Demografia Niemiec jest coraz gorsza. Sytuację ratują imigranci
Czy niemiecka recesja demograficzna dalej się będzie pogłębiać, czy wyhamuje nim będzie za późno?

Demografia Niemiec jest tematem o dużym znaczeniu, ponieważ jej zmiany mają wpływ na wiele aspektów życia społecznego, gospodarczego i politycznego. Niemcy, jako jedno z największych i najważniejszych państw w Europie, charakteryzują się zróżnicowaną strukturą demograficzną, która ewoluuje pod wpływem wielu czynników, w tym migracji, starzejącego się społeczeństwa oraz prowadzonej polityki rodzinnej.
- Populacja Niemiec w 2024 roku wynosi około 82,7 miliony.
- Niemcy są nadal jednym z najludniejszych państw Europy.
- Polacy stanowią około 12% populacji.
- Blisko 76,0% ludności zamieszkuje miasta.
- Imigranci stanowią około 27-28% populacji.
Demografia Niemiec i gęstość zaludnienia w 2024 roku
Według najnowszego spisu powszechnego Federalnego Urzędu Statystycznego (Statistisches Bundesamt), populacja Niemiec w 2024 roku wynosi około 82,7 miliony. Niemcy, będąc jednym z najludniejszych państw Europy, od lat utrzymują wysoki poziom liczby mieszkańców między innymi dzięki imigracji, która kompensuje ujemny przyrost naturalny.
Warto zauważyć, że ludność Niemiec jest mocno skoncentrowana w dużych aglomeracjach miejskich, takich jak Berlin (populacja rezydentów 3 426 354), Monachium (populacja rezydentów 1 260 391), Hamburg (populacja rezydentów 1 845 229), Kolonia (populacja rezydentów 963 395) czy Frankfurt (populacja rezydentów 650 000). Blisko 76,0% ludności zamieszkuje miasta (64 268 012 osób w 2024 roku).
Zobacz także: Amerykański sen czy koszmar? Największe miasta w USA
Wpływ imigrantów na demografię Niemiec
Imigranci stanowią znaczną część ludności Niemiec, ich liczba oraz udział procentowy sukcesywnie wzrastają od kilkunastu lat. Obecnie szacuje się, że osoby o przynajmniej jednym rodzicu-imigrancie (czyli osoby z tzw. tłem migracyjnym) stanowią około 27-28% populacji. Grupa ta obejmuje zarówno osoby przybyłe do Niemiec z zagranicy, jak i ich potomstwo, które urodziło się już na terenie republiki.
Największe grupy narodowościowe wśród imigrantów to Polacy (stanowiący blisko 12%), Turcy (9% populacji wszystkich imigrantów) i Włosi (zaledwie 6%). Od kilku lat rośnie liczba osób z krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, jak również w ostatnim czasie uchodźców z Ukrainy (około 5%) co jest związane z agresją militarną Federacji Rosyjskiej na ten kraj.
Zobacz także: Niemcy musieli wypuścić zatrzymany statek z Rosji! Przewoził wzbogacony uran!
Przyczyny migracji do Niemiec
Wzrost liczby imigrantów i ich przyjmowania przez Niemcy wynika głównie z kilku istotnych dla tego kraju aspektów m.in.:
- Potrzeby kompensacji niedoboru siły roboczej, szczególnie w sektorach wymagających taniej siły roboczej, często bez wysokich kwalifikacji jak osoby sprzątające lub wykonujące proste prace. W tej grupie zawodowej liczba zatrudnionych osób spoza UE wynosi 11,4%, a liczba zatrudnionych obywateli UE w tej grupie zawodowej wynosi zaledwie 2,9%. Dane Komisji Europejskiej pokazują, że w sektorze działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi pracuje blisko 11,3% osób, które nie pochodzą z Europy. Natomiast w tym samym sektorze zatrudnionych jest raptem 4,2% obywateli UE.
- Kwestii humanitarnych, związanych z przyjmowaniem uchodźców, zwłaszcza z terenów objętych konfliktami, jak Syria czy wyżej wspomniana Ukraina. Aczkolwiek należy podkreślić, że Niemcy zwracają dużą uwagę (mówiąc kolokwialnie) na to kto im się może przydać i będzie chciał pracować.
- Funkcjonowanie programów socjalnych, których przyznanie uzależnione jest od podjęcia przez przyjezdnych legalnej pracy zarobkowej przez określony czas.
Zobacz także: Strategia migracyjna rządu — Polacy mają stać się bardziej tolerancyjni
Wyzwania związane z ujemnym przyrostem naturalnym
Przyrost naturalny w Niemczech jest ujemny, co oznacza, że liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń. W 2024 roku wskaźnik urodzeń wynosi średnio około 1,5 dziecka na kobietę, co jest niższe od poziomu zastępowalności pokoleń (2,1). Analizując zagadnienie, jakim jest demografia Niemiec, można zauważyć, że od dłuższego czasu kraj boryka się z problemem niskiej dzietności, który w połączeniu z rosnącą długością życia prowadzi do szybkiego starzenia się społeczeństwa.
W praktyce może to oznaczać zwiększoną liczbę osób w wieku poprodukcyjnym, co wywiera presję na systemy emerytalne i opiekę zdrowotną. Pojawiła się pewno konieczność wprowadzania polityki prorodzinnej i zachęt finansowych dla rodzin (na przykład tzw. becikowe w Niemczech znane także jako Elterngeld), jednak działania te raczej przynoszą jedynie umiarkowane efekty.
Zobacz także: Najlepsze konto maklerskie w 2024 r. [RANKING]
Imigracja jako kluczowa siła napędowa demografii Niemiec
Ze względu na niski przyrost naturalny, imigracja jest jednym z kluczowych czynników wzrostu demografii Niemiec. Pomimo wyzwań integracyjnych oraz różnic kulturowych, niemiecki rząd prowadzi politykę wspierającą imigrację, szczególnie wykwalifikowanych pracowników. Na przykład wprowadzono ułatwienia dla specjalistów spoza Unii Europejskiej, które pozwalają na legalne zatrudnienie oraz stały pobyt w Niemczech.
Zobacz także: Niemcy w 2024 roku kolejny raz doświadczą recesji
Demografia Niemiec: wyzwania i perspektywy
Szacunkowe wyliczenia podają, że do 2035 roku populacja Niemiec spadnie do około 81,7 mln. Zwiększy się także średnia wieku (obecnie wynosząca 45,3 lata) do średnio 47,1 lat. Struktura demograficzna Niemiec w 2024 roku odzwierciedla szereg wyzwań i szans. Wysoki udział imigrantów pomaga w pewnym stopniu kompensować negatywne skutki ujemnego przyrostu naturalnego i starzenia się społeczeństwa, ale jednocześnie wymaga skutecznych programów integracyjnych i prorodzinnych. Problem ujemnego przyrostu naturalnego dotyka także pozostałych krajów UE w tym Polski, której problematykę demografii opisywałem w odrębnym artykule pod tytułem Niska liczba urodzeń w Polsce. Wymieramy na potęgę.