NEET w Polsce? Co dziewiąty młody w Polsce nie uczy się i nie pracuje

Jak podaje Eurostat, NEET dotyczy w Polsce co dziewiątego młodego. Czym jest to zjawisko? Jak Polacy i Polki wypadają na tle innych państw Unii Europejskiej? Jak wyglądało to w przeszłości?

NEET, czyli jak młodzi marnują życie

Eurostat opublikował nowe dane dotyczące skali NEET w krajach Unii Europejskiej. Zanim omówimy dane, warto wyjaśnić czym w ogóle jest NEET. NEET to skrót, który rozwija się jako „not in employment, education or training”. Opisuje on zjawisko socjologiczne służące do określenia młodych osób, które pozostają poza rynkiem pracy oraz nie edukują się. Edukacja dotyczy zarówno studiów jak i wszelkiego przygotowania do pracy w postaci stażów czy kursów. Zjawisko to dotyczy zwykle osób, które się nie rozwijają i pozostają na utrzymaniu swoich rodziców. Do osób NEET możemy zaliczyć zarówno bezrobotnych jak i te osoby, które przedwcześnie skończyły edukację, nie szukają pracy i pozostają z wyboru lub z konieczności (np. osoby niepełnosprawne) na utrzymaniu innych.

Im większy odsetek, tym większa skala niewykorzystania potencjału młodych. W dobie kryzysu demograficznego, który dotyka UE, odpowiednie wykorzystanie młodych staje się coraz ważniejsze. Jeszcze w 2017 roku w Polsce rodziło się ponad 400 tys. dzieci. Obecnie suma 12-miesięczna liczby urodzeń wynosi już jedynie 300 tys. Przekładać będzie się to na kurczącą populację młodych, którzy wejdą na rynek pracy. To z kolei przełoży się na braki podaży pracy. Nawet postępująca automatyzacja może nie pozwolić zrekompensować tak dużych braków.

NEET w UE — jak wypada Polska?

Jak wielu młodych w Polsce pozostaje poza rykiem pracy oraz nie edukuje się? Według najnowszych danych Eurostatu problem dotyczy 10,9% młodych (15-29 lat) w Polsce. Czy to zły wynik? Na tle UE wypadamy przeciętnie. Są kraje, gdzie ten odsetek jest blisko dwukrotnie wyższy, ale znajdą się również takie, gdzie jest on dwukrotnie niższy niż w Polsce.

Najwyższy odsetek NEET zanotowano w Rumunii. W tym kraju aż 19,8% młodych nie uczy się i nie pracuje. Oznacza to, że 1 na 5 młodych jest NEET. Równie nieciekawa sytuacja jest we Włoszech. Na półwyspie Apenińskim w grupie NEET znajduje się 19% młodych w kraju. W Grecji to 15,4%. Wysoki odsetek zanotowano także w Bułgarii (15,4%), na Cyprze (14,7%), w Chorwacji (13,3%), Hiszpanii (12,7%), w Słowacji (12,3%) oraz we Francji (12%). Średnia UE wynosi 11,7%.

Co ciekawe, znacznie częściej problem ten dotyka kobiet niż mężczyzn. Największe dysproporcje płciowe zanotowano w Czechach, Polsce, na Węgrzech i w Rumunii. Z kolei w Estonii czy Luksemburgu to właśnie mężczyźni częściej pozostają poza rynkiem pracy i nie edukują się.

Najlepszy wynik w historii

Warto również przyjrzeć się historycznym wartościom. Gdy wstępowaliśmy do UE, odsetek młodych, którzy nie pracują oraz się nie uczą, wynosił aż 19,6%. W latach 2004-2008 spadł on do 12,7%. Niestety kryzys finansowy z 2008 roku bardzo mocno uderzył w rynek pracy w Polsce. W latach 2008-2013 odsetek NEET wzrósł z 12,7% do 16,2%. Wraz z polepszeniem koniunktury w Polsce, odsetek ten znów zaczął spadać. W 2019 roku wynosił on zaledwie 12% i był najniższy w historii.

Sytuację skomplikowała pandemia COVID-19. W 2021 roku już 13,4% młodych nie pracowało i nie uczyło się. Na szczęście rok 2022 przyniósł bardzo duży spadek tego odsetka. Dzięki temu sytuacja jest obecnie najlepsza w historii. Kraje takie jak Holandia pokazują jednak, że możliwe jest znaczne ograniczenie tego odsetka.

Ilu Polaków nie pracuje i nie szuka pracy? Jak wypadamy na tle Europy?