EuropaKomentarze I Analizy

Zarobki na Łotwie gonią polskie stawki. Niedługo nas wyprzedzą? [ANALIZA]

Zarobki na Łotwie wciąż są niższe niż te, na które możemy liczyć w Polsce. Ostatnie lata jednak pokazały, że łotewskie pensje dynamicznie rosną

Zarobki na Łotwie są zauważalnie niższe niż w Polsce i to pod każdym względem. Warto jednak zaznaczyć, że w ciągu kilku ostatnich lat łotewskie pensje i dochody dynamicznie rosły, zmniejszając dystans do polskich wyników.

  • Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kwartale 2024 roku na Łotwie wyniosło 1703 euro brutto (około 7 173 złote) a w Polsce 8161,62 złote, czyli po przeliczeniu kursem po 4,27 do 1 wyniosło 1911,63 euro.
  • U nas w II półroczu 2024 roku płaca wyniosła około 998 euro. Z kolei na Łotwie wyniosła 700 euro.
  • Według OECD przeciętna pensja w 2023 roku w parytecie siły nabywczej w Polsce wyniosła 3 421 PPS oraz 3 228 PPS na Łotwie.
  • Średni dochód rozporządzalny w parytecie siły nabywczej w 2023 roku wyniósł 1 535 PPS dla Polski oraz 1 292 PPS dla Łotwy.
  • Mediana dochodu rozporządzalnego w parytecie siły nabywczej w 2023 roku dla Polski wyniosła 1 379 PPS oraz 1 102 PPS dla Łotwy.
  • Siła nabywcza płacy minimalnej w Polsce w 2023 roku wyniosła 1200,98 PPS, a na Łotwie 755 PPS.
  • Pensje o takiej samej wartości lub mniejszej, co płaca minimalna w Polsce, w 2023 roku otrzymywało około 45% Łotyszy.

Nominalne zarobki na Łotwie i w Polsce

Wraz z serią porównania płac i dochodów w różnych gospodarkach świata z ich stanem w Polsce, nadszedł czas na przybliżenie przed podsumowaniem ostatniego państwa naszego regionu, czyli Łotwy. Według dostępnych danych okazuje się, że zarobki na Łotwie są wciąż niższe niż w Polsce, jednak ciągle starają się je dogonić. Poniżej lista już porównanych państw:

  1. Polska i Czechy
  2. Polska i Słowacja
  3. Polska i Litwa
  4. Polska i Estonia
  5. Polska i USA
  6. Polska i Węgry

Łotwa, podobnie jak Litwa oraz Estonia jest gospodarką znacznie mniejszą od polskiej. Chociaż w przypadku nominalnego PKB per capita wyniki między oboma państwami są względnie zbliżone. Według danych Banku Światowego w 2023 roku Łotwa osiągnęła wynik 22,5 tys. dolarów, a Polska 22,05 tys. Całkowicie inaczej jest jednak w przypadku PKB per capita w parytecie siły nabywczej. W tym przypadku cios, jaki zadał Łotwie kryzys finansowy w 2008 roku, był na tyle dotkliwy, że od tamtego roku PKB per capita PPP Polski na stałe przewyższył łotewski, a w ostatnich latach dystans się jeszcze zwiększył.

Zobacz także: Sytuacja w Niemczech coraz gorsza. Fatalne prognozy na 2025 rok

Jednak w porównaniu gospodarek istotne jest sprawdzenie płac. Na początku porównajmy nominalne płace w dwóch gospodarkach, aby później przybliżyć je w parytecie siły nabywczej. Czyli kolokwialnie mówiąc, „ile za daną pensję można realnie kupić”. Miesięczne przeciętne wynagrodzenie brutto na Łotwie w III kwartale 2024 roku wyniosło 1703 euro brutto (około 7 173 złote). Z kolei w Polsce przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej (czyli we wszystkich podmiotach) wyniosło 8161,62 złote, czyli po przeliczeniu kursem po 4,27 do 1 wyniosło 1911,63 euro. Czyli płaca w Polsce była wyższa o ponad 200 euro.

Dzięki temu na wakacjach przeciętny Polak może pozwolić sobie na większą konsumpcję niż Łotysz. Dodatkowo możemy importować więcej zagranicznych towarów. W przypadku płacy minimalnej również możemy pochwalić się lepszym wynikiem nominalnym. U nas w II półroczu 2024 roku płaca wyniosła około 998 euro. Z kolei na Łotwie wyniosła 700 euro. Czyli u nas była prawie o 300 euro wyższa.

Realne zarobki na Łotwie i w Polsce

Dla lepszego zobrazowanie realnej wartości płac w obu gospodarkach wybraliśmy przeciętne wynagrodzenie, płacę minimalną oraz ekwiwalent dochodu rozporządzalnego (zarówno mediana, jak i średnia) w parytecie siły nabywczej. Wszystkie definicje, które są niezbędne do zrozumienia zaprezentowanych wskaźników, zawarliśmy w artykule: Zarobki w Polsce coraz wyższe! Zarabiamy już więcej od Czechów.

Na poniższym wykresie została przedstawiona wysokość wszystkich wcześniej wspomnianych płac i dochodów. Co warto jeszcze raz podkreślić, dane są przedstawione w parytecie siły nabywczej, czyli obliczone w taki sposób, aby móc porównać siłę nabywczą między państwami. Pierwszym wskaźnikiem jest średnia płaca w parytecie siły nabywczej wyliczona przez OECD.

Według nich roczne pensje plasują się na poziomie 41 050 PPS dla Polski oraz 38 740 PPS dla Łotwy. Warto wspomnieć, że poza Litwą i Polską jest to najwyższy poziom przeciętnego wynagrodzenia w PPS w regionie. Po podzieleniu przez 12 miesięcy wynik wyniósłby 3 421 PPS dla Polski oraz 3 228 PPS dla Łotwy. Oznacza to, że za naszą przeciętną pensję możemy kupić więcej niż Łotysze za swoją.

Zobacz także: Unia się budzi. Jest plan zwiększenia konkurencyjności!

Zarobki na Łotwie i w Polsce

Kolejna jest średnia dochodu rozporządzalnego. Ogólnie rzecz biorąc dochód rozporządzalny to dochód, który zostaje do dyspozycji po opłaceniu podatków oraz podstawowych opłat tj. czynsz. W tym przypadku posłużyliśmy się danymi udostępnionymi przez Eurostat. Według europejskiego urzędu roczny średni dochód rozporządzalny wyniósł 18 418 PPS dla Polski oraz 15 499 PPS dla Łotwy. Miesięcznie byłoby to średnio 1 535 PPS dla Polski oraz 1 292 PPS dla Łotwy. Pod względem średniego dochodu rozporządzalnego także wyprzedzamy Łotyszy.

Podobnie jest w przypadku mediany dochodu rozporządzalnego. Eurostat podaje, że w 2023 roku mediana dla Polski to 16 551 PPS, natomiast dla Łotwy miałaby wynieść 13 228 PPS. Po podziale przez 12 miesięcy wynik dla Polski wychodzi na poziomie 1 379 PPS oraz 1 102 PPS dla Łotwy. W tym przypadku także poradziliśmy sobie zauważalnie lepiej od Łotyszy.

Według danych Eurostatu siła nabywcza płacy minimalnej w Polsce w 2023 roku wyniosła 1200,98 PPS, a na Łotwie 755 PPS. Oznacza to, że w parytecie siły nabywczej Polska minimalna w 2023 roku była wyższa o prawie o 455 PPS od łotewskiej. Czyli pensja minimalna jest zauważalnie wyższa w Polsce, niż na Łotwie. Ostatecznie możemy stwierdzić, że znacząco przeganiamy Łotyszy pod względem płac w każdej formie.

Płaca minimalna na Łotwie i w Polsce

Przyjrzyjmy się, jak zmieniały się minimalne zarobki w Polsce w parytecie siły nabywczej na przestrzeni lat w porównaniu do zarobków na Łotwie. Płaca minimalna w Polsce zawsze była wyższa niż na Łotwie. Różnica na naszą korzyść zaczęła się zwiększać po 2011 roku, a od czasu pandemii COVID-19 płaca minimalna w Polsce zaczęła rosnąć jeszcze bardziej dynamicznie. W II połowie 2024 roku względem 2019 roku płaca minimalna w PPS w Polsce wzrosła o 64,2%, natomiast w przypadku Łotwy o 54% i wyniosła w sile nabywczej tyle, co polska płaca minimalna między 2018 a 2019 rokiem. Nasza płaca minimalna w PPP w II kwartale 2024 roku jest wyższa od łotewskiej aż o około 550 PPS.

Zobacz także: Powstanie nowy terminal w Świnoujściu! Niemcy się wściekli

Płaca minimalna na Łotwie

Warto także rozróżnić ile osób w danym państwie zarabia płacę minimalną. W Polsce według danych GUS w 2022 roku płacę minimalną zarabiało 11,8% zatrudnionych. Na Łotwie według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2018 roku odsetek pracowników otrzymujących płacę minimalną lub niższą wahał się od 18,1% do 20,6%. W 2022 roku odsetek osób otrzymujących płacę minimalną był najniższy w ciągu ostatnich pięciu lat – 16%.

Warto jednak sprawdzić ile osób zarabia pensję o zbliżonej wartości do polskiej minimalnej. Dzieląc płacę minimalną w euro, czyli 620 przez jej równoważnik w parytecie siły nabywczej, czyli 755 możemy wyliczyć, że 1 PPS = 0,8212 euro. W takim razie, aby płaca mogła osiągnąć poziom siły nabywczej minimalnej w Polsce w 2023 roku, czyli 1200,98 PPS, Łotysz musiałby zarabiać w tamtym roku około 985 euro. Według łotewskiego urzędu statystycznego przeciętne wynagrodzenie na Łotwie w 2023 roku wyniosło 1427 euro. Dodatkowo czwarty decyl zarabiał do 933 euro. Oznacza to, że około 45% Łotyszy zarabia tak samo lub gorzej co Polak na płacy minimalnej w 2023 roku.

Przeciętne zarobki na Łotwie i w Polsce na przestrzeni lat

Według definicji OECD poniższe dane przedstawiają średnie roczne wynagrodzenia na pracownika w jednostkach pełnoetatowych w całej gospodarce:

Średnie roczne wynagrodzenia na pracownika zależnego w jednostkach pełnoetatowych są uzyskiwane przez podzielenie całkowitego rachunku płac opartego na rachunkach narodowych przez średnią liczbę pracowników w całej gospodarce, która jest następnie przeliczana na jednostki pełnoetatowe przez zastosowanie stosunku średnich zwykłych godzin tygodniowo na pracownika pełnoetatowego do liczby wszystkich pracowników.

Zobacz także: Polskie towary zalewają Ukrainę. Eksport prawie dwukrotnie większy niż przed wojną

W przypadku przeciętnego rocznego wynagrodzenia w parytecie siły nabywczej możemy zauważyć, że zawsze wypadaliśmy lepiej od Łotyszy. Widzimy, że w latach 2007 oraz 2008 przeciętne wynagrodzenie na Łotwie bardzo zbliżyło się do poziomu polskiego. Jednak na skutek kryzysu finansowego płace na Łotwie zaczęły spadać aż do 2011 roku, gdy najbardziej oddaliły się od polskiego poziomu.

Następnie płace dynamicznie zaczęły nadrabiać do 2016 roku. Po tej dacie ponownie różnica zaczęła zwiększać się na naszą korzyść. Po pandemii przeciętne zarobki na Łotwie i w Polsce zbliżyły się najbardziej po 2004 roku. W 2004 roku płaca na Łotwie stanowiła 59,7% polskiej. W 2011 roku było to około 71,6%, a w 2023 roku już 94,3%.

przeciętne wynagrodzenie na Łotwie

Dochód rozporządzalny w Polsce i na Łotwie na przestrzeni lat

Trzeba także zwrócić uwagę na medianę oraz średnią dochodu rozporządzalnego na przestrzeni lat. Według danych Eurostatu na początku akcesji do Unii Europejskiej mediana dochodu rozporządzalnego w parytecie siły nabywczej była w Polsce lekko wyższa niż na Łotwie.

Zmieniło się to na chwilę w 2007 roku i zaraz po 2008 Polska ponownie wróciła na prowadzenie, a cios, który doznała Łotwa po kryzysie finansowym, sprawił, że do tej pory nie może nadrobić różnicy. Największe szanse ku temu były między 2017 oraz 2018 rokiem. Jednak po 2019 roku ponownie zwiększamy różnice na naszą korzyść w tym zakresie. Obecnie mediana dochodu rozporządzalnego na Łotwie stanowi niecałe 80% polskiego wyniku.

Zobacz także: Najbogatsi Polacy vs najbogatsi Czesi. Polscy miliarderzy to „biedaki”

mediana dochodu rozporządzalnego na Łotwie

W przypadku średniej dochodu rozporządzalnego w parytecie siły nabywczej relacja między Polską a Łotwą wygląda bardzo podobnie jak w przypadku mediany. Tym razem jednak możemy zaobserwować, że wynik był bardziej zbliżony naszego niż w przypadku mediany, gdzie wyniki wypadały bardziej na naszą korzyść. W 2019 roku Łotwa prawie dorównała naszemu wynikowi. Jednak jak możemy zauważyć po kryzysie pandemiczny, nasz wynik nabrał większego tempa wzrostu. W 2023 roku średnia dochodu rozporządzalnego na Łotwie stanowiła 83,9% polskiego dochodu.

Warto przyjrzeć się w tym kontekście nierównościom dochodowym mierzonym wskaźnikiem Giniego. Według danych Eurostatu współczynnik Giniego dla ekwiwalentu dochodu rozporządzalnego wskazuje, że nierówności na Łotwie są nie tylko wyższe niż w Polsce, ale także są trzecimi najwyższymi w Unii Europejskiej.

średnia dochodu rozporządzalnego na Łotwie

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Dawid Błaszkiewicz

Politolog, historyk oraz dziennikarz ekonomiczny. Członek Polskiej Sieci Ekonomii oraz Prezes Stowarzyszenia Racja. Głównym obszarem zainteresowań jest makroekonomia oraz historia gospodarcza.

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker