Inwestycje zagraniczne w Ukrainie: USA i Niemcy najbardziej aktywni
Z raportu Warsaw Enterprise Institute (WEI) płynie wniosek, że dopóki trwać będzie pełnoskalowa, konwencjonalna wojna na terenie Ukrainy odbudowa gospodarki będzie silnie ograniczona. Spółki z kapitałem zagranicznym boją się bowiem wchodzić na tamtejszy rynek w wyniku ryzyk związanych z wojną
Z raportu Warsaw Enterprise Institute (w skrócie: WEI) pt. Modernizacja i odbudowa Ukrainy – aktywność inwestycyjna państw trzecich wynika, że po wybuchu wojny inwestycje zagraniczne w Ukrainie dotyczą głównie przedsiębiorstw będących aktywnych jeszcze przed wojną. Nowe spółki potencjalnie chętne, aby zainwestować swój kapitał w gospodarce naszego wschodniego sąsiada wstrzymują się z rozpoczynaniem procesu inwestycyjnego ze względu na zrozumiałe ryzyko związane z przebiegiem wojny. Jednak zainteresowanie we wzięciu udziału w odbudowie Ukrainy jest stosunkowo duże.
- Z obliczeń Kijowskiej Szkoły Ekonomii wynika, że do końca września 2023 r. bezpośrednie straty wynikające ze zniszczeń infrastruktury komunalnej i przemysłowej wskutek rosyjskiej agresji wyniosły 151,2 mld dolarów.
- Największą część tych strat stanowią budynki mieszkalne. Jest to 55,9 mld dolarów.
- Ponieważ inwestycje zagraniczne ograniczają się do niewielkiej grupy krajów i firm aktywnych jeszcze przed wybuchem wojny, odbudowa Ukrainy w czasie wojny napotyka bariery związane z brakiem źródeł finansowania.
- Do spółek zagranicznych najbardziej aktywnych inwestycyjnie na Ukrainie należą firmy amerykańskie oraz niemieckie. Spoza tzw. bloku Zachodu dużo inwestują również tureckie przedsiębiorstwa, zwłaszcza firma Baykar.
Koszty odbudowy Ukrainy
Z miesiąca na miesiąc koszty obudowy gospodarki ukraińskiej rosną, ponieważ wojna konwencjonalna trwa i niestety niewiele wskazuje, aby miała się zakończyć w 2024 roku. W rezultacie, co chwilę aktualizowane są szacunki kosztów obudowy kraju. Z obliczeń Kijowskiej Szkoły Ekonomii wynika, że do końca września 2023 r. bezpośrednie straty wynikające ze zniszczeń infrastruktury komunalnej i przemysłowej wskutek rosyjskiej agresji wyniosły 151,2 mld dolarów.
Największą część tych strat stanowią budynki mieszkalne. Jest to 55,9 mld dolarów, czyli około jedna trzecia strat. Warto jednak zaznaczyć, że według szacunków Banku Światowego pełny koszt obudowy Ukrainy po zakończeniu rosyjskiej inwazji na pełną skalę może wynieść nawet 411 mld dolarów. Do głównych obszarów odbudowy infrastruktury będą należeć budynki mieszkalne, energetyka, sektor rolny oraz przemysł zbrojeniowy. To na tych segmentach gospodarki skupiać się będzie kapitał zagraniczny. Istnieje zatem potrzeba mobilizacji ogromnych nakładów inwestycyjnych. Niestety, na ten moment, inwestycje zagraniczne ograniczają się do niewielkiej grupy krajów i firm.
Zobacz też: Zachodnia Ukraina: Kryzys to wyprzedaż dla inwestora
Inwestycje zagraniczne w Ukrainie. Jakie kraje są najbardziej aktywne?
Jak wskazują autorzy raportu WEI pt. Modernizacja i odbudowa Ukrainy – aktywność inwestycyjna państw trzecich po wybuchu wojny, inwestycje zagraniczne w Ukrainie zostały skupione przede wszystkim w przedsiębiorstwach wcześniej lokujących swój kapitał w tym kraju.
Po wybuchu wojny na Ukrainie inwestycje zagranicznych firm w tym kraju ograniczyły się głównie do tych przedsiębiorstw, które już wcześniej były tam aktywne.
Z jakich krajów płynie kapitał zagraniczny do Ukrainy? Są to głównie państwa UE oraz USA i Kanada. Spoza tzw. bloku Zachodu dość sporo w Ukrainie inwestują również spółki tureckie. Niestety, inne spółki, które potencjalnie chciały wejść na rynek ukraiński wstrzymują się z rozpoczynaniem procesu inwestycyjnego ze względu na ryzyko związane z trwaniem pełnoskalowej wojny konwencjonalnej. Stąd, możliwości choć częściowej odbudowy gospodarki Ukrainy jeszcze w czasie wojny, są ograniczone.
Kapitał amerykański aktywny w Ukrainie
Jak czytamy w raporcie WEI:
Amerykańskie biznes jest mocno zaangażowany w ukraiński sektor rolny. Największym agroholdingiem ze Stanów Zjednoczonych jest Agroprosperis, który należy do funduszu inwestycyjnego NCH Capital. Całkowity dzierżawiony areał przez przedsiębiorstwo na początku 2023 roku wynosił około 300 tys. hektarów (pod względem wiel- kości banku ziemi Agroprosperis znajduje się w pierwszej piątce największych ukraińskich producentów rolnych), głównie w obwodzie winnickim, chmielnickim i sumskim (holding jest reprezentowany w sumie w 12 obwodach Ukrainy).
Inną amerykańską spółką, która prowadzi działalność inwestycyjną na terenie Ukrainy jest Archer-Daniels-Midland Company (ADM), czyli globalna korporacja w dziedzinie handlu rolnego i przetwarzania produktów rolnych. Współpraca na linii Ukraina-USA występuje również w energetyce jądrowej, dzięki firmie Westing-House, która zasila ukraińskie bloki jądrowe w swoje paliwo, co zmniejsza uzależnienie energetyczne kraju od Rosji. Do innych amerykańskich spółek aktywnych na rynku ukraińskim należą Holtec International oraz Philip Morris International.
Zobacz też: Maersk wznowi żeglugę przez Morze Czerwone! USA ratują sytuację
Niemieckie inwestycje w Ukrainie. Kto i ile?
Obok USA, krajem, który inwestuje najwięcej w Ukrainie są Niemcy. W marcu 2023 roku znana firma Bayer poinformowała, że zainwestuje 60 mln euro w rozbudowę zakładu produkcji nasion kukurydzy w Poczujkach, czyli w obwodzie żytomierskim. Autorzy raportu WEI piszą, że:
Projekt obejmuje nową suszarnię nasion, najnowocześniejszy sprzęt rolniczy, magazyny oraz budowę dwóch schronów przeciwbombowych w celu zapewnienia bezpieczeństwa ukraińskim pracownikom.
Warto dodać, że jeszcze przed rosyjską agresją na Ukrainę, niemiecka spółka zainwestowała około 20 mln euro w produkcję nasion kukurydzy.
Proces inwestycyjny odbywa się również za pośrednictwem ukraińskich firm.
W październiku 2023 r. niemiecki koncern Rheinmetall specjalizujący się w branży zbrojeniowej i Ukroboronprom (ukraiński państwowy koncern skupiający firmy związane z przemysłem obronnym), założyły spółkę joint venture. Rheinmetall posiada w niej 51% udziałów, a pozostałe 49% należy do Ukroboronpromu. Przedsiębiorstwo bę-dzie działać w obszarze serwisowania i remontu, a także montażu, produkcji i rozwoju pojazdów wojskowych, początkowo działając wyłącznie na terytorium Ukrainy. Współpraca ta ma na celu wzmocnienie ukraińskiego przemysłu obronnego i w efekcie bezpieczeństwa Ukrainy – czytamy w raporcie WEI
Do niemieckich spółek aktywnych inwestycyjnie u naszego wschodniego sąsiada należą również Fixit (producent materiałów budowlanych) czy rodzinna firma Pfeifer & Langen działająca w branży cukrownictwa.
Obok USA i Niemiec, sporo inwestują również spółki tureckie, np. firma Baykar specjalizująca się m.in. w produkcji bezzałogowych statków powietrznych Bayraktar.
Baykar otworzył spółkę na Ukrainie w sierpniu 2022, która nabyła działkę i opracowała projekt zakładu – wskazują autorzy raportu
Należy również wymienić firmę ArcelorMittal z Luksemburga, która jest właścicielem największej hurty na Ukrainie i planuje zainwestować aż 1 mld dolarów w modernizację swoich zakładów stalowych. Na ukraińskim rynku inwestycyjnym aktywne są także brytyjski Unilever, irlandzki Ryanair oraz szwajcarski Nestlé.
Większość z wymienionych spółek inwestycyjnych w niniejszym tekście była aktywna na Ukrainie jeszcze przed wojna. Wiele firm, które chciały wejść na rynek ukraiński ostatecznie wstrzymało się z rozpoczynaniem inwestycji w wyniku ryzyk związanych z wojną. Wydaje się więc, że dopóki trwać będzie pełnoskalowa, konwencjonalna wojna na terenie kraju, odbudowa gospodarki będzie silnie ograniczona.
Inwestycje na Ukrainie. Niezbędny elementarz polskiego inwestora
