Samotne dzieci u bram UE. Setki ludzi składa wniosek o azyl! Kto zapuka do naszych drzwi?

Wniosek o azyl daje osobom pochodzącym spoza UE uzyskanie ochrony na terytorium państw członkowskich. Liczba wniosków na przestrzeni lat ulegała pewnym wahaniom. Co ciekawe w styczniu bieżącego roku najwięcej wniosków złożyli Wenezuelczycy.

• W styczniu 2025 roku 66 800 obywateli państw trzecich złożyło po raz pierwszy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w krajach Unii Europejskiej.
• W styczniu 2025 roku największą grupę osób ubiegających się o azyl stanowili Wenezuelczycy – 8 325 osób złożyło wniosek po raz pierwszy.
• W 2023 roku Polska przyjęła 9 519 wniosków o azyl, co plasuje ją w dolnej części zestawienia krajów Unii Europejskiej pod względem liczby przyjętych wniosków.

Ile osób złożyło wniosek o azyl na początku 2025 roku?

W styczniu 2025 roku 66 800 obywateli państw trzecich złożyło po raz pierwszy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w krajach Unii Europejskiej. To oznacza wzrost o 8% w porównaniu z grudniem 2024 roku, kiedy takich wniosków było 62 075, ale jednocześnie spadek o 24% w porównaniu do stycznia 2024 roku, kiedy liczba wnioskodawców sięgnęła 87 890.

Dodatkowo odnotowano 8 080 kolejnych wniosków o azyl, co stanowi wzrost o 23% względem grudnia 2024 roku (liczba wniosków 6 560) i wzrost o 9% w porównaniu ze styczniem 2024 roku (liczba wniosków 7 385). Dane te pochodzą z najnowszych miesięcznych statystyk Eurostatu dotyczących azylu.

Zobacz także: DPD otwiera nowoczesną sortownię pod Łodzią. Zatrudnią kilkaset osób

W styczniu 2025 roku największą grupę osób ubiegających się o azyl stanowili Wenezuelczycy – 8 325 osób złożyło wniosek po raz pierwszy, co oznacza, że po raz pierwszy od maja 2022 roku Syryjczycy nie byli już najliczniejszą grupą wśród wnioskodawców. Tuż za Wenezuelczykami uplasowali się Syryjczycy (liczba wniosków 7 055) i Afgańczycy (liczba wniosków 5 635).

Zdecydowana większość osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy trafiła do Niemiec (14 920), Hiszpanii (13 225), Francji (11 895), Włoch (10 905) i Grecji (5 200). Te pięć krajów przyjęło łącznie aż 84% wszystkich nowych wnioskodawców w UE.

Liczba osób ubiegających się o azyl w Polsce

W 2023 roku Polska przyjęła 9 519 wniosków o azyl, co plasuje ją w dolnej części zestawienia krajów Unii Europejskiej pod względem liczby przyjętych wniosków. Dla porównania Niemcy otrzymały 334 109 wniosków, Hiszpania 162 439, Francja 167 002, a Włochy 136 138. W przeliczeniu na milion mieszkańców Polska miała wskaźnik 259 wniosków, podczas gdy średnia unijna wynosiła około 2 000 wniosków na milion mieszkańców

W 2024 roku w Polsce złożono około 17 000 wniosków o azyl, co oznacza wzrost o 79% w porównaniu z rokiem poprzednim. W pierwszej połowie roku odnotowano 7,7 tysiąca takich wniosków, głównie od obywateli Ukrainy i Białorusi. Polska osiągnęła również najwyższy w Unii Europejskiej odsetek pozytywnych decyzji azylowych – aż 82% wniosków zakończyło się przyznaniem ochrony.

Wskaźnik średniej osób, które złożyły wniosek o azyl w UE

W przeliczeniu na liczbę ludności państw członkowskich (stan na 1 stycznia 2024 roku), średni wskaźnik osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy w UE wyniósł 14,9 na każde 10 000 mieszkańców. Najwyższy wskaźnik odnotowano w Grecji – 50,0, następnie w Luksemburgu (27,7) i Hiszpanii (27,2).

Szczególną uwagę zwraca liczba małoletnich bez opieki, którzy złożyli wniosek o azyl – w styczniu było ich łącznie 2 145. Najwięcej pochodziło z Egiptu (380), Syrii (360) i Afganistanu (300). Najwięcej takich wniosków przyjęły Niemcy (620), następnie Grecja (460) i Hiszpania (355).

Liczba wniosków o azyl na przestrzeni lat

W latach 2010–2024 Unia Europejska doświadczyła wyraźnych wahań liczby składanych wniosków o azyl, co było efektem zarówno wydarzeń globalnych, jak i zmian w polityce migracyjnej poszczególnych państw członkowskich. Największy wzrost liczby wniosków odnotowano w 2015 roku, było ich wówczas ponad 1,3 miliona.

Bezpośrednią przyczyną nagłego wzrostu było powstanie kryzysu migracyjnego związanego z konfliktem zbrojnym w Syrii oraz niestabilną sytuacją w innych regionach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Unia Europejska stanęła wówczas przed ogromnym wyzwaniem humanitarnym i politycznym, które doprowadziło do intensywnych debat nad wspólną polityką migracyjną i potrzebą reformy systemu azylowego, w tym mechanizmu relokacji uchodźców.

Po tym rekordowym roku liczba wniosków zaczęła stopniowo spadać – do około 705 tysięcy w 2017 roku i poniżej 640 tysięcy w 2018. Trend spadkowy utrzymywał się aż do 2020 roku, kiedy to pandemia COVID-19 doprowadziła do zamknięcia granic, ograniczeń w przemieszczaniu się i wyraźnego zahamowania napływu migrantów. W tym roku liczba wniosków o azyl spadła do poziomu około 417 tysięcy – najniższego od dekady.

Kolejny wyraźny wzrost liczby wniosków miał miejsce w 2022 roku, w bezpośrednim następstwie inwazji Rosji na Ukrainę. Choć uchodźcy z Ukrainy w wielu przypadkach korzystali ze specjalnych mechanizmów ochrony tymczasowej, wydarzenia te przyczyniły się do wzrostu ogólnego napływu osób poszukujących schronienia w krajach UE – liczba wniosków osiągnęła wówczas 881 tysięcy, a w 2023 roku przekroczyła milion.

Zobacz także: Litwa i Estonia – podobne państwa, dwa różne wyniki. Atutem bliskość z Polską

Rok 2024 przyniósł ponowny spadek, liczba złożonych wówczas wniosków o azyl wynosiła około 912 tysięcy pierwszorazowych wniosków o azyl, co oznacza 13-procentowy spadek względem roku poprzedniego. Choć liczba ta nadal pozostaje wysoka w porównaniu z okresem sprzed 2022 roku, może ona wskazywać na pewną stabilizację sytuacji migracyjnej w regionie. Spadek ten może być również efektem działań podejmowanych przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie w zakresie kontroli granic zewnętrznych, umów z państwami trzecimi w sprawie readmisji oraz wzmocnienia polityki powrotowej.

Dane te jednoznacznie pokazują, że sytuacja migracyjna w Europie pozostaje dynamiczna i silnie zależna od czynników zewnętrznych, takich jak konflikty zbrojne, kryzysy humanitarne czy globalne wydarzenia, jak pandemia. Wymaga to od Unii Europejskiej zarówno elastyczności w reagowaniu na kryzysy, jak i konsekwentnego budowania spójnego systemu azylowego, który będzie w stanie łączyć solidarność z odpowiedzialnością.