4 dni pracy w tygodniu. To plan co dziesiątej dużej firmy w Polsce

4 dni pracy w tygodniu. O takim systemie mówi się coraz głośniej od kilku lat. Czy polskie firmy są na niego gotowe? Czy rozważają wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy? Okazuje się, że nawet co dziesiąta duża firma w Polsce ma w planach skrócenie tygodnia pracy swoich pracowników.

• Dla blisko połowy polskich firm praca przez 4 dni w tygodniu nie jest możliwa do wprowadzenia.
• 10 proc. dużych i 8 proc. średnich firm w Polsce planuje wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy.
• Najmniej skłonne do skrócenia tygodnia pracy są przedsiębiorstwa z sektora administracji.

4 dni pracy w tygodniu a polskie firmy

O 4-dniowym tygodniu pracy mówi się głośniej od kilku lat, rozważając jego zalety i wady. Jak ustosunkowują się do takiego systemu polskie przedsiębiorstwa? Postanowili to zbadać analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). Wyniki zaprezentował analityk Paweł Leszczyński w Tygodniku Gospodarczym nr 9/2024.

Okazuje się, że dla blisko połowy polskich firm wprowadzenie takiego rozwiązania byłoby w ogóle niemożliwe. Specyfika branży nie pozwalałaby na skrócenie tygodnia pracy 47 proc. dużych firm oraz 52 proc. firm średnich. Co jednak z drugą połową?

36 proc. dużych i 35 proc. średnich firm deklaruje, że mogłyby przejść na pracę 4 dni w tygodniu, ale tego nie planują. Taki system rozważa z kolei 8 proc. dużych i 5 proc. średnich przedsiębiorstw. Co jednak najciekawsze, co dziesiąta duża polska firma oraz co dwunasta średnia firma uważa, że jest w stanie wprowadzić 4-dniowy tydzień pracy i planuje to zrobić. Niestety w badaniu nie zapytano o czas, w jakim te plany miałyby wejść w życie.

W badaniu wzięło udział 1000 średnich oraz 500 dużych firm przyporządkowanych do różnych sekcji PKD. 

Zobacz też: PIE: Krótszy czas pracy mógłby nie przynieść korzyści w Polsce

Najmniej skłonna pracować 4 dni w tygodniu jest administracja

Analitycy PIE przyjrzeli się także wynikom badania w przekroju branżowym. Wśród firm, które zadeklarowały, że 4-dniowy tydzień pracy jest teoretycznie możliwy do wprowadzenia, najmniej chętne na takie rozwiązanie były przedsiębiorstwa z sektora administracji. 46 proc. z nich stwierdziło, że jest to możliwe, ale nie planują. 

Najmniejsze szanse na pracowanie krócej mają pracownicy zatrudnieni w firmach z branży usług profesjonalnych oraz przemysłu lekkiego. W 61 proc. z nich, wedle ich deklaracji, ograniczenie tygodnia pracy do 4 dni nie jest możliwe. 

4 dni pracy w tygodniu. Zaczyna się od testów

4-dniowy tydzień pracy jako rozwiązanie systemowe nie obowiązuje nigdzie na świecie. Coraz więcej państw i firm przygląda się jednak takiemu systemowi, przeprowadzając eksperymenty. Wśród nich są m.in.: Japonia, Szkocja, Islandia, Belgia czy Hiszpania. Jak pisze Paweł Leszczyński: 

W Niemczech wprowadzenie tego rozwiązania proponował w zeszłym roku największy (liczący 2,2 mln członków) związek zawodowy IG Metall, wspierając się nie tylko argumentacją dotyczącą wzrostu efektywności oraz satysfakcji z pracy, ale również odwołując się do 4-dniowego tygodnia pracy jako metody adaptacji do permanentnego niedoboru pracowników.

Zobacz też: Centrum logistyczne Amazon ukończone! Pracownicy poszukiwani

Pozytywne wyniki 4-dniowego tygodnia pracy w Wielkiej Brytanii

Do najgłośniejszych testów skróconego tygodnia pracy należał w ostatnim czasie brytyjski pilotaż z 2022 r. Wzięło w nim udział 61 brytyjskich firm i trwał on pół roku. 51 proc. z nich po zakończeniu testów pozostało przy wprowadzonym 4-dniowym tygodniu pracy na stałe, zaś 89 proc. dalej przygląda się wynikom. 

CEO, czyli dyrektorzy generalni, zapytani, jak skrócenie czasu pracy wpłynęło na pracowników i firmę, odpowiadali, że zauważono pozytywne zmiany. Dla 82% miało to pozytywny wpływ na samopoczucie pracowników, a 50% stwierdziło, że zmniejszyło się rotacja pracowników. Prawie połowa (46%) stwierdziła, że poprawiła się wydajność pracy i produktywność.

Podobnego zdania byli pracownicy. Prawie wszyscy (96%) stwierdzili, że przyniosło to korzyści dla ich życia osobistego. 86% uznało, że osiągali lepsze wyniki w pracy, podczas gdy 38% zauważyło, że ich organizacja stała się bardziej wydajna. Dla 24% ta zmiana pomogła więcej czasu poświęcić dzieciom. Wszystkie dane pochodzą z raportu przygotowanego przez thinktank Autonomy i badaczy z Uniwersytetów w Cambridge, Salford i Bostonie. Zapewne warto byłoby się przyjrzeć, jak wyniki kształtowałyby się po dłuższym czasie obowiązywania systemu.

Warto mieć na uwadze, że brytyjski rynek pracy znacząco różni się od polskiego, dlatego nie powinno się tych wyników wprost przekładać na polski grunt.

4-dniowy tydzień pracy. Jego wdrażanie rozpoczęło się w Polsce