Z raportu o stabilności systemu finansowego Narodowego Banku Polskiego (NBP) wynika, że kredyt dla sektora niefinansowego w relacji do PKB jest na najniższym poziomie od marca 2008 roku. Ponadto według prognoz wskaźnik ten spadnie jeszcze bardziej w najbliższych latach.
Popyt na kredyty runął, jednak powoli się odbudowuje
Wzrost stóp procentowych NBP doprowadził do spowolnienia dynamiki akcji kredytowej w Polsce. Zjawisko to obserwujemy zwłaszcza w przypadku gospodarstw domowych, które zmniejszyły popyt na kredyt w 2022 roku. BIK Indeks przedstawiający roczną dynamikę popytu na kredyty mieszkaniowe przez drugie półrocze ub. roku utrzymywał się w okolicach -60 do nawet -70%. Pierwszy kwartał 2023 roku przyniósł jednak ożywienie na rynku kredytowym. BIK Indeks wzrósł do -16,2% w kwietniu, natomiast liczba nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych wyniosła 12 968, a więc wzrosła o 16,04% w porównaniu do poprzedniego kwartału.
Zobacz także: Koniunktura w Polsce wciąż słaba! Ale jest lekka poprawa. MIK wzrósł do 96 pkt
Zadłużenie gospodarstw domowych i firm w relacji do PKB spada
Tak czy inaczej, obraz sytuacji kredytowej w Polsce jest wciąż bardzo zły. Jak wynika z raportu o stabilności systemu finansowego NBP, kredyt dla sektora niefinansowego w relacji do PKB wyniósł w grudniu 2022 r. zaledwie 37,8%. To najniższy poziom od marca 2008 r., kiedy wskaźnik ten był na poziomie 37,6%. W następnych latach odnotowano wzrost kredytu do PKB, jednak pod wpływem światowego kryzysu finansowego wskaźnik ustabilizował się w okolicach 50%.
Dlaczego relacja kredytu do PKB dynamicznie spada?
Jak czytamy w raporcie NBP:
Obecne warunki makroekonomiczne i geopolityczne, tj. relatywnie wysoki poziom stóp procentowych, pogorszenie perspektyw gospodarczych oraz wysoka niepewność, sprawiają, że spodziewane jest spowolnienie dynamiki akcji kredytowej.
Zobacz także: Automatyzacja i sztuczna inteligencja rewolucjonizują e-commerce
Warto zauważyć, że za spadek wskaźnika odpowiadają nie tylko wyżej wymienione czynniki makroekonomiczne i geopolityczne. Jest to także efekt bardzo wysokiego wzrostu nominalnego PKB (+16,9% r/r w 2022).
Z prognoz NBP wynika, że relacja kredytu dla sektora niefinansowego do PKB w następnych latach będzie dalej spadała, osiągając poziom 29,3% w pierwszym kwartale 2025 r. Jednak spadek może okazać się głębszy, jeżeli do ww. czynników dodamy zjawisko obniżenia się nadwyżek kapitałowych lub nawet niedobór kapitałów w niektórych bankach komercyjnych implikowany przede wszystkim niekorzystnym wyrokiem TSUE (już jutro dowiemy się, jaki ostatecznie koszt poniosą banki). Banki zmuszone są bowiem tworzyć odpisy na ryzyko prawne kredytów walutowych (naliczają sobie przyszłe straty kredytowe), które ograniczają zyski banków i utrudniają budowanie nowego kapitału, który determinuje zdolność banków do kredytowania gospodarki.
W świetle niekorzystnych uwarunkowań makroekonomicznych i wyroku TSUE, niewykluczone, że relacja kredytu dla sektora niefinansowego do PKB spadnie silniej, niż wskazują prognozy NBP. Z drugiej strony, jeżeli Rada Polityki Pieniężnej już jesienią obniży stopy procentowe, to zdolność kredytowa Polek i Polaków wzrośnie jeszcze bardziej, co podwyższy popyt na kredyty mieszkaniowe.
Płaca minimalna wyniesie 4300 zł w 2024 roku! To oznacza wzrost o 23,2%
