Azja i OceaniaGospodarka

Gospodarka Wietnamu po niszczycielskich wojnach przeżywa rozkwit

Wietnam w ciągu ostatnich 40 lat dokonał dużego postępu na płaszczyźnie gospodarczej i dziś jest powszechnie  uznawany za jednego z azjatyckich tygrysów. Gospodarka Wietnamu bardzo sprawnie się rozwijała, mimo że sytuacja kraju długo była uznawana za beznadziejną. Wojna o niepodległość z Francją, interwencja Stanów Zjednoczonych i konflikt z Kambodżą oraz Chinami w przeszłości spowodowały gigantyczne zniszczenia i straty demograficzne. 

  • Gospodarka Wietnamu stała się kluczowym eksporterem wielu produktów, w tym elektroniki czy tekstyliów
  • Turystyka jest dynamicznie rozwijającą się branżą, której potencjał w ciągu dekady uległ podwojeniu
  • Wietnam w ciągu ostatnich 40 lat przeszedł od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki opartej o rynek

Gospodarka Wietnamu po wojnach

Wietnam od 1940 do 1991 r. znajdował się praktycznie nieustannie w stanie wojny. Kraj był niszczony przez okupujących Japończyków, Francuzów oraz tragiczną w skutkach interwencję Stanów Zjednoczonych w konflikt między Wietnamem Północnym i Południowym. Pod koniec 70. Wietnam interweniował w Kambodży w celu obalenia Czerwonych Khmerów i odpierał inwazję Chin, która zmieniła się w długotrwały konflikt graniczny. Po zniszczeniach i stratach kraj zmagał się z kryzysem, bardzo wysokim ubóstwem i konsekwencjami braku industrializacji. Przez całe lata 80. gospodarka Wietnamu była podtrzymywana przez wsparcie Związku Radzieckiego, jednak coraz gorsza sytuacja ZSRR wymuszała ograniczanie subsydiów dla Wietnamu, które na początku lat 80. wynosiło nawet 12% PKB Wietnamu.

Zobacz też: Czerwony kolos na glinianych nogach: początki całkowitego rozkładu ZSRR

Wietnam był również odizolowany od innych krajów z ograniczonym dostępem do rynków zagranicznych. Kraj nie mógł liczyć na wsparcie czy inwestycje zagraniczne, od innych państw niż te wchodzące w skład Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Gospodarka Wietnamu znajdowała się na skraju załamania. Pod wpływem tej sytuacji w celu wyjścia z kryzysu i izolacji dyplomatycznej władze zdecydowały się na zmiany w prowadzeniu polityki gospodarczej i zagranicznej.

Reformy gospodarcze

W celu wyjścia z kryzysu i modernizacji gospodarczej Wietnam wdrożył Doi Moi. Czyli pakiet reform zakładający przejście z gospodarki centralnie planowanej do tzw. socjalizmu rynkowego, zwiększenie znaczenia handlu zagranicznego i wsparcie dla zagranicznych inwestycji. Kraj wdrożył również politykę przemysłową zorientowaną na eksport i usuwał sukcesywnie ograniczenia handlowe. Ważne były również inwestycje w edukację, które umożliwiły przezwyciężenie dziedzicznego analfabetyzmu i wzrost produktywności.

Zobacz też: Gospodarka Wietnamu zadziwia. Wzrost PKB 3-krotnie większy niż rok temu

Wietnam zainwestował również dużo w infrastrukturę, zapewniając tani dostęp do usług publicznych, takich jak elektryczność, woda, a ostatnio Internet. Te dwa czynniki razem pomogły Wietnamowi stać się centrum zagranicznych inwestycji i produkcji w Azji Południowo-Wschodniej. Kraj dalej wykazuje dużo cech gospodarki planowanej, ale ogranicza się do planowania orientacyjnego, czyli mechanizmu, w ramach którego państwo stara się zachęcać do określonych działań, a nie je wymuszać. Plany 5-letnie Wietnamu wykazują duży stopień elastyczności i zakładają kooperacje z sektorem prywatnym i spółdzielczym. Gospodarka Wietnamu mocno zyskała na fakcie, iż komunistyczne władze odeszły od ideologicznej niechęci do własności prywatnej.

Dynamicznie rozwijający się eksport i produkcja

Dzięki inwestycjom krajowym i zagranicznym branża wytwórcza od wdrożenia strategii Doi Moi bardzo sprawnie się rozwija. Zwłaszcza w takich gałęziach przemysłu jak tekstylia, elektronika, motoryzacja czy sektor chemiczny. Przykładowo Samsung produkuje około 40% swoich telefonów w Wietnamie. Kraj bardzo zyskał na pozycjonowaniu się na centrum produkcyjne. Pomaga dziś w tym wykwalifikowana siła robocza i rozwinięta infrastruktura. Inwestycje w drogi, linie kolejowe i porty są kluczowe dla dalszego rozwoju handlu zagranicznego.

Zobacz też: Maroko, Wietnam, Indonezja: ich stać na kolej dużych prędkości. Dlaczego Polsce idzie tak słabo?

Poprawie eksportu i produkcji sprzyjają liczne umowy handlowe, jakie nawiązuje ASEAN, którego Wietnam jest członkiem. Stabilna polityka zagraniczna i poprawa relacji ze Stanami Zjednoczonymi, również odgrywa pewną rolę. Dzięki tym czynnikom gospodarka Wietnamu rozwija się nieustannie na poziomie przynajmniej 6% wzrostu PKB i uzyskuje od dłuższego czasu nadwyżki handlowe.

Branża turystyczna

Wietnam poza staraniami o rozwój sektora wytwórczego realizuje inwestycje w inne gałęzie gospodarki. Branża turystyczna od kilku lat odnotowuje bardzo duży postęp, generując dziś nawet 7% PKB Wietnamu. Ten kraj ma duże atuty w aspekcie turystyki jak niskie ceny czy bogate dziedzictwo kulturowe. W obecnym roku Wietnam odwiedziło ponad 15 milionów turystów z całego świata. Na przestrzeni ostatniej dekady liczba turystów w Wietnamie wzrosła ponad dwukrotnie.

Gospodarka Wietnamu dziś

W ciągu ostatnich czterech dekad Wietnam przekształcił się ze zniszczonego wojnami kraju, o typowo rolniczej gospodarce w sprawnie funkcjonujące centrum produkcyjne. Państwo wykorzystało swoje możliwości, realizując sprawnie reformy. Kraj rozwinął system edukacji i infrastrukturę oraz przyciągnął znaczące inwestycje zagraniczne. Wietnam przezwyciężył problemy wynikające z jego trudnej historii.

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Sergiusz Popowski

Ekonomista i historyk, który swoje zainteresowanie skupia na historii gospodarczej, ekonomii instytucjonalnej i makroekonomii

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker