Podział obowiązków domowych. Tak wygląda brak równości między kobietami i mężczyznami

Podział obowiązków domowych to niezwykle ważna kwestia społeczna. Na właściwym podziale zadań w rodzinie buduje się zazwyczaj całość jej funkcjonowania. Czy jednak w Polsce podział ten jest sprawiedliwy? Polski Instytut Ekonomiczny pokazuje najświeższe dane dotyczące tej kwestii.

• W rodzinach, w których to mężczyzna osiąga wyższe dochody, aż 59% kobiet wykonuje większość prac domowych i opiekuńczych.
• W sytuacji, gdy kobieta zarabia więcej, odsetek rodzin, w których to ojciec przejmuje większą część obowiązków, wzrasta do 18%, jednak nadal w 50% przypadków główne obciążenie spoczywa na kobiecie.
• Blisko 42% badanych deklaruje równy podział, 48% wskazuje, że to kobieta wykonuje więcej, a jedynie w 10% przypadków to mężczyzna przejmuje większość obowiązków.

Nierówny podział obowiązków domowych wśród rodzin pracujących

Temat dotyczący nierówności pomiędzy kobietami a mężczyznami w Polsce był już przez nas poruszany kilkakrotnie. Zwłaszcza zachęcam do zapoznania się z artykułem redaktorki Obserwatora Gospodarczego Martyny Pai pod tytułem „Nierówność płci w Polsce — kobiety są dużo bardziej obciążone„.

Przejdźmy jednak do meritum, otóż jak wskazuje Polski Instytut Ekonomiczny w wielu rodzinach, w których oboje rodzice pracują zawodowo, kobiety wciąż częściej przejmują większość obowiązków domowych i opiekuńczych. Wyniki badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wskazują, że w 55% rodzin, w których najmłodsze dziecko ma od 1 do 9 lat, to matki wykonują większą część prac domowych i związanych z opieką nad dziećmi. Tylko w 34% przypadków obowiązki te są dzielone po równo, a jedynie w 11% więcej zadań spoczywa na ojcach.

Wpływ dochodów na podział obowiązków domowych

Co istotne, nawet jeśli kobieta zarabia więcej niż jej partner, nadal to ona częściej ponosi główny ciężar obowiązków domowych. W rodzinach, w których to mężczyzna osiąga wyższe dochody, aż 59% kobiet wykonuje większość prac domowych i opiekuńczych, w 33% par obowiązki są podzielone równomiernie, a jedynie w 10% przypadków to mężczyzna przejmuje większą ich część.

Z kolei w sytuacji, gdy kobieta zarabia więcej, odsetek rodzin, w których to ojciec przejmuje większą część obowiązków, wzrasta do 18%, jednak nadal w 50% przypadków główne obciążenie spoczywa na kobiecie. W parach o podobnych dochodach podział obowiązków jest bardziej zrównoważony – 42% badanych deklaruje równy podział, 48% wskazuje, że to kobieta wykonuje więcej, a jedynie w 10% przypadków to mężczyzna przejmuje większość obowiązków.

Rola przekonań na temat ról płciowych

Indywidualne przekonania na temat ról płciowych odgrywają kluczową rolę w tym podziale. Badania Instytutu Badań Strukturalnych (IBS) pokazują, że w polskich gospodarstwach domowych, gdzie kobieta zarabia więcej, częściej dochodzi do bardziej równomiernego podziału obowiązków. Jednak w rodzinach o bardziej tradycyjnych poglądach wyższe dochody kobiet nie przekładają się na mniejsze obciążenie ich obowiązkami domowymi.

Perspektywa międzynarodowa

Interesującym aspektem jest porównanie tych wyników z badaniami amerykańskimi. Okazuje się, że w USA większe zaangażowanie w obowiązki domowe osoby o wyższych dochodach występuje wyłącznie w heteroseksualnych związkach, w których kobieta zarabia więcej.

Zobacz także: Obwodnica Starogardu Gdańskiego tuż tuż! Poznaliśmy już pierwsze oferty

W innych przypadkach to partner o niższych dochodach częściej przejmuje więcej obowiązków domowych. Świadczy to o głęboko zakorzenionych normach płciowych, które determinują podział ról w związku. Tradycyjny model rodziny, w którym mężczyzna jest głównym żywicielem, a kobieta odpowiada za dom i dzieci, wciąż pozostaje silnie obecny w społeczeństwie.

Konsekwencje nierównego podziału obowiązków

Nieobecność znaczącego zaangażowania mężczyzn w prace domowe, nawet gdy ich partnerki osiągają wyższe dochody, ma także szersze konsekwencje. Jak pokazują najnowsze badania, może to wpływać nie tylko na rozwój zawodowy kobiet, ale także na ich podejście do zawierania małżeństw.

Zobacz także: Ukraina lepsza od Polski. Nasz sąsiad osiągnął imponujący wzrost PKB

Analiza przeprowadzona w USA, bazująca na porównaniu wskaźników małżeństw oraz danych dotyczących podziału obowiązków domowych w różnych grupach etnicznych, wykazała, że kobiety z bardziej tradycyjnych społeczności, jeśli mają większe szanse na przewyższenie dochodami potencjalnych partnerów, częściej opóźniają decyzję o małżeństwie lub decydują się na związek z osobą spoza swojej grupy etnicznej. Wynika to z faktu, że tradycyjne normy społeczne nie sprzyjają sytuacji, w której to kobieta pełni rolę głównego żywiciela rodziny.

Konkluzja

Podział obowiązków domowych w polskich rodzinach nadal pozostaje nierówny, mimo zmieniających się realiów społecznych i zawodowych. Choć wśród par o podobnych dochodach częściej występuje tendencja do równego podziału obowiązków, to nadal w wielu rodzinach kobiety wykonują większość prac domowych i opiekuńczych, niezależnie od poziomu zarobków. Dążenie do większej równości w tym zakresie wymaga nie tylko zmian w strukturze rynku pracy, ale także przełamania głęboko zakorzenionych przekonań na temat ról płciowych w społeczeństwie.