Europa

Wojna niszczy Ukrainę. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne ustały

IT, przemysł zbrojeniowy i usługi biznesowe - to trzy sektory z największą liczbą inwestycji typu greenfield na Ukrainie w 2022 roku.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne dobrze pokazują, jak atrakcyjny inwestycyjnie jest dany kraj. Wojna z Rosją uderza w ukraińską gospodarkę. W okopach każdego miesiąca giną tysiące Ukraińców, a budżet przeznacza bardzo potrzebne w ochronie zdrowia czy edukacji środki na zbrojenia. Bombardowania niszczą osiedla mieszkalne i fabryki. Na dodatek wojna zniechęca do inwestowania na Ukrainie. Dane potwierdzają, że zainteresowanie inwestorów jest niskie.

  • Dane Narodowego Banku Ukrainy (NBU) sugerują, że w 2022 roku do Ukrainy napłynęło 557 mln USD bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). To zaledwie 7,6% inwestycji ulokowanych na Ukrainie w 2021 roku.
  • Jakie kraje otwierały listę największych inwestorów w 2022 roku? Na pierwszym miejscu z wynikiem 362 mln USD znalazła się Szwajcaria. Wysokie przepływy odnotowano także z takich kierunków jak Wielka Brytania (266 mln USD) oraz Luksemburg (262 mln USD).
  • W obwodzie kijowskim zainwestowano 1,25 mld USD. W połtawskim było to 480,9 mln USD. Ponad ćwierć miliarda zainwestowano także w dwóch obwodach na zachodzie kraju: w obwodzie lwowskim (366,4 mln USD) oraz winnickim (253,5 mln USD). Oznacza to, że tylko te cztery obwody przyciągnęły aż 86% całości inwestycji.
  • W 2023 roku sytuacja uległa poprawie. Napływ BIZ do Ukrainy wyniósł w pierwszym półroczu 2,46 mld USD. Tak dobry wynik jest głównie zasługą reinwestowanych zysków, które stanowią aż 85% transakcji BIZ w 2023 r.
  • Podobnie jak w 2022 roku, największa liczba dotyczyła sektora IT i oprogramowania (14 projektów). Po sześć projektów związane jest z przemysłem zbrojeniowym i sektorem usług biznesowych.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne przestały płynąć do Ukrainy

Wojna jest dla toczących go państw bardzo kosztowna. Szczególnie wysoki jest koszt dla państwa, na którego terenie prowadzone są walki. Zwykle myśląc o kosztach wojny, mamy na myśli starty ludzkie, zniszczoną infrastrukturę czy koszt utrzymania wojska. Często równie dotkliwy jest też odpływ międzynarodowego kapitału. Wraz z pieniędzmi do kraju wędruje także know-how oraz technologia, które pozwala rozwijać się szybciej.

Jak wyglądają obecnie bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Ukrainie? Tematowi w Tygodniku Gospodarczym PIE (47/2023) postanowili przyjrzeć się dwaj eksperci instytutu — Dominik Kopiński i Jan Strzelecki. Dane Narodowego Banku Ukrainy (NBU) sugerują, że w 2022 roku do Ukrainy napłynęło netto 557 mln USD bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). To zaledwie 7,6% inwestycji ulokowanych na Ukrainie w 2021 roku.

Z tej kwoty, 778 mln USD stanowiły transakcje z tytułu akcji i innych form udziałów kapitałowych, z czego reinwestowane zyski wyniosły 327 mln USD. W 2021 roku nastąpił jednak odpływ z tytułu instrumentów dłużnych o wartości 231 mln USD, co zmniejszyło wynik do 557 mln USD.

Skąd pochodzą bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Ukrainie? Szwajcaria na pierwszym miejscu

Jakie kraje otwierały listę największych inwestorów w 2022 roku? Na pierwszym miejscu z wynikiem 362 mln USD znalazła się Szwajcaria. Wysokie przepływy odnotowano także z takich kierunków jak Wielka Brytania (266 mln USD) oraz Luksemburg (262 mln USD). Mimo że to Polska jest sąsiadem i największym partnerem handlowym Ukrainy, to znalazła się dopiero na 8. miejscu. Wartość polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych na Ukrainie wyniosła w 2022 roku 97 mln USD.

Inwestycje skumulowane były głównie w czterech ukraińskich obwodach. W obwodzie kijowskim zainwestowano 1,25 mld USD. W połtawskim było to 480,9 mln USD. Ponad ćwierć miliarda zainwestowano także w dwóch obwodach na zachodzie kraju: w lwowskim (366,4 mln USD) i winnickim (253,5 mln USD). Oznacza to, że tylko te cztery obwody przyciągnęły aż 86% całości inwestycji.

Zobacz też: Inwestycje zagraniczne w Polsce rosną! Wojna nie odstrasza inwestorów

Warto jednak pamiętać, że dane te mogą być zniekształcone — ostrzegają eksperci PIE. Jak zauważają ekonomiści, może tak być za sprawą round-trippingu. Round-tripping (ang. podróż tam i z powrotem) oznacza transfer środków za granicę w celu ich reinwestowania w rodzimej gospodarce. W tej kategorii od lat przoduje właśnie Szwajcaria.

Narodowy Bank Ukrainy szacuje, że tzw. inwestycje „powrotne” obejmowały w 2022 r. łącznie 18% transakcji z tytułu nabycia akcji i innych form udziałów kapitałowych — zauważają autorzy Tygodnika. Jakie branże cieszyły się w 2022 roku największym zainteresowaniem? Były to: sektor finansowy i ubezpieczeń, handel (w tym naprawa pojazdów), sektor ICT, przetwórstwo rolne oraz logistyka.Bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Ukrainie

2023 rok przyniósł większy napływ inwestycji nad Dniepr

Jak jednak zauważają ekonomiści, w 2023 roku sytuacja uległa poprawie. Napływ BIZ do Ukrainy wyniósł w pierwszym półroczu 2,46 mld USD, na co składa się także napływ z tytułu instrumentów dłużnych (185 mln USD). Jest jednak ciemna strona tych danych.

Tak dobry wynik jest głównie zasługą reinwestowanych zysków, które stanowią aż 85% transakcji BIZ w 2023 r. Dane te co prawda oznaczają, że obecni już na Ukrainie inwestorzy są na tyle spokojni o sytuację polityczną, że dalej chcą tam lokować środki. Z drugiej strony, w zestawieniu z bardzo niskim napływem z tytułu akcji i innych form udziałów kapitałowych (182 mln USD), pokazuje, że Ukraina przyciąga niewiele nowych inwestycji. Mała jest także liczba zapowiedzi nowych inwestycji w tym kraju.

Według danych fDiMarkets w Ukrainie, od momentu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji w lutym 2022 r. do września 2023 r. ogłoszono ich 48. Jest to spadek względem poprzednich lat – w latach 2017-2021 ogłaszano średnio 50 inwestycji rocznie – czytamy w Tygodniku Gospodarczym.

IT, przemysł zbrojeniowy i usługi biznesowe odpowiadają za większość projektów

Podobnie jak w 2022 roku, największa liczba dotyczyła sektora IT i oprogramowania (14 projektów). Były to jednak przeważnie projekty o niedużej wartości. Jakie sektory cieszyły się jeszcze popularnością? Po sześć projektów związane jest z przemysłem zbrojeniowym i sektorem usług biznesowych. Do tej listy można dopisać sektor rolno-spożywczy z czterema projektami.

Są to te obszary ukraińskiej gospodarki, które pozostają konkurencyjne i mają duży potencjał przyciągania inwestycji w przyszłości. Ich napływ na większą skalę może rozpocząć się jednak dopiero po zakończeniu wojny — podsumowują analitycy PIE.

Inwestycje prywatne mają być motorem odbudowy Ukrainy

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Radosław Ditrich

Świat postrzegam przez pryzmat liczb. Kocham przeglądać wykresy, tabele i mapy. Lubię także pobiegać i podróżować komunikacją publiczną.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker