Polska
Podatki w Polsce na tle UE są niskie i w dużej mierze to zasługa PiS-u
Podatki w Polsce zmieniają się dynamicznie na przestrzeni lat. Warto jednak wiedzieć, że mieliśmy dwie duże obniżki po wejściu do UE
Podatki w Polsce w porównaniu do państw UE są niskie, a ich największe obniżki zazwyczaj były zasługą PiSu, abstrahując od negatywnych skutków dla budżetu.
- Suma podatków i składek do PKB wyniosła w Polsce w 2023 roku 36%. Jest to znacznie poniżej średniej dla UE. Plasuje nas to na 17. miejscu na 27.
- W porównaniu z 2022 rokiem obciążenia wzrosły o 1,1 p.p. Jest to 5. wynik w UE.
- W 2004 roku wspomniany wskaźnik wynosił 32,8% PKB, czyli przez 19 lat urósł o 3,2 p.p. Jest to 8. wynik w UE.
- Pierwsza obniżka podatków po wejściu do UE nastąpiła za rządu PiS w 2006 roku i weszła w życie w 2009. Obciążenia spadły z poziomu 35,1% PKB do 32,2% PKB.
- Druga duża obniżka miała miejsce w 2022 roku. Wtedy obciążenia spadły z 37,2% do 34,9% PKB.
- Warto zaznaczyć, że od 2016 do 2021 roku obciążenia wzrosły z poziomu 34,3% PKB.
Podatki w Polsce na tle Unii Europejskiej
Na temat podatków w Unii Europejskiej pisaliśmy szczegółowo w tekście: Polska liderem wysokości podatków w Europie Środkowo-Wschodniej i daleko za Zachodem. Pokazaliśmy tam, jak zmieniały się podatki w poszczególnych pastwach od 2004 roku i jak zmieniły się miejsca w rankingu. Wszystko oprawione dużą ilością wykresów, mapą oraz ikonografiką. Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami podatkowymi w UE. Przypomnijmy jednak kilka faktów dotyczących obciążeń podatkowo-składkowych w relacji do PKB w naszym państwie.
Jak widzimy powyżej suma wszystkich podatków i składek na ubezpieczenia społeczne netto jako procent produktu krajowego brutto wyniosła w Polsce 36% PKB. Uplasowało nas to na 17. miejscu na 27. i znacznie poniżej średniej dla Unii Europejskiej wynoszącej 40%. Jednak w porównaniu do 2022 roku nasze obciążenia w 2023 roku wzrosły o 1,1 p.p. Jest to 5. wynik dla całej UE. W 2004 roku zajmowaliśmy 18. pozycje w zestawieniu z obecnymi państwami Unii Europejskiej. Oznacza to, że awansowaliśmy tylko o jedną przez prawie 20 lat. W 2004 roku nasz poziom obciążeń wynosił 32,8% PKB, co oznacza, że wzrósł o 3,2 p.p. Jest to 8. wynik dla całej UE.
Podatki w Polsce na przestrzeni lat
Przyjrzyjmy się także temu jak zmieniały się składki i podatki w stosunku do PKB w Polsce na przestrzeni lat. Jak możemy zauważyć poniżej, od wejścia Polski do Unii Europejskiej relacja ta wzrosła z 32,8% do 35,5% w 2007 roku. Następnie mamy delikatny spadek w następnym roku i dużą obniżkę w 2009 roku wynoszącą prawie 3 p.p. Wtedy podatki i składki w relacji do PKB wyniosły 32,2%. Było to spowodowane decyzją PiSu o masowej obniżce podatków oraz likwidacji trzeciego progu podatkowego.
W 2006 roku stosunkiem głosów 391 głosów na 397 głosujących została przyjęta ustawa, o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmniejszała ona procentowe obciążenia progów podatkowych oraz likwidowała trzeci próg. Do 2008 roku wyglądało to następująco: Do 44 490 złotych 19%; Od 44 490 do 85 528 złotych 30%; Od dochodu powyżej 85 528 złotych 40%. Po 2009 roku do 85 528 złotych podatek wynosił 18%, natomiast powyżej 85 528 złotych 32%. Dodatkowo to właśnie wtedy uchwalono kwotę wolną od podatku w kwocie 3 089 złotych. Zmiany zaczęły obowiązywać od 2009 roku.
Od 2009 roku do praktycznie 2013 obciążenia podatkowo-składkowe rosły. W 2014 spadły o 0,2 p.p. względem PKB, aby ponownie zacząć rosnąć. Dynamiczny wzrost nastąpił między 2015 a 2016 rokiem, który był okresem zmiany władzy. Przypomnijmy, że PiS wygrał wybory w październiku 2015 roku. Następnie obciążenia względem PKB rosły do 2018 roku i w 2019 były na takim samym poziomie. Od kryzysu COVID-19 ponownie zaczęły rosnąć, osiągając najwyższy poziom w 2022 roku m.in. na skutek podniesionej inflacji. Trzeba jednak zaznaczyć, że wcześniej wprowadzono podatki pośrednie. Spadek w 2022 roku o 2,3 p.p. wynikał z wprowadzenia Polskiego Ładu opisanego częściowo powyżej.
Najnowsze zmiany podatkowe
Od 2010 roku już nowy rząd PO-PSL podniósł tymczasowo VAT z 22 do 23% oraz z 7 do 8%. Stawka jeszcze nie wróciła do swojego wcześniejszego poziomu. PiS natomiast podtrzymał taką stawkę w 2016 oraz w 2018 roku. Inna obniżka podatków miała miejsce w 2019 roku, kiedy PiS obniżył pierwszy próg podatkowy z 18 do 17%. Wprowadzono także zwolnienie z podatku dochodowego osób do 26. roku życia w limicie do około 85 tys. rocznie. Została także zmniejszona stawka podatku CIT dla małych podatników – w 2017 roku z 19% do 15%, a w 2019 roku z 15% do 9%. Została jednak wprowadzona danina solidarnościowa na poziomie 4% od dochodów przekraczających 1 000 000 złotych rocznie, czyli prawie 84 tys. miesięcznie.
Zobacz także: PLAKO Systems podbija rynek! Firma z kolejną inwestycją w północnej Polsce!
Kolejna obniżka podatków jak ta za „pierwszego PiSu” miała miejsce w 2022 roku. Od lipca 2022 roku kolejny raz obniżono pierwszy próg podatkowy z 17 do 12%. Zmieniono także wcześniejszy próg podatkowy, który od 2009 roku wynosił 85 528 złotych, podniesiono go prawie o 50% do 120 000 złotych. Podwyższono również prawie 10-krotnie kwotę wolną od podatku do 30 tys. złotych. Zwolnienie z podatku dochodowego zostało rozszerzone na osoby powracające do Polski dla rodzin 4+ i dla pracujących seniorów. Dodatkowo w 2022 roku zostały wprowadzone tarcze antyinflacyjne m.in. zerowy VAT na żywność. Wprowadzono także zmiany w składce zdrowotnej. Mimo tego nasz system podatkowo-składkowy jest wciąż bardzo degresywny, o czym pisaliśmy w: System podatkowy w Polsce jest regresywny, co jest istnym fenomenem.
Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.
