Czym właściwie zajmuje się Rada Polityki Pieniężnej? Prof. Grażyna Ancyparowicz zdradza tajniki RPP

W niedawnym wywiadzie dla Obserwatora Finansowego Prof. Grażyna Ancyparowicz, były członek RPP, wyjaśniła, czym zajmuje się Rada Polityki Pieniężnej. Przedstawiła ramy funkcjonowania Rady i opowiedziała interesujące szczegóły na temat powstania tego ważnego organu. W wywiadzie usłyszymy również o wartościach i zasadach, jakimi od początku funkcjonowania kieruje się RPP.

Istota RPP to służenie ogólnemu dobru gospodarki

Rada Polityki Pieniężnej to organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Jej zadaniem jest ustalanie strategii i realizowanie polityki pieniężnej. W ramach działań ustala wysokość stóp procentowych, określa zasady operacji otwartego rynku, a także ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Dodatkowo zatwierdza plan finansowy banku centralnego oraz sprawozdanie z działalności NBP.

Według wyjaśnień Prof. Grażyny Ancyparowicz od początku istnienia istotne było, by członkowie Rady mogli swobodnie wypowiadać swoje opinie na jej forum, a poza nią mieli zgodne opinie służące ogólnemu dobru.

Pani Profesor wyjaśniła zadania i misję Rady, podając interesujące przykłady z poszczególnych kadencji. Przyznała, że decyzje, które RPP musi podejmować, nie należą do łatwych, a odpowiedzialność, jaka ciąży na radzie jest ogromna.

Mamy tę misję, że bronimy wartości pieniądza, dbamy o wartość pieniądza.

Zobacz także: NBP będzie inwestować w złoto i ETF’y! Mówi jasno Paweł Szałamacha

Trudne początki i strategie, które obowiązują do dziś

Pierwsza Rada Polityki Pieniężnej powstała w 1998 roku, po wejściu w życie Konstytucji z 1997 roku. Według Prof. Grażyny Ancyparowicz miała ona najtrudniejsze zadanie spośród wszystkich kadencji, gdyż musiała ustalić konkretne zasady funkcjonowania i podwaliny systemu, który znamy dziś. Zajęła się również ustanowieniem płynnej współpracy między wszystkimi departamentami w taki sposób, by cały proces, od pozyskiwania danych u zewnętrznych ekspertów, aż do podjęcia odpowiedniej decyzji był w pełni przejrzysty i efektywny.

Trudne początki polegały również na poradzeniu sobie z ówczesną sytuacją rynkową w Polsce. Pierwsza kadencja miała za zadanie poradzić sobie z ogromną inflacją i praktycznie niewymienialną walutą. Musiała zdecydować, jaką przyjąć strategię w związku z polityką pieniężną. W tym czasie ustanowiono obowiązujący do dziś cel inflacyjny 2,5%, z dopuszczalnym przedziałem wahań o +/− 1 punkt procentowy.

Ta Rada właśnie wypracowała całe instrumentarium, które później, gdy przyszedł bardzo głęboki kryzys, sprawiło, że byliśmy przygotowani do tego, żeby podjąć stosowne działania.

Zobacz także: Kolejny rekord PKP Intercity! Ponad milion pasażerów w jeden weekend!

Zadaniem Rady jest doprowadzenie do tego, by w polityka pieniężna była w dobrym stanie

Pani Profesor opowiedziała również o realnym wpływie działań RPP na to, by gospodarka była w dobrym stanie. Taki stan panuje wtedy, gdy na rynku pracy nie ma zbyt wielu problemów, ludzie nie mają większych trudności ze znalezieniem pracy, a bezrobocie wśród osób w wieku produkcyjnym utrzymuje się na poziomie ok. 5%.

RPP, w celu osiągnięcia wspomnianego dobrego stanu wpływa swoimi działaniami na różne obszary. Pośrednio oddziałuje na notowania waluty oraz kształtowanie się cen depozytów i kredytów na rynku komercyjnym. Wpływa także na cenę pieniądza na rynku międzybankowym. Istota działań RPP zawiera się jednak w tym, że działa ona głównie na zjawiska monetarne, a nie, jak może się niektórym wydawać, na procesy inflacyjne czy deflacyjne. Przy problemach z inflacją czy deflacją RPP nie może gwałtownie działać. Rada skupia się bowiem w dużej mierze na decyzjach mających przewidzieć i poradzić sobie z przyszłymi kryzysami. Według Pani Profesor, decyzję RPP muszą być przemyślane i niepodejmowane pochopnie.

Wśród zadań należących do rady wymienione zostały przykładowo:

• podejmowanie decyzji sprzyjających gospodarce,
• panowanie nad dynamiką cen,
• obserwując panujące trendy i korzystając z surowych danych ustalanie takiego poziomu stóp procentowych, by nie powodowały one nadmiernej presji na wzrost lub spadek cen.

W polityce pieniężnej wszystkie decyzje powinny być podejmowane ostrożnie. RPP musi patrzeć w przyszłość.

Zobacz także: Spadek inflacji jest zdumiewający. Kto miał rację, kto się mylił?

Interesujące szczegóły działań RPP

Profesor Ancyparowicz wspomniała również o interesujących detalach jej kadencji, w latach 2016-2022. Był to czas trudnych decyzji, na przykład ze względu na walkę z kryzysem czy pandemię COVID-19. Przywołała w swoich odpowiedziach ciekawe fakty związane z RPP i działaniami z tego okresu.

Wspomniany został jeden z istotnych programów, jakie przeprowadzono w tym czasie, o którym ku jej zaskoczeniu nie mówi się wystarczająco. Mowa tu o programie wsparcia małych przedsiębiorstw, zgodnie z którym na ten cel przeznaczono 12 miliardów euro. Program ten, według Profesor, pomógł wielu przedsiębiorstwom uchronić się od bankructwa.

Profesor opowiedziała także o innych trudnych i kontrowersyjnych momentach swojej kadencji. Warto o nich usłyszeć w wywiadzie.

Jak poziom życia Polaków wygląda obecnie?

W temacie inflacji i deflacji Profesor Ancyparowicz dokonała również podsumowania sytuacji związanej z cenami zaopatrzeniowymi i konsumpcyjnymi.

Jeśli chodzi o ceny zaopatrzeniowe, to mamy właściwie deflację. Nikt nie traci na tym specjalnie, ale już na pewno nie są takie lukratywne te nasze przedsiębiorstwa, jakie były. Ceny konsumpcyjne, z wyjątkiem żywności, praktycznie są w celu, prawda? Wzrost jest umiarkowany, płace realne rosną szybciej, więc ludzie nie powinni odczuwać żadnego dyskomfortu, a przynajmniej ci, którzy pracują, którzy mają płace. Z emeryturami, rentami to bywa inaczej.

Cała rozmowa dostępna jest na kanale YouTube: Obserwator Finansowy.