Polska

Polska prezydencja w UE pod hasłem – „Bezpieczeństwo, Europo“

Plany naszego kraju w ramach prezydencji wymagają nadania wspólnego tonu w UE i zyskania poparcia na scenie polityki międzynarodowej

Polska prezydencja w UE rozpoczęła się wraz z nowym rokiem. Funkcję tą objęliśmy 1 stycznia 2025 roku. Jako kraj postawiliśmy sobie jako główny cel zwiększenie obronności jako strażnik wschodniej granicy Unii.

  • Polska będzie przewodniczyła w Radzie Europejskiej.
  • Cele naszego kraju to m.in. obronność, ochrona granic i transformacja energetyczna.
  • Łącznie będziemy jako państwo pełnili tę funkcję od 1 stycznia 2025 roku do 30 czerwca 2025 roku.

Czym jest prezydencja i na jakich zasadach działa?

Prezydencja w Unii Europejskiej to okresowe przewodnictwo jednego z państw członkowskich w Radzie Unii Europejskiej, które trwa przez sześć miesięcy. Państwo sprawujące prezydencję koordynuje prace Rady UE, jednej z głównych instytucji unijnych, odpowiedzialnej za współtworzenie prawa i polityk UE. Prezydencja obraca się w systemie rotacyjnym, co oznacza, że każde państwo członkowskie obejmuje tę funkcję według ustalonego porządku.

Państwo, które sprawuje prezydencję w Radzie UE, przewodniczy jej posiedzeniom. W tych spotkaniach uczestniczą ministrowie z 27 krajów członkowskich, aby omawiać i uzgadniać przepisy, które będą obowiązywać w całej Unii. W zależności od tematu rozmów biorą w nich udział ministrowie odpowiednich resortów – na przykład, gdy omawiane są kwestie związane z finansami, uczestniczą ministrowie finansów ze wszystkich państw członkowskich. W skrócie rotacyjna prezydencja kieruje pracami Rady UE.

Prezydencja pilnuje w Radzie UE czterech spraw:

  • ciągłości działań UE
  • należytego stanowienia prawa
  • współpracy między państwami członkowskimi
  • współpracy i koordynacji działań z pozostałymi instytucjami UE.

Rolę tę można porównać do roli gospodarza przy stole, który dba, aby wszyscy goście dobrze się czuli podczas posiłku. Prezydencja stanowi przy tym gwarancję swobody wygłaszania odmiennych opinii, ale bez sporów i komplikowania stosunków dyplomatycznych. Skuteczna prezydencja jest jak bezstronny mediator, który nie dba stricte o własne interesy. A przynajmniej jest to model idealny, który jest podawany przez Radę Europejską.

Państwa członkowskie, które kolejno sprawują prezydencję w Radzie UE, współpracują w grupach po trzy, nazywanych triami. Ten system wprowadzono w 2009 roku na mocy traktatu lizbońskiego. Każde trio ustala wspólne, długoterminowe cele i opracowuje program tematów, które będą omawiane w Radzie przez 18 miesięcy. Na bazie tego planu każde z państw przygotowuje szczegółowy program na swoje sześć miesięcy prezydencji. Obecne trio tworzą Polska, Dania i Cypr.

Harmonogram prezydencji od 1 stycznia 2025 r. do 30 czerwca 2026 r.:

  • Polska: od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r.
  • Dania: od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r.
  • Cypr: od 1 stycznia do 30 czerwca 2026 r.

Zobacz także: Sytuacja Kurdów w Turcji może zmienić się dzięki planom rządu. Jest szansa na złagodzenie wieloletniego konfliktu

Polska prezydencja w UE i jej cele

Jak już wspominałem trio prezydencji to współpraca trzech państw członkowskich, które kolejno sprawują prezydencję w Radzie UE. Ważnym elementem jest jednak wytyczenie działań. Toteż wraz z Komisją Europejską przygotowują wspólny 18-miesięczny program pracy, który stanowi podstawę ich współdziałania. Na tej bazie każde z państw opracowuje swój szczegółowy program na półroczne przewodnictwo. Jak podaje strona rządowa siedmioma filarami bezpieczeństwa prezydencji polskiej, są następujące kwestie:

  1. Zdolność do obrony.
  2. Ochrona ludzi i granic.
  3. Odporność na obcą ingerencję i dezinformację.
  4. Zapewnienie bezpieczeństwa i swobody działalności gospodarczej.
  5. Transformacja energetyczna.
  6. Konkurencyjne i odporne rolnictwo.
  7. Bezpieczeństwo zdrowotne.

Obejmując prezydencję w Radzie UE, Polska zyskuje szansę na aktywne kształtowanie polityk unijnych w obszarach kluczowych dla swoich interesów i wartości. Chociaż szczegółowe priorytety na 2025 rok mogą jeszcze ulec zmianie. W obszarze bezpieczeństwa i obrony Polska może skupić się na wzmacnianiu współpracy w zakresie obronności w kontekście wojny w Ukrainie i napięć geopolitycznych oraz wspieraniu inicjatyw mających na celu wzmocnienie wschodniej flanki NATO i UE. Jak stwierdził Minister ds. Unii Europejskiej Adam Szłapka:

Skupiamy się na tym, żeby Europa mówiła o tym, co jest najważniejsze — o bezpieczeństwie Europy” – zaznaczył Minister Adam Szłapka

Transformacja energetyczna będzie kolejnym ważnym priorytetem, w tym zwiększenie inwestycji w zieloną energię, wspieranie dywersyfikacji źródeł energii i utrzymanie solidarności energetycznej w ramach Unii. W kontekście wsparcia Ukrainy Polska może kontynuować działania na rzecz jej integracji z UE oraz wzmacniać Partnerstwo Wschodnie i politykę rozszerzenia.

W obszarze gospodarki celem będzie wspieranie konkurencyjności europejskiej, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw, oraz wzmacnianie rynku wewnętrznego i odporności na kryzysy. Ważnym elementem prezydencji może być także promowanie wartości demokratycznych i praw człowieka, zarówno w UE, jak i poza jej granicami.

Zobacz także: Będą nowe drogi w Polsce. Sprawdź gdzie ruszą prace

Pozostałe plany i przygotowania

Jak podaje serwis PAP wiceministra w KPRM Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, która jest odpowiedzialna za przygotowania do polskiej prezydencji. W swojej wypowiedzi dla Polskiej Agencji Prasowej zdradziła, że rozwijana będzie idea wspólnego patrolowania Morza Bałtyckiego — pracować nad tym będzie m.in. powołany na stanowisko szefa zespołu doradców ministra ds. UE były premier Jerzy Buzek. Zapytana o jego rolę wiceminstra Magdalena Sobkowiak-Czarnecka odpowiedziała tak:

Tutaj wyzwań jest kilka. To nie tylko dalsze uniezależnianie się od rosyjskich źródeł energii, ale również kwestia obniżki jej cen, które wpływają na konkurencyjność, oraz sprawiedliwa transformacja, która uwzględnia fakt, że istotne jest nie tylko to, kto jest właścicielem surowca, ale także to, kto jest właścicielem technologii.

Oprócz tego prof. Buzek zajmie się jeszcze jedną kluczową kwestią, jaką jest bezpieczeństwo Bałtyku. Chodzi o ideę misji patrolującej ten strategiczny akwen, o której premier wspominał już podczas swojej wizyty na szczycie NB8 (Nordycko-Bałtycka Ósemka) w Szwecji – oznajmiła wiceministra

Jednak żeby wdrożyć w życie nasze cele i plany trzeba jednak narzucić swoją wolę i wytoczyć pewien tor działania. Czy w przypadku Polski uda się nadać ton naszym priorytetom? Historia pokazała, że obecny premier Polski Donald Tusk potrafił odnieść sukcesy na polu dyplomatycznym z UE. Przypomnijmy, że do osiągnięć obecnego premiera należy zaliczyć, chociażby wynegocjowanie nowego budżetu unijnego dla Polski. Wówczas naszemu krajowi udało się zapewnić aż 105,8 mld euro na lata 2014–2020. Polska była jedynym państwem członkowskim UE, które otrzymało więcej środków w porównaniu z poprzednim okresem budżetowym.

Zobacz także: Ile to wystarczająco dużo pieniędzy? Polakom do szczęścia starczy 8 tys. zł miesięcznie

Warto dopowiedzieć, że już 21 stycznia premier Donald Tusk przedstawi w Parlamencie Europejskim priorytety polskiej prezydencji. Inauguracja prezydencji w Brukseli zaplanowana jest na późniejszy termin niż w Polsce – odbędzie się 14 stycznia. Tego dnia w budynku Rady Europejskiej i Parlamentu otwarte zostaną liczne instalacje oraz wystawy, co stało się już tradycją. Natomiast 21–22 stycznia w Warszawie odbędzie się pierwsza nieformalna rada sektorowa z udziałem unijnych ministrów edukacji.

Wydaje się więc, że Polska prezydencja w UE stawia sobie ambitne plany, a obecny rząd chce podejmować aktywne działania w ramach prezydencji. Na konkrety przyjdzie pewnie jeszcze czas. To, co jest ważne, by w końcowym rozrachunku, cele mające uwzględniać interesy naszego państwa faktycznie zostały spełnione, a nie skończyły tylko na papierze.

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Aleksander Piwowarski

Redaktor w redakcji Obserwator Gospodarczy. Student prawa i administracji oraz doradztwa politycznego i publicznego. Interesuję się ekonomią, polityką oraz marketingiem.

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker