HistoriaPolska

Polityczna równość kobiet — przed nami jeszcze daleka droga 

Choć sytuacja kobiet w polityce ulega zmianie, to nadal jest ich za mało.

Jeszcze w XIX wieku kobiety były niemal całkowicie wykluczone z życia politycznego. Nie mogły głosować, zajmować stanowisk parlamentarnych czy obejmować najważniejszych urzędów państwowych. Wyjątek stanowiły jedynie monarchinie, które zawdzięczały swoją wysoką pozycję więzom krwi. Dziś, po latach walki o prawa, sytuacja kobiet ulega zmianie. Polityczna równość kobiet na całym świecie jest jeszcze jednak daleko przed nami. Przyjrzyjmy się zatem sytuacji kobiet w światowej polityce na przestrzeni lat. 

  • Nowa Zelandia była pierwszym państwem, które formalnie przyznało swoim obywatelkom prawa wyborcze. 
  • Ostatnim państwem, które w 2006 roku dało kobietom dostęp do głosowania, był Kuwejt. 
  • W 2008 roku Rwanda utworzyła pierwszy parlament na świecie, który w ponad 50% składał się z kobiet. Obecnie jest ich tam ponad 60%. 
  • Stosunek mężczyzn do kobiet na stanowisku przywódcy państwa na całym świecie wynosi 9:1.
  • W 2023 roku w polskim parlamencie zasiadało 29,3% kobiet.

Polityczna równość kobiet: jak wygląda prawo do głosowania na świecie? 

Czynne uczestnictwo w wyborach to podstawowe prawo polityczne. Przez bardzo długi czas kobiety były tego prawa pozbawione. Pierwszy raz kobiety dostały możliwość głosowania w XIX wieku. Choć mogły one głosować już wcześniej w niektórych miejscach na świecie, to pierwszym państwem, które w 1893 roku formalnie przyznało swoim obywatelkom prawo do głosowania była Nowa Zelandia. Choć był to przełomowy moment, to na globalne zmiany trzeba było jeszcze poczekać. 

Według danych Our World in Data, jeszcze przed II wojną światową kobiety posiadały prawo do głosowania tylko w jednej szóstej państw, podczas gdy mężczyźni w jednej trzeciej. Dopiero później sytuacja zmieniła się i nastąpił szybki postęp. Ostatnie państwo, które do tej pory nie pozwalało kobietom głosować, czyli Kuwejt, przyznał czynne prawo wyborcze swoim obywatelkom w 2006 roku. Wciąż istnieje jednak kilka państw i terytoriów, w których ani kobiety, ani mężczyźni nie mogą uczestniczyć w wyborach. 

Polityczna równość kobiet w Polsce i na świecie — przed nami jeszcze daleka droga 
Odsetek państw posiadających powszechne prawo do głosowania (2023).

Kobieca reprezentacja w parlamentach 

Polityczna równość kobiet nie ogranicza się jedynie do posiadania prawa do głosowania. Prawo do reprezentowania społeczeństwa na różnych szczeblach parlamentarnych to równie istotna kwestia. Jeszcze na początku XX wieku żadna kobieta nie zasiadała w światowych parlamentach. 

Zmieniło się to w 1907 roku — kiedy to Norwegia, jako pierwsze państwo, oficjalnie włączyła kobiety do legislatury. Co prawda rok wcześniej czynne i bierne prawo wyborcze zostało przyznane kobietom w Wielkim Księstwie Finlandii, nie było to jednak niepodległe państwo, lecz terytorium podległe Cesarstwu Rosyjskiemu, które w znacznym stopniu wpływało na tamtejszy parlament. 

Zobacz także: Porównanie województw do państw w 2023 roku. Mazowsze takie jak Węgry

Proces włączania kobiet do legislatury przyspieszył nieco od drugiej połowy XX wieku. W 2008 roku Rwanda utworzyła pierwszy parlament na świecie, który w ponad 50% składał się z kobiet. Obecnie w parlamentach coraz większej liczby państw zasiada 30%-50% kobiet, jednak sytuacja wciąż wymaga poprawy. W większości krajów kobiety nadal stanowią mniejszość w tym obszarze. W nielicznych przypadkach ich liczba jest wręcz marginalna. 

Polityczna równość kobiet w Polsce i na świecie — przed nami jeszcze daleka droga 

Brakuje nam kobiecych głów państwa

Piastowanie najwyższych stanowisk państwowych, takich jak premier czy prezydent, wciąż pozostają niemal wyłącznie domeną mężczyzn. Do połowy XX wieku kobiety na takich stanowiskach były wyjątkami. Jeśli już jakieś obejmowały takie role, to były to monarchinie, które po prostu odziedziczyły władzę. Pierwszą demokratycznie wybraną liderką stała się dopiero w 1960 roku Sirimavo Bandaranaike, która stanęła wtedy na czele rządu Sri Lanki. 

Polityczna równość kobiet w Polsce i na świecie — przed nami jeszcze daleka droga 
Płeć głowy państwa na świecie (2023).

Od tamtej pory, choć sytuacja nieco się zmieniła, to kobiety wciąż słabo reprezentowane na najwyższych stanowiskach państwowych. Tylko jedna trzecia krajów na świecie miała kiedykolwiek w swojej historii kobietę na przywódczych stanowiskach. Obecnie natomiast stosunek mężczyzn do kobiet na stanowisku przywódcy państwa wynosi 9:1. Our World in Data szacuje, że potrzebny byłby ponad pięciokrotny wzrost liczby kobiet na takich stanowiskach, by osiągnąć równość w tym zakresie.

Polityczna równość kobiet w Polsce

W Polsce kobiety otrzymały po raz pierwszy prawa wyborcze w 1918 roku. Pierwsze posłanki zasiadły w polskim sejmie rok później.

W 2023 roku w polskim parlamencie zasiadało 29,3% kobiet. Nie mieliśmy co prawda w historii kobiet na stanowisku prezydenta, lecz na stanowisku prezesa Rady Ministrów już tak. W latach 1992-1993 stanowisko to piastowała Hanna Suchocka, a w latach 2014-2015 Ewa Kopacz.

Minione stulecia przyniosły postęp w walce o prawa kobiet zarówno w Polsce, jak i na świecie. Dziś mogą one głosować niemal na całym świecie, są obecne w parlamentach i coraz częściej stają się przywódcami państw. Jednakże polityczna równość kobiet to jeszcze dosyć odległy cel. Nierówność płci w Polsce, nie tylko w aspekcie politycznym, ale również i w życiu codziennym, to nadal poważny problem. Walka z nią wymaga zmian na poziomie indywidualnym i systemowym.

Zobacz także: Kryzys w Boeingu trwa w najlepsze… W rok stracili prawie 1/3 wartości!

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Martyna Paja

Miłośniczka języków i wschodoznawczyni. Interesuję się kulturą Azji Południowo-Wschodniej, ale inne tematy nie są mi straszne.

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker