Tutaj żyje się najdłużej w Europie. Stawkę zdominowały dwa kraje

Średnia długość życia w Europie bardzo różni się w zależności od regionu. Które obszary charakteryzują się największą średnią długością życia, a gdzie żyje się najkrócej? Jak na tle reszty państw wypada Polska oraz ile wynosi średnia długość życia w polskich województwach?

Średnia długość życia w Europie

To właśnie średnia długość życia w Europie należy do wskaźników, których zazdrości większość świata, ponieważ należy ona do najdłuższych na Ziemi. Dane na ten temat publikuje systematycznie Eurostat. Prezentuje on statystyki dotyczące nie tylko państw UE, ale również kilku innych krajów, takich jak Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Serbia, Bośnia czy Czarnogóra. Spójrzmy najpierw na to, jak prezentuje się średnia długość życia w Europie w podziale na płeć.

Zobacz też: Żyjemy coraz krócej! Dalsza spodziewana długość życia w Polsce wróciła do poziomu z 2003 roku

Jak długo żyją mieszkańcy UE? Średnia oczekiwana długość życia w UE wynosiła w 2021 roku 80,1 lat. Jeszcze w 2019 roku było to 81,3 lata, ale wskutek pandemii COVID-19 spadła ona w 2020 roku do 80,4 lata (-0,9 roku), a rok później spadek jeszcze bardziej się pogłębił (-0,3 roku). Jak wygląda średnia długość życia w podziale na płeć? Kobiety dożywają w UE 82,9 lata i jest to wynik o 5,7 roku lepszy od mężczyzn (77,2 lat). Wskaźnik ten spadł w latach 2019-20 dla obu płci, a w samym 2021 roku oczekiwana długość życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn zmniejszyła się o 0,3 roku.

Od 2002 roku (to pierwszy rok, dla którego dane dotyczące oczekiwanej długości życia stały się dostępne dla wszystkich członków UE) do 2021 roku, średnia oczekiwana długość życia w chwili urodzenia w UE wzrosła o 2,5 roku (z 77,6 do 80,1 lata). W przypadku kobiet wzrost wyniósł 2,0 lata i był mniejszy niż ten odnotowany u mężczyzn (2,9 lat), lecz mimo to, mężczyźni nadal żyją znacznie krócej. Potencjalne przyczyny omówiliśmy w artykule „Mężczyźni żyją krócej. Najczęściej umierają, mając 67 lat. Kobiety 20 lat więcej„.

Średnia oczekiwana długość życia przy narodzeniu w UE

Średnia długość życia w Europie — w jakim kraju żyje się najdłużej?

Największą oczekiwaną średnią długość życia przy narodzeniu odnotowano w Liechtensteinie. W tym małym państwie, w 2021 roku, przed przeciętnym noworodkiem były jeszcze średnio 84,4 lata życia. Tak wysoki odczyt jest zresztą jednym z najwyższych na całym świecie. Drugie miejsce przypadło Szwajcarii. Urodzone w 2021 roku dzieci miały tam przed sobą jeszcze 83,9 lat życia. Na trzeciej pozycji z wynikiem 83,3 lata, znalazła się Hiszpania. Kraj ten wyróżnią się na tle państw o największej długości życia, ponieważ jest znacznie biedniejszy od nich.

Dalsze pozycje zajęły kolejno: Islandia, Norwegia i Szwecja. We wszystkich tych krajach oczekiwana długość życia wynosiła ponad 83 lata. Ponad 82 lata życia mają przed sobą urodzeni w takich krajach jak: Włochy, Luksemburg, Malta, Irlandia oraz Francja. W Polsce oczekiwana długość życia przy narodzeniu wyniosła w 2021 roku jedynie 75,5 roku. Wypadaliśmy gorzej niż Czesi i Estończycy. Krócej od nas żyją jednak mieszkańcy takich państw jak Słowacja, Węgry, Litwa czy Rumunia.

Zobacz też: Polska w czołówce nadwyżkowych zgonów. Dane są niepokojące

Najkrócej (z ujętych w danych Eurostatu państw) żyje się w Bułgarii. Średnia oczekiwana długość życia w Bułgarii wynosi zaledwie 71,4 lata. Drugi najgorszy wynik odnotowano ex aequo w Serbii i Rumunii (72,8 lat). Bardzo krótko żyją także mieszkańcy Łotwy (73,1 lata), Macedonii Północnej (73,2 lata) oraz Czarnogóry (73,8 lat). Omawiane dane przedstawia poniższy wykres.

Żelazna Kurtyna nie istnieje od 30 lat, ale nadal dzieli Europę

W omawianych danych może rzucić się w oczy różnica pomiędzy krajami zachodu a tymi z Europy wschodniej i środkowej. Znacznie lepiej widać to na poniższym wykresie prezentującym zmiany średniej długości życia w Europie w ciągu ostatnich 30 lat.

Z wykresu możemy wyczytać kilka rzeczy. Po pierwsze, średnia długość życia państw zza Żelaznej Kurtyny jest nadal znacznie niższa niż na Zachodzie, a wyjątek stanowi jedynie Słowenia. Dziwić to nie powinno osób, które systematycznie przeglądają różne międzynarodowe statystyki, ponieważ Słowenia pod wieloma względami znacznie bardziej przypomina kraj z Europy Zachodniej, niżeli postkomunistyczną republikę. Warto też zauważyć, że już w 1990 roku Słowenia długością życia należała do tej „zachodniej” grupy, ponieważ długość życia wynosiła tam aż 73,9 lata.

Zobacz też: Przez 30 lat PRL dalsza długość życia 15-latka spadła o 2 lata [ANALIZA]

Kolejną wartą odnotowania cechą wspólną państw zza Żelaznej Kurtyny jest znaczny spadek długości życia w czasie pandemii COVID-19. O ile w 2020 roku, w wyniku zwiększonej umieralności, niemal wszystkie kraje w Europie odnotowały spadek średniej długości życia, o tyle Zachód te straty w większości nadrobił w 2021 roku. W przypadku państw postkomunistycznych długość życia się nie zwiększyła, a nastąpiło jedynie pogłębienie spadku z 2020 roku.

Z czego może to wynikać? Po pierwsze może być to skutek niższego wskaźnika zaszczepienia. Nieufność wobec państwa to cecha bardzo wielu postkomunistycznych społeczeństw. Przekłada się ona na mniejszą skłonność do zaszczepienia. Kolejną przyczyną może być znacznie gorsza jakość ochrony zdrowia. Kraje te są przeważnie biedniejsze, co sprawia, że wydatki na zdrowie są tam niższe. To z kolei rzutuje na wydolność systemu opieki zdrowotnej.

Zobacz też: Długość życia w Polsce spadła w czasie pandemii o 2 lata. W Szwecji wzrosła

Na tle państw postkomunistycznych Polska uplasowała się w środku stawki. Pandemia COVID-19 cofnęła nas o kilkanaście lat. Polacy żyli w 2021 roku najkrócej od 2007 roku, ale nadal był to jednak poziom zauważalnie wyższy niż w okresie transformacji ustrojowej. W 1991 roku średnia oczekiwana długość życia w Polsce wynosiła 70,4 lata, a do 2019 roku wzrosła ona do 78 lat, aby spaść do poziomu 75,5 lata w 2021 roku.

Średnia długość życia w Europie — w tych regionach żyje się najdłużej

Długość życia potrafi się bardzo różnić nawet na poziomie jednego państwa. Jakie są regiony z największą długością życia w Europie? Najdłużej żyją mieszkańcy szwajcarskiego regionu Ticino. Średnia oczekiwana długość życia w momencie narodzin wynosi tam aż 85,7 lat. Drugie miejsce w Europie i pierwsze w UE zajęła stolica Hiszpanii. W Madrycie długość życia wynosi 85,4 lat. Trzecie miejsce zajęły dwa regiony — szwajcarski region Jeziora Genewskiego oraz hiszpańska Nawarra. W obu długość życia wyniosła 84,8 lat.

W poszukiwaniu następnego regionu na liście będziemy musieli powędrować daleko na północ — na wyspy Alandzkie, ponieważ ten fiński archipelag może pochwalić się wynikiem na poziomie 84,6 lat. Długość życia nie mniejsza niż 84 lata zanotowano jeszcze w pięciu regionach. W hiszpańskiej Kastylii i Leonie to 84,3 lat. We włoskim Trydencie długość życia wynosi 84,2 lata. Stolica Szwecji — Sztokholm — może pochwalić się długością życia na poziomie 84,1 lat. Ostatnie dwa regiony to hiszpańska Kantabria i Kraj Basków. W obu długość życia to 84 lata.

Długość życia w Europie, 2021

Które regiony charakteryzują się najmniejszą średnią długością życia? Niechlubną stawkę zdominowała Bułgaria. W bułgarskim regionie północno-zachodnim długość życia wynosi jedynie 69,7 lat, w regionie północno-centralnym to 70,4 lat, a w południowo-wschodnim 71 lat.

Średnia długość życia w Polsce

Jak na tle innych regionów wypada Polska? Najkrócej żyją mieszkańcy regionu „mazowiecki regionalny”, który obejmuje województwo mazowieckie z wykluczeniem Warszawy i okolic. Średnia długość życia wynosi tam 74,4 lata. Średnią oczekiwaną długość życia poniżej 75 lat odnotowano także w województwie lubuskim (74,5), łódzkim (74,7) i warmińsko-mazurskim (74,8). Najbardziej długowieczni byli za to mieszkańcy województwa małopolskiego, ponieważ średnia oczekiwana długość życia wynosi tutaj 77,1 lata. Następne miejsce przypadły kolejno: regionowi warszawskiemu stołecznemu (76,8), województwu podkarpackiemu (76,4) i województwu pomorskiemu (76,3).

Średnia długość życia mężczyzn w Piotrkowie Trybunalskim jak w Korei Północnej