo rozluźniona i obecnie na przykład przedsiębiorstwa muszą na zakup rubli przeznaczać nie 80, a 50 proc. swoich przychodów w obcych walutach. Ponadto zdaniem głównego analityka Sovcombank Michaiła Wasiliewa początkowy spadek wartości rubli doprowadził do wzrostu obaw wśród przedsiębiorstw i obywateli, którzy postanowili zrobić zakupy na rynku walutowym, napędzając tym samym dalszy spadek wartości waluty. 

Znamy budżet Rosji na lata 2023-2025! Priorytetem będzie kontynuowanie wojny