GospodarkaPolska

Rusza tarcza antyinflacyjna! Od jutra obniżka VAT w Polsce

Od jutra (1 lutego) w życie wchodzi ustawa o tarczy antyinflacyjnej 2.0, zgodnie z którą obowiązywać będzie niższa stawka VAT m.in. na artykuły żywnościowe i napoje, nawozy, paliwa oraz gaz. Zatem długo oczekiwana obniżka VAT w Polsce w końcu rusza. Jednak czy będzie miała realne przełożenie na spadek cen?

Obniżka VAT w Polsce. Na co i ile?

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług uchwaloną przez Sejm 13 stycznia 2022 r. artykuły żywnościowe oraz napoje będące opodatkowane stawką 5 proc. od 1 lutego zostaną objęte 0 proc. stawką VAT. Są to: warzywa i owoce oraz przetwory z nich, produkty mleczarskie, mięso i ryby oraz przetwory z nich, produkty przemysłu młynarskiego, przetwory ze zbóż i wyroby piekarnicze, zboża, napoje zawierające co najmniej 20 proc. soku owocowego lub warzywnego oraz napoje mleczne i mleka roślinne.

Zobacz także: WEI: Luka VAT w Polsce jest coraz mniejsza

Stawka VAT na paliwa silnikowe (olej napędowy, gaz LPG, benzyna, biopaliwa) ma spaść z 23 proc. do 8 proc. Z kolei VAT na gaz spadnie z 8 proc. do 0 proc., na energię cieplną z 8 proc. do 5 proc. Natomiast poziom podatku VAT na energię elektryczną zostanie na obniżonym już poziomie 5 proc.

Zobacz także: Obniżenie VAT-u w Niemczech nie zwiększyło obrotów w handlu!

Ostatnią grupą objętą obniżką VAT w Polsce są nawozy, środki ochrony roślin, ziemia ogrodnicza oraz inne komponenty wspierające produkcję rolniczą. W ich przypadku stawka VAT spadnie z 8 proc. do 0 proc.

Obecnie wiadomo, że powyższe stawki na VAT będą obowiązywać do 31 lipca bieżącego roku. Szacuje się, że spadek dochodów budżetu państwa z tytułu obniżki VAT wyniesie ok. 11,6 mld zł. Jako punkt odniesienia warto dodać, że przewidywane dochody budżetu państwa na 2022 r. wynoszą 491,9 mld złotych.

Zobacz także: Tymczasowa obniżka VATu prowadzi do wyższych cen w długim terminie

Czy ceny rzeczywiście spadną?

Na ten moment obniżki VAT obowiązywać mają tymczasowo do końca lipca. Niesie to za sobą wątpliwości dotyczące poziomu inflacji zarówno w krótszym, jak i dłuższym terminie.

Po pierwsze ekonomiści zaznaczają, że dotychczas obniżki VAT wykorzystywane były głównie do pobudzenia popytu konsumpcyjnego (np. Wielka Brytania 2008-2009), który w Polsce obecnie jest na wysokim poziomie. Jeżeli dany kraj zmaga się z niedostatecznym popytem, firmy są chętne obniżać ceny, a gdy stawki VAT wrócą do pierwotnego poziomu, aby podtrzymać popyt (który generuje przychody) firmy niechętnie stosują silną podwyżkę cen. Zatem w powyższych uwarunkowaniach obniżki VAT będą efektywne.

Czynnik drugi to uwarunkowania rynkowe w Polsce, w szczególności w sektorze rolno-żywnościowym. Konkretnie obawy ekonomistów (w tym przypadku Credit Agricole) skupiają się na niskich marżach.

Podstawowe artykuły żywnościowe charakteryzują się relatywnie niskimi marżami – stwierdzają ekonomiści

Z badań wynika, że w przypadku sektora o relatywnie niskich marżach, tymczasowa obniżka VAT jest nieefektywna i prowadzi do podniesienia cen w dłuższym terminie ze względu na powrót stawek do poprzedniego poziomu. Dodatkowo rolnicy od lat zmagają się z niską rentownością. Wobec tego mogą oni chcieć (i nic w tym zaskakującego) za pomocą niższego VAT-u podwyższyć rentowność. Ponadto silna pozycja handlu detalicznego także może wpływać na skłonność do zwiększania rentowności przez przedsiębiorstwa w tym sektorze.

Wszystko jednak zależy od okresu, w jakim tarcza antyinflacyjna będzie obowiązywać. Ekonomiści PEKAO szacują, że średnioroczna inflacja w 2022 r. bez tarczy wyniosłaby 9,9 proc., z tarczą do lipca 8,1 proc., natomiast z tarczą bezterminową 6,9 proc. W związku z powyższym tarcza antyinflacyjna (w tym obniżki VAT) niewątpliwie pozwoli stłumić inflacje, jednak kluczowe jest, aby nie były to działania doraźne.

Zobacz także: Silniejszy złoty jest konieczny do obniżenia inflacji. Ekonomiści policzyli potencjalny wpływ

GUS: Wzrost PKB w 2021 roku wyniósł 5,7%

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Gabriel Chrostowski

Analityk makroekonomiczny, w wolnych chwilach uprawiający piłkę nożną oraz biegi krótko- i długodystansowe

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker