Polska

OECD: Polska nadzwyczajnie dobrze się rozwija! Musimy podnieść podatki

OECD postanowiło uważnie przyjrzeć się polskiej gospodarce. Mimo tego, że rozwijaliśmy się dobrze otrzymaliśmy kilka rad na przyszłość

OECD jasno wskazuje na obszary, które mogą w przyszłości utrudnić nasz wzrost gospodarczy, a także spowodować spadek jakości życia.

  • Starzejąca się populacja może przyczynić się do ograniczenia wzrostu poprzez ograniczenie siły roboczej oraz zwiększenie wydatków emerytalnych.
  • OECD zaleca zmniejszenie wydatków, ale przede wszystkim znaczące zwiększenie dochodów budżetowych.
  • Według organizacji stopy procentowe powinny stopniowo się obniżać w miarę spowolnienia wzrostu płac i trwałego ustępowania presji inflacyjnej.
  • Zmniejszanie się popytu zagranicznego będzie stanowiło poważne wyzwanie dla polskiej gospodarki.
  • OECD zaleca zmieniane podstawy rocznego podatku od nieruchomości z powierzchni na wartość, jak jest to obecnie stosowane w większości państw grupy.
  • Sugeruje również kompleksowe opodatkowania pojazdów spalinowych, podniesienie ceł paliwowych, zmniejszenie liczby pozycji z preferencyjnymi stawkami podatku od wartości dodanej, a także podniesienie podatków środowiskowych.
  • OECD dostrzega braki w kadrze lekarskiej i sugeruje zwiększenie liczby przyjęć na kierunki medyczne.
  • Organizacja zauważa, że dobrą decyzją byłoby wyrównanie wieku emerytalnego.
  • Zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi powinno być lepiej dostosowane do wytycznych OECD.
  • Polskie firmy są o połowę mniej skłonne do wprowadzania innowacji produktowych i biznesowych niż ich odpowiedniki w UE.

Na to Polska powinna zwrócić uwagę

OECD poza niedawnymi prognozami dla naszej gospodarki, które opisaliśmy w tym artykule: OECD mówi jasno. Takie będą inflacja i PKB dla Polski w 2025 roku. Przytacza szereg sugestii dla naszej gospodarki, dzięki którym zachowamy szybkie tempo wzrostu. OECD zaznacza cztery kluczowe obszary, nad którymi nasi rządzący powinni się pochylić:

  1.  W związku ze znacznym wzrostem wydatków socjalnych, zdrowotnych i obronnych Polska potrzebuje trwałej korekty fiskalnej, aby zmniejszyć deficyt i uniknąć nadmiernego popytu, jednocześnie zajmując się rosnącymi kosztami starzenia się społeczeństwa.
  2. Skuteczność systemu opieki zdrowotnej i wyniki zdrowotne można poprawić poprzez szereg reform, poprawiając zachęty, personel, inwestycje i profilaktykę.
  3. Emisje gazów cieplarnianych spadły, ale szybsze działania polityczne w sektorach energetycznym, transportowym i mieszkaniowym są potrzebne, aby osiągnąć cele klimatyczne.
  4. Ciągłą konwergencję i wzrost produktywności można wspierać poprzez podnoszenie kwalifikacji, poprawę zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi i opracowanie kompleksowej strategii migracji.

Charakterystyka polskiej gospodarki przez OECD

OECD twierdzi, że po pandemii oraz po stabilizacji wpływów wojny na Ukrainie musimy zapewnić powrót na ścieżkę silnego wzrostu gospodarczego, zarządzać starzeniem się populacji, poprawić aspekty zdrowotne i długoterminową opiekę oraz przyspieszyć transformację energetyczną. Organizacja zaznacza, że standard życia w Polsce w ciągu ostatnich dekad uległ znaczącej poprawie. Wspierające środowisko biznesowe, w połączeniu z dobrze wykształconą populacją, przyciągnęły zagraniczne inwestycje i innowacyjne przedsiębiorstwa.

Coraz poważniejszym problemem Polski staje się starzejąca populacja, która może przyczynić się do ograniczenia wzrostu. Wspomniany proces pogłębia niedobory siły roboczej, podczas gdy przyszłe potrzeby emerytalne prawdopodobnie wywrą presję fiskalną. Implikuje to konieczność poprawy obecnie stosunkowo niskich wyników zdrowotnych. Pewną odpowiedzą na zapotrzebowanie populacji w wieku produkcyjnym, może być podnoszenie kwalifikacji, podniesienie poziomu zarządzania oraz wykorzystywanie wykwalifikowanej migracji.

Zobacz także: System emerytalny w Polsce wymaga naprawy [RAPORT OG]

Organizacja oczekuje, że aktywność gospodarcza odbije w latach 2025–2026. Wtedy też presja inflacyjna i warunki finansowe ulegną złagodzeniu. Obecny deficyt finansów publicznych jest zdaniem OECD znaczącym wyzwaniem i osiągnięcie ostrożnej ścieżki fiskalnej będzie wymagało zmniejszenia wydatków i zwiększenia dochodów podatkowych. Ważne jest, aby odbywało się to przy zapewnieniu zrównoważonych świadczeń emerytalnych i odpowiedniego finansowania transformacji energetycznej.

Polska wróciła do wzrostu gospodarczego po niedawnych szokach w drugiej połowie 2023 roku. Odbicie gospodarcze było wspierane przez handel oraz inwestycje publiczne. Wycofanie tarcz podniosło ceny żywności i energii elektrycznej. Z tego powodu OECD oczekuje, że polityka pieniężna pozostanie restrykcyjna, ale stopy procentowe powinny stopniowo się obniżać w miarę spowolnienia wzrostu płac i trwałego ustępowania presji inflacyjnej. Poprawa popytu zewnętrznego, spadająca inflacja i łagodzenie warunków finansowych będą wspierać wzrost.

Przyszły rozwój Polski pozostaje jednak niepewny

Organizacja zwraca uwagę, że silny wzrost płac z jednej strony poprawia sytuacje populacji, jednak może prowadzić do silnego wzrostu konsumpcji i stanowić ryzyko wzrostu inflacji. Polska stoi także przed problemem zmniejsza się popytu zagranicznego, co będzie miało wpływ na eksport, który jest dość istotny dla naszej gospodarki. Niepewna pozostaje także sytuacja geopolityczna na globie, ale także w regionie dotycząca wojny na Ukrainie. Dodatkowo zapowiedziana znacząca konsolidacja fiskalna osłabi wzrost w nadchodzących latach.

OECD zaleca Polsce zwiększenie dochodów budżetu państwa w sposób efektywny i sprawiedliwy. W tym celu sugeruje poszerzenie bazy podatkowej. Jedną z podstawowych rad jest zmiana opodatkowania nieruchomości, zmieniając podstawę rocznego podatku z powierzchni na wartość, jak jest to obecnie stosowane w większości państw OECD. Zwężenie deficytu pozwoli na lepszą równowagę polityki fiskalnej i pieniężnej.

Zobacz także: Sukces administracji Trumpa. Panama wycofuje się z porozumienia z Chinami

Inną sugestią jest bardziej kompleksowe opodatkowania pojazdów spalinowych, podniesienie ceł paliwowych, zmniejszenie liczby pozycji z preferencyjnymi stawkami podatku od wartości dodanej, a także podniesienie podatków środowiskowych. Organizacja posiada także kilka sugestii w sprawie poprawy efektywności wydatków świadczeń rodzinnych. Pomóc miałoby wycofanie transferów od rodzin o wyższych poziomach dochodów.

Obecne plany zakładają znaczną redukcję stopy zastępowania emerytur w nadchodzących dekadach, podczas gdy prywatne oszczędności emerytalne pozostają niskie, co stwarza ryzyko wyższych wydatków państwa w kolejnych latach. OECD twierdzi, że pomogłoby indeksowanie ustawowego wieku emerytalnego do rosnącej oczekiwanej długości życia i stopniowe wyrównanie wieku emerytalnego. W tym kontekście OECD stworzyło pakiet sugerowanych zmian w ochronie zdrowia. Więcej na ten temat w artykule: Katastrofa ochrony zdrowia w Polsce. Wydajemy za mało i nieefektywnie.

Transformacja energetyczna ma pomóc w obniżeniu cen

OECD stawia duży nacisk na transformację energetyczną jej członków. Zaznacza przy tym, że ten proces pozytywnie wpłynie w Polsce na ceny energii elektrycznej. Zaznacza, że postęp w redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce jest powolny, a wyzwanie związane ze zmniejszeniem zależności gospodarki od energii opartej na węglu znaczne. Polska prawdopodobnie nie spełni międzynarodowych zobowiązań do redukcji emisji.

Zobacz także: MFW mówi jasno. Koniec ułatwień dla mikrofirm albo upadek Polski

Ze względu na duże uzależnienie od węgla, sektor energetyczny odpowiada za ponad 40% emisji. Obecna polityka koncentruje się na zwiększaniu odnawialnych źródeł energii i mocy jądrowych. Jednak zdaniem organizacji potrzebne jest bardziej ambitne wycofanie węgla, które powinno również obejmować węgiel brunatny. Aby rozwiązać potencjalne wąskie gardła w połączeniach sieciowych, należy kontynuować inwestycje w infrastrukturę elektroenergetyczną.

Emisje z sektora transportu i budownictwa są istotne. Obecna reforma opodatkowania pojazdów ma nie spełniać międzynarodowych standardów. Powinna ona obejmować wszystkie samochody, opierać się na emisjach a towarzyszyć jej powinno wzmocnienie transportu publicznego. Zmiany klimatu zwiększają częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych w Polsce, takich jak powodzie, przedłużające się susze i duże burze.

Utrzymanie wzrostu gospodarczego będzie zależało od kilku czynników

OECD zaznacza, że nasze konwergencja produktywności w ciągu ostatnich lat była znaczna, ale będzie stopniowo zwalniać. Dalsza poprawa środowiska biznesowego, reforma zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi, zwiększenie podnoszenia kwalifikacji i wzmacnianie innowacji może pomóc w utrzymaniu wzrostu produktywności. Analitycy wspominają także, że kompleksowa strategia imigracyjna mogłaby pomóc rozwiązać konkretne niedobory umiejętności. Więcej na temat obecnej strategii migracyjnej pisaliśmy w tekście: Strategia migracyjna rządu — Polacy mają stać się bardziej tolerancyjni.

Zobacz także: Zatrudnienie w Polsce. Dokonaliśmy cywilizacyjnego skoku, ale ciągle mamy dużo pracy

Specjaliście wspominają, że zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi powinno być lepiej dostosowane do wytycznych OECD. Przyjęcie krajowej strategii na rzecz integralności publicznej i wzmocnienie wdrażania ram poprawiłoby środowisko biznesowe. Pomimo rosnących prywatnych inwestycji w badania i rozwój, zdolności innowacyjne pozostają niskie. Polskie firmy są o połowę mniej skłonne do wprowadzania innowacji produktowych i biznesowych niż ich odpowiedniki w UE. Istnieją hojne dotacje na badania i rozwój, a ich wpływ powinien być monitorowany i oceniany, aby zmaksymalizować ich skuteczność.

Utrzymujące się niedobory umiejętności, spowodowane starzeniem się siły roboczej, stanowią ograniczenie dla ciągłego wzrostu wydajności. Chociaż zostało to częściowo zrównoważone przez rosnący udział tej grupy wiekowej w rynku pracy i migrację, istnieje pole do dalszego zwiększenia podaży pracy wśród starszych pracowników i kobiet. Bardziej powszechne podnoszenie kwalifikacji pracowników i przedsiębiorców byłoby dobrym rozwiązaniem. Imigracja mogłaby pomóc złagodzić niedobory umiejętności, ale konieczna będzie kompleksowa strategia migracyjna, obejmująca skupienie się na polityce integracyjnej.

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Dawid Błaszkiewicz

Politolog, historyk oraz dziennikarz ekonomiczny. Członek Polskiej Sieci Ekonomii oraz Prezes Stowarzyszenia Racja. Głównym obszarem zainteresowań jest makroekonomia oraz historia gospodarcza.

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker