Starzejące się społeczeństwo jest wyzwaniem dla gospodarki

Gospodarka obecnie zmaga się z wieloma trudnościami wynikającymi z zawirowań geopolitycznych. Niestety w dłuższej perspektywie również szykują się wyzwania, które już dają o sobie powoli znać. Obecnie m.in. ze względu na rozwój gospodarczy oraz starzejące się społeczeństwo możemy chwalić się niskim bezrobociem i względnie dużą dostępnością pracy. Warto jednak zaznaczyć, że starzejące się społeczeństwo może być przyczyną sporych trudności gospodarczych oraz problemów w życiu społecznym.

• Do 2050 roku odsetek światowej populacji w przedziale 60+ wzrośnie do 22%.
• Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym między 2000 a 2022 roku zwiększył się z 15 do 23%. 
• W państwach należących do OECD odnotowano, że największe zatrudnienie cieszy się w grupie osób w okolicach 45 roku życia. Po 50 gwałtownie spada.
• Badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego potwierdza, że dyskryminacja na rynku pracy ze względu na wiek występuję również w Polsce.

Starzejące się społeczeństwo na świecie

Starzejące się społeczeństwo jest problemem, o którym specjaliści mówią od dłuższego czasu. I to nie bez powodu, ponieważ na świecie wzrasta liczba osób starszych, a także ich ogólny udział w populacji. Problem ten dotykał głównie państwa wysokorozwinięte, lecz i to się zmienia. Według WHO zmiany w rozkładzie wieku populacji obecnie widoczne są najbardziej w państwa o niskich i średnich dochodach.

Zobacz także: Korea Południowa, czyli jak najwyższą dzietność świata zamienić na najmniejszą [RAPORT OG]

W 2020 roku liczba osób starszych (60+) na świecie przeważała liczbę ludzi w wieku poniżej 5 lat. WHO szacuje również, że do 2050 roku odsetek światowej populacji w przedziale 60+ wzrośnie do 22%. Obecnie wynosi około 12%. Polski starzejące się społeczeństwo również nie omija. Według danych GUS od praktycznie początku III RP dzietność plasuje się poniżej 2. Oznacza to brak zastępowalności pokoleń. Dodatkowo odsetek osób w wieku poprodukcyjnym między 2000 a 2022 rokiem zwiększył się z 15 do 23%.

Przez wyżej wymienione czynniki nastała potrzeba weryfikacji struktury wieku grupy produkcyjnej. Czyli potencjalnych pracowników na rynku. Jak podają specjaliści Polskiego Instytutu Ekonomicznego:

W krajach OECD zwiększa się udział osób w wieku 45-64 lata w ogóle ludności w wieku produkcyjnym (15-64 lata). W latach 1990-2023 wzrost ten wyniósł od 28 proc. do około 40 proc. Z danych historycznych oraz prognoz OECD wynika, że trend wzrostowy jest widoczny także w Polsce. W 1990 r. osoby w wieku 45-64 lata stanowiły 31,57 proc. populacji w wieku produkcyjnym. Jak wskazują prognozy, w 2023 r. ten odsetek wyniesie 40 proc., a w 2040 r. – 48,4 proc.

Starzejące się społeczeństwo a rynek pracy

Przed całym rynkiem pracy stoi wyzwanie jak w optymalny sposób wykorzystać pracowników należących do tej grupy wiekowej. W państwach należących do OECD odnotowano, że największe zatrudnienie występuje w grupie osób w okolicach 45 roku życia. Co ciekawe po 50 gwałtownie spada. Według innych badań ankietowych OECD stereotypy dotyczące starszych osób jako tych, które wolniej adaptują się do zmieniającej się rzeczywistości, zwłaszcza technologicznej, wciąż funkcjonują. Dodatkowo zaznacza się niższe predyspozycje do nauki.

Zobacz także: Największy czeski przewoźnik towarowy zwiększa ekspansję w Europie

Co ciekawe osoby, które w badaniu udzieliły takiej odpowiedzi, przyznają, że osoby powyżej 45 roku życia, które u nich pracują, radzą sobie tak samo dobrze, albo nawet lepiej niż młodsi. Natomiast badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego potwierdza, że dyskryminacja na rynku pracy ze względu na wiek występuję również w Polsce.

Pozostaje pytania. Jak rozwiązać problem starzejącego się społeczeństwa? Z pomocą przychodzi OECD, którego rozwiązanie ma naprawić sytuację starszych osób na rynku pracy. W zaleceniach organizacji znajdziemy rekomendacje dotyczące tego, aby pracownicy nie polegali jedynie na zdobytym już w przeszłości doświadczeniu. Ważne jest, aby korzystać z każdej możliwości rozwoju posiadanych umiejętności. Dodatkowo w obecnych czasach osoby starsze mogą zwiększyć swoje szanse na zatrudnienie przy pomocy serwisów społecznościowych.

Ich działania powinny być dodatkowo wspierane przez pracodawców oraz osoby tworzące politykę publiczną tak, aby nieustannie zachęcać do rozwoju oraz niwelować występujące bariery. Współpraca w tym zakresie umożliwi wykorzystanie potencjału starszych pracowników w obliczu nieuchronnych przemian demograficznych -doradzają specjaliści PIE

Dzietność w Polsce najniższa od lat. W tym roku będzie najgorzej w historii?