Ukraina lepsza od Polski. Nasz sąsiad osiągnął imponujący wzrost PKB

Ukraina w 2024 roku odnotowała kolejny względnie wysoki wzrost gospodarczy wynoszący 3,6%. Przypomnijmy, że Polska osiągnęła wzrost 2,9%. Nie oznacza to jednak świetnej kondycji ukraińskiej gospodarki. Ta jednak pomimo wojny ulega poprawie.

• PKB Ukrainy w 2024 roku miało urosnąć o 3,6%. Prognozy na 2025 rok różnią się i wynoszą od 2,5% do 3,6%.
• Realny PKB Ukrainy wciąż jest niższy o około 27,74% od poziomu z 2019 roku.
• Stopy bazowe Narodowego Banku Ukrainy wzrosła do 14,5%. Inflacja w lutym wyniosła 12,9%.
• Deficyt Ukrainy w 2025 roku ma osiągnąć poziom 20% PKB, z kolei dług publiczny wzrośnie do 110% PKB. Przy czym 75% nowego zadłużenia będzie pochodzić z zewnątrz.
• Eksport produktów rolnych przekroczył poziom sprzed 2022 rok.

PKB Ukrainy kolejny rok z rzędu rośnie szybciej niż w Polsce

Według danych OECD gospodarka Ukrainy w 2024 roku ma urosnąć o prawie 4%. Według Narodowego Banku Ukrainy był to dokładnie poziom 3,6% rok do roku. Przypomnijmy, że Polska w ubiegłym roku odnotowała realny wzrost na poziomie 2,9%. Oznacza to, że wynik Ukrainy był zauważalnie wyższy o 0,7 p.p. Taki wynik Ukrainy ma być zasługą wydatków na obronę, eksportu produktów rolnych oraz odbudowy produkcji metalurgicznej.

Prognozy na 2025 rok są z kolei dość niepewne. Banku Ukrainy wskazuje wzrost na poziomie 3,4%, natomiast OECD twierdzi, że będzie się on zbliżał do 2,5%, a następnie w 2026 roku spadnie do 2% jeżeli wojna będzie się przedłużać, a wsparcie zewnętrzne pozostanie na obecnym poziomie. W przypadku poprawy sytuacji bezpieczeństwa wzrost gospodarczy może przyspieszyć dzięki odbudowie i napływowi inwestycji. Zestawienie prognoz gospodarczych dla UE na 2025 rok zawarliśmy w artykule: Polska europejskim orłem gospodarczym. W 2025 roku będziemy liderem wzrostu!

Zobacz także: PKB obwodów Ukrainy. Na zachodzie bieda, wschód opływa bogactwem

Warto jednak zaznaczyć, że lepsze wyniki Ukrainy za 2024 rok od Polski nie oznaczają, że sytuacja ukraińskiej gospodarki jest dobra. Jak widzimy poniżej, od początku 2019 roku w 10 kwartałach na 24 Ukraina odnotowała spadek swojego PKB. W 2020 roku było to spowodowane pandemią COVID-19, natomiast w 2022 roku jak wiemy inwazją Rosji na Ukrainę. Według danych Banku Światowego PKB Ukrainy w 2022 roku spadł aż o 28,8%. Dopiero od drugiego kwartału 2023 roku Ukraina mimo trwającej wojny zaczęła odbudowywać swoją gospodarkę. Przypomnijmy, że PKB Polski w 2023 roku urósł tylko o 0,3%, natomiast Ukrainy o 5,7%. Więcej w artykule: Wzrost gospodarczy w Europie w 2023 roku. Za Bugiem na zielono.

Przyjmując za wyjście poziom z 2019 roku, realny PKB Ukrainy wciąż jest niższy o około 27,74% od tamtego poziomu. Przypomnijmy, że Polska Już dawno nie tylko odbudowała się po pandemii (jak większość państw z wyjątkiem m.in. Estonii. Więcej: Gospodarka Estonii w zapaści. Skurczyła się 10 kwartał z rzędu i jest na dnie wśród państw UE!), a nawet jest notowana jako jeden z liderów dynamiki wzrostu po pandemii. Nasze gospodarka względem poziomu z końca 2019 roku ma być realnie większa o około 14%.

Szczegóły obrazu ukraińskiej gospodarki

Narodowy Bank Ukrainy utrzymuje restrykcyjną politykę monetarną, w celu kontrolowania inflacji. Stopy bazowe Narodowego Banku Ukrainy wzrosła do 14,5%, co było odpowiedzią na rosnącą presję inflacyjną, która w lutym osiągnęła 12,9%. Bank centralny podniósł wymogi rezerwowe dla banków, aby zwiększyć stabilność sektora finansowego. Wzrosły zarówno depozyty, jak i pożyczki w hrywnach, co sugeruje, że sektor bankowy stopniowo dostosowuje się do trudnych warunków gospodarczych.

Rząd planują zwiększyć dochody krajowe poprzez podwyżkę podatków, co ma pomóc w ograniczeniu deficytu budżetowego. Ten w 2025 roku ma osiągnąć poziom 20% PKB, z kolei dług publiczny wzrośnie do 110% PKB. Przy czym 75% nowego zadłużenia będzie pochodzić z zewnątrz, co jest szczególnie niebezpieczne w kontekście możliwości bankructwa.

Zobacz także: Obwodnica Starogardu Gdańskiego tuż tuż! Poznaliśmy już pierwsze oferty

Dochody państwa pokrywają jedynie koszty wojny, przy czym wydatki na obronę i bezpieczeństwo stanowią ponad 65% wszystkich wydatków państwowych. W 2025 roku Ukraina ma otrzymać 50 mld USD z zamrożonych rosyjskich aktywów. Finansowanie zagraniczne w 2025 roku przekracza oczekiwane potrzeby, co rodzi pytanie, czy część środków można przekierować na wzmocnienie obronności.

Mobilizacja i emigracja spowodowały poważne niedobory siły roboczej. Jest to jedno z głównych wyzwań dla przedsiębiorstw oraz przyszłego wzrostu gospodarczego. Pracodawcy znacząco podnoszą płace, co wywiera w pewnym stopniu presję inflacyjną w dobie gospodarki wojennej. W drugim kwartale 2024 roku realne płace wzrosły o 17,6%, a w sektorach związanych z obronnością, czy takich jak IT i budownictwo, wzrost był jeszcze wyższy. To z kolei przyczyniło się do wzrostu inflacji bazowej do 9,7% w październiku 2024 roku. Więcej na temat złej sytuacji demograficznej w tekście: Dzikie Pola znów dzikie. Ukraina się wyludnia, jest tam mniej ludzi niż w Polsce! [ANALIZA].

Ukraina jest uzależniona od pomocy międzynarodowej

Pomimo rosyjskich ataków, szlaki żeglugowe przez Morze Czarne pozostają kluczowe dla ukraińskiego eksportu. Wolumeny eksportu morskiego w okresie od stycznia do września 2024 roku były o 40% wyższe niż w analogicznym okresie 2023 roku. Eksport produktów rolnych przekroczył poziom sprzed 2022 rok. Jak podaje OECD, szlaki przez kraje UE stały się istotnym kanałem eksportowym, stanowiąc 64% eksportu produktów nierolniczych i 26% produktów rolnych. W sektorze przemysłowym produkcja stali osiągnęła 5-miesięczny szczyt, choć istnieje ryzyko, że amerykańskie środki protekcjonistyczne mogą negatywnie wpłynąć na ten sektor.

Prognozy wskazują, że eksport produktów rolnych w sezonie 2024/25 może spaść o 26%, głównie z powodu niskiej wilgotności gleby, szczególnie na wschodzie kraju. Wsparcie finansowe i rzeczowe od innych państw pozostaje kluczowe dla stabilności Ukrainy. W 2024 roku Ukraina otrzymała 27,2 mld USD pomocy finansowej oraz 32,7 mld USD wsparcia wojskowego i humanitarnego. To pozwoliło na utrzymanie rezerw walutowych i stabilizację kursu hrywny.

Zobacz także: Wielka Brytania prosi Polskę o inwestycje. Sytuacja jest aż tak zła?

Jednak przyszłość tego wsparcia pozostaje niepewna, co stanowi ryzyko dla stabilności makroekonomicznej. Przypomnijmy też, że na początku wojny NBP zamroził kurs hrywny, aby pomóc ukraińskim uchodźcom. Dodatkowo opisaliśmy niedoszacowaną pomoc, którą Polska przekazała Ukrainie. Więcej w tekście: Miliony dla ukraińskich studentów, o których nikt nie mówi. Niedoszacowana pomoc.

OECD przewiduje, że ożywienie gospodarcze będzie kontynuowane, choć w wolniejszym tempie. Wzrost w 2025 roku będzie napędzany wydatkami na obronę i rosnącymi płacami, ale zakłócenia w dostawach energii i logistyce mogą wpłynąć na produkcję. Inflacja pozostanie powyżej celu banku centralnego, który wynosi 5%. Zaleca się, że w celu wsparcia odbudowy państwa Ukraina powinna wzmocnić krajową bazę dochodów, reformować rynek energii oraz wspierać reintegrację weteranów i migrantów. Gdy warunki bezpieczeństwa się poprawią, powrót przesiedleńców i demobilizacja sił zbrojnych mogą przyspieszyć odbudowę i ożywienie gospodarcze.