
Samobójstwo to nic innego jak celowe odebranie sobie życia. Jest wielką tragedią, która dotyka całą rodzinę i bliskie osoby. Eksperci biją na alarm i wskazują, że problem może się pogłębić w nadchodzących latach.
- Według danych WHO na depresję choruje 280 mln ludzi na świecie
- Na świecie ponad 720 000 osób umiera każdego roku z powodu samobójstwa
- Spośród krajów UE Słowenia odnotowała najwyższy wskaźnik samobójstw w liczbie 19,8 zgonów na 100 000 mieszkańców
- W 2023 roku odnotowano w Polsce 5233 przypadki zgonów w wyniku targnięcia się na własne życie
- W Europie trzy razy więcej mężczyzn umiera w wyniku samobójstwa niż kobiet
Co wpływa na decyzję o podjęciu próby samobójczej?
Przyczyny samobójstw są wieloaspektowe i zależą od czynników społecznych, kulturowych, biologicznych, psychologicznych i środowiskowych obecnych w całym cyklu życia. Od braku akceptacji wśród rówieśników (w przypadku dzieci) przez trudne sytuacje życiowe na chorobach psychicznych kończąc. Na uwagę zasługują dane przytoczone przez WHO dotyczące liczby osób dotkniętych depresją. Jak wskazuje organizacja, na depresję choruje 280 mln ludzi na świecie (około 3,8 proc. populacji). Dotyka ona 5,0 proc. osób dorosłych i 5,7 proc. ludzi w wieku co najmniej 60 lat.
Obecna sytuacja na świecie, stres, szybkie tempo życia, izolacja (na przykładzie Covid-19) może odciskać coraz większe piętno na ludzkiej psychice. Tym samym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stwierdziła, że w 2020 r. depresja była drugą najczęściej występującą chorobą na świecie. Diagnozowana jest coraz częściej, we wszystkich grupach wiekowych, a do 2030 r. może awansować na najczęściej występujące schorzenie na świecie.
Śmierć samobójcza według danych WHO
Światowa Organizacja Zdrowia 29 sierpnia 2024 r. ponownie wydała raport dot. współczynnika śmierci w wyniku podjętej próby samobójczej. Z zatrważających danych wynika, że ponad 720 000 osób umiera każdego roku z powodu samobójstwa. Jest ono trzecią najczęstszą przyczyną śmierci wśród osób w wieku 15–29 lat. Z raportu wynika, że 73% samobójstw na świecie ma miejsce w krajach o niskich i średnich dochodach.
Zobacz także: 500+ istotnie zmniejszyło ubóstwo wśród dzieci, zwłaszcza w rodzinach wielodzietnych [BADANIE]
Liczba samobójstw w krajach UE
Pochylając się nad danymi Eurostatu, wśród państw UE to Słowenia odnotowała najwyższy wskaźnik samobójstw w liczbie 19,8 zgonów na 100 000 mieszkańców, a następnie Litwa (19,5) i Węgry (15,7) w 2021 r. Przyglądając się jednak danym regionalnym, Francuski region Limousin odnotował najwyższy standaryzowany współczynnik umieralności z powodu samobójstw, wynoszący 21,9 zgonów na 100 000 mieszkańców. Następne w kolejce stoi region Dél-Alföld na Węgrzech (21,7) i Vzhodna w Słowenii (21,6).

Po przeciwnej stronie niechlubnej skali uplasowały się państwa takie jak Cypr czy Grecja. Co ważne Cypr odnotował najniższy współczynnik umieralności z powodu samobójstw (2,7 zgonów na 100 000 mieszkańców), przewyższając pod tym względem Grecję (4,2) i Włochy (5,9).
Wyniki pokazują, że w 2021 r. w całej UE odnotowano 47 346 zgonów z powodu samobójstw, co odpowiada 0,9% wszystkich zgonów zgłoszonych w tym roku. Jest to równowartość średnio 10,2 zgonów na 100 000 osób w wyniku samobójstw. Dla porównania w 2011 r. pierwszym rokiem, dla którego istnieją dane, liczba zgonów z powodu samobójstw zmniejszyła się o 13,3%, czyli spadła o około 7 277 zgonów w porównaniu z rokiem 2015. Jak wynika z podanych przez Eurostat wyliczeń, w 2015 roku w Unii Europejskiej samobójstwa dokonało 56 229 osób (w tym 43 147 mężczyzn), co stanowiło 1,1% populacji.

Zatrzymując się przy tym punkcie, należy pochylić się nad wykresem sporządzonym przez Eurostat. Wynika z niego, że samobójstwo znacznie częściej dotyka mężczyzn. Wskaźnik samobójstw wśród mężczyzn w ubiegłych latach również przewyższał wskaźnik kobiet. Mężczyźni odpowiadali za 76,7% wszystkich zgonów w wyniku samobójstwa. Największą liczbę zgonów w wyniku samobójstwa w UE odnotowano w grupie wiekowej 45–64 lata, z 17 441 zgonami, co stanowi 37% całkowitej liczby. Grupa wiekowa 65 lat i starsza była tuż za nią z 15 998 zgonami, co stanowi 34% całkowitej liczby.
Zobacz także: Ubóstwo w Europie: Blisko 100 mln Europejczyków jest zagrożonych wykluczeniem społecznym
Problem samobójstw w Polsce
W 2022 roku w Polsce z powodu zamachu na własne życie umarło 5108 osób wg danych statystycznych Komendy Głównej Policji. W 2023 roku odnotowano 5233 przypadki zgonów w wyniku targnięcia się na własne życie. Co interesujące samobójcy najczęściej wybierali środę jako dzień, w którym odbiorą sobie życie, łącznie odnotowano 812 zgonów właśnie tego dniu. W grupie wiekowej 35-39 oraz 40-44 odnotowano odpowiednio 554 i 553 przypadki samobójstw stanowiąc najliczniejszy odsetek pod względem wieku. Być może niektórym wydawało się, że statystyki z naszego kraju będą bardziej przerażające. Nadmieńmy jednak, że mówimy tylko o potwierdzonych przypadkach. Prawdziwa skala problemu może być znacznie wyższa, niż wygląda to na pierwszy rzut oka. Zaniżenie statystyk w tym względzie może dotyczyć nie tylko Polski, ale także każdego innego kraju.
Na zakończenie dodajmy, że potencjalny samobójca nie musi chodzić przygnębiony, ani zmieniać swojego dotychczasowego stylu życia. Bardzo często ludzie borykający się z problemami przeżywają je tylko wewnętrznie, aż w końcu podejmą ostateczny krok. Dbajmy zatem o swoich bliskich i nie bądźmy obojętni kiedy chcą z nami o czymś porozmawiać. Czasami krótka chwila bycia razem w ciszy może zaważyć na czyimś życiu.