Dla dzisiejszych 30-to i 40-to latków prognozy emerytalne są nieubłagane – przechodząc w przyszłości na emeryturę, otrzymają oni świadczenie warte mniej więcej 25 proc. ostatniego wynagrodzenia. Dlatego tak ważne jest zgromadzenie dodatkowych środków, które pozwolą uzupełnić dochody gospodarstwa domowego po przejściu na emeryturę. W tym pomóc może europejska emerytura.
Europejska emerytura, czyli nowy produkt dostępny w Polsce
Faktem, że do tej pory oferowane na rynku produkty emerytalne nie zyskały przymiotu powszechności. Mimo zachęt podatkowych ani IKE, ani IKZE nie upowszechniły się w wystarczającym pożądanym stopniu. Natomiast, w międzyczasie wzrost znaczenia migracji i przepływu pracowników w Unii Europejskiej doprowadził do stworzenia na szczeblu UE paneuropejskiego produktu emerytalnego, który w Polsce został nazwany Ogólnoeuropejskim Indywidualnym Produktem Emerytalnym – OIPE.
Uprawnieni do dokonywania wpłat na OIPE
W Polsce przepisy pozwalające na oszczędzanie naszym rodakom w produktach OIPE weszły w życie we wrześniu 2023 roku. Obecnie instytucje finansowe przygotowują się do oferowania tego produktu, a już niedługo prawo do rozpoczęcia wpłat na subkonto OIPE będzie miał każdy, kto ukończył 15 lat i nie ukończył 55 lat. W ramach europejskiej emerytury funkcjonować będą krajowe subkonta otwarte w ramach każdego indywidualnego konta OIPE. Subkonto należy wykorzystywać do prowadzenia rejestru składek wpłaconych w fazie akumulacji i wypłat dokonanych w fazie dekumulacji zgodnie z prawem państwa członkowskiego, dla którego dane subkonto zostało otwarte. W związku z powyższym środki w ramach OIPE są gromadzone na subkoncie przeznaczonym dla danego kraju, nawet w przypadku gromadzenia ich tylko w tym samym kraju. Powyższe wynika z różnych przepisów podatkowych w poszczególnych krajach UE.
Zobacz także: Po autozapisie liczba uczestników PPK wzrosła o ponad 700 tys.
Prywatny charakter środków gromadzonych na OIPE z limitem wpłat
Warto pamiętać, że środki zgromadzone na OIPE mają prywatny charakter i podlegają dziedziczeniu. Technicznie to w umowie o prowadzenie OIPE oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na subkoncie OIPE w przypadku jego śmierci. Ustawodawca ogranicza, jednakże dobrodziejstwo europejskiej emerytury. Wpłaty dokonywane na subkonto OIPE w roku kalendarzowym nie mogą bowiem przekroczyć limitu wpłat w wysokości kwoty odpowiadającej trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. W przypadku 2024 roku będzie to więc kwota tj. 23 472 zł.
Zobacz także: Jak mieć większą emeryturę? Kluczowe jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie odprowadzania składek
Zasady wycofania środków z OIPE
Europejska emerytura ma na celu długoterminowe oszczędzanie. Dlatego też ustawodawca uregulował przypadki możliwości wypłat środków z OIPE. I tak zgodnie z przepisami wypłata środków zgromadzonych na subkoncie OIPE możliwa jest co do zasady wyłącznie na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia oraz spełnieniu określonych warunków. To jest dokonywania wpłat na subkonto OIPE co najmniej w dowolnych pięciu latach kalendarzowych albo dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty.
Są to rozwiązania tożsame z tymi, jakie kilkaset tysięcy oszczędzających rodaków zna w przypadku produktów IKE. Dodatkowo wypłata środków z OIPE możliwa jest w przypadku zgonu oszczędzającego na wniosek osoby uprawnionej. Z OIPE środki wypłacić można, w zależności od wniosku oszczędzającego bądź osoby uprawnionej jednorazowo albo w ratach.
Zobacz także: Zmiany sektora healthcare napędzają zmiany w łańcuchach dostaw
Europejska emerytura jest korzystna podatkowo
Europejska emerytura jest korzystna podatkowo. Analogicznie jak w przypadku IKE, zwolnione z opodatkowania są dochody ze środków zgromadzonych na subkoncie OIPE, jak też świadczenia otrzymane przez małżonka po śmierci oszczędzającego na subkoncie OIPE. Jedynie, jeśli na naszym OIPE będziemy posiadali środki z subkonta OIPE prowadzonego w innym kraju niż Polska, to kwoty takich świadczeń będą podlegały opodatkowaniu 10 proc., zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podatkiem PIT podlega wówczas uzyskany przychód. Tak jak łatwe będzie zawsze rozpoczęcie oszczędzania w OFE, to podobnie z oszczędzania na OIPE można zawsze łatwo zrezygnować przed osiągnięciem 60 roku życia. Jednak wtedy dokonywany jest zwrot środków, od którego pobierany jest 19 proc., zryczałtowany podatek dochodowy.
Dr Antoni Kolek,
Instytut Emerytalny,
Poglądy przedstawione w tekście są wyłącznie poglądami autora.
ZUS nie zbankrutuje, czego niestety nie można powiedzieć o przyszłych emerytach
