Finanse

Premier League jest przykładem na to, że pieniądze nie do końca idą w parze z sukcesami w sporcie

Czy najbardziej przychodowa liga europejska jaką jest angielska Premier League należycie wykorzystuje swój potencjał?

Powszechnie uważa się, że głównymi składowymi sukcesu są talent i ciężka praca. Jest to widoczne szczególnie w świecie sportu, gdzie predyspozycje i zacięcie w dążeniu do celu mają ogromny wpływ na wyniki osiągane przez zawodników. Nie zawsze jednak osiągnięcie sukcesu możliwe jest bez odpowiednich zasobów pieniężnych. Najczęściej to właśnie czynniki finansowe warunkują rozwój kariery i pozytywne wyniki sportowe. Sport i pieniądze są ze sobą mocno powiązane. Koszty treningów, startów w rywalizacjach na wysokim poziomie, zakup odpowiedniego sprzętu to tylko niektóre z koniecznych wydatków, które warunkują rozwój kariery. W sportach zespołowych koszty w dużej mierze skupiają się wokół utrzymania i zakontraktowania kadry o wysokiej klasie. Kwoty przeznaczane na transfery oraz wynagrodzenia dla zawodników rosną z roku na rok. 

Sportem, który przyciąga ogromną uwagę, jak i olbrzymie sumy pieniędzy, jest piłka nożna. Przychody najbardziej znaczących lig piłkarskich nieustannie rosną. Rynek piłki nożnej na naszym kontynencie wart jest już około 25,5 mld euro, co stanowi ponad 5,5% PKB Polski w 2017 r. Najwyższe przychody generuje „wielka piątka”, czyli Premier League, Bundesliga, La Liga, Serie A i Ligue 1. Najlepszymi wynikami może pochwalić się Premier League, czyli liga angielska. W sezonie 2016/17 Premiership uzyskała największą część środków dystrybuowanych przez UEFA – kwota ta sięgnęła 300 mln euro, co stanowiło ponad 50% więcej niż kwota uzyskana przez francuską Ligue 1.

Nie zawsze jednak wysokie zasoby finansowe idą w parze z wynikami, które byłyby w stanie zadowolić piłkarzy, władze klubu, a co najważniejsze kibiców. Jak swój ogromny potencjał jest w stanie wykorzystać najbardziej dochodowa liga europejska? Odpowiedzią na to pytanie jest wynik przeprowadzonej analizy efektywności finansowej klubów piłkarskich w Premier League poprzez badanie zależności ilości przychodów oraz wypłacanych wynagrodzeń od wyników osiąganych przez zespoły. W celu dokonania analizy efektywności finansowej posłużyły przede wszystkim raporty publikowane przed Deloitte, UEFA oraz same kluby piłkarskie. Ocenie zostały poddane sezony od 2012/13 do 2016/17, wynika to z dostępności raportów i jakości danych w nich zawartych.

Premier League

English Premier League, zwana także Premiership, to klasa znajdująca się na szczycie hierarchii męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Anglii. Została utworzona w 1992 r. i od tego czasu zarządzana jest przez FA Premier League. W ramach ligi rywalizuje między sobą 20 najlepszych klubów piłkarskich z Anglii (a także dwa walisjkie kluby – Cardiff oras Swansea, które występują w Premier League ze względów historycznych). Rozgrywki toczą się od sierpnia do maja. Zwycięzca zostaje Mistrzem Anglii, natomiast 3 najsłabsze zespoły relegowane są do II ligi angielskiej, czyli League Championship. 

Premier League ma strukturę korporacyjną. Każdy z dwudziestu klubów wchodzących w jej skład ma rolę akcjonariusza – posiada część udziałów spółki i głos w sprawach dotyczących jej funkcjonowania. Kluby decydują o zmianach zasad, kontraktach oraz wybierają prezesów i dyrektorów. Od 1999 r. na czele organizacji stoją Sir Dave Richards i Richard Scudamore. Innym udziałowcem Premier League jest piłkarska federacja angielska, czyli Football Association. W przeciwieństwie do klubów nie angażuje się ona w podstawowe sprawy związane z funkcjonowaniem spółki, ale posiada prawo weta.

W sezonach od 2012/13 do 2016/17 w Premiership wystąpiło 28 różnych klubów, natomiast tylko 12 z nich rywalizowało w każdym z nich.

Angielska liga w liczbach

Wg raportu Deloitte w sezonie 2016/17 Premier League wygenerowała 4,5 miliarda euro przychodów, co stanowi wzrost o 25% względem poprzedniego. Jest to najlepszy wynik na światowym rynku piłkarskim. Przeciętny przychód klubu w lidze angielskiej w tamtym sezonie wyniósł 228 milionów funtów, co oznacza, że względem sezonu 2010/11 podwoił się.

Rysunek 02 Przychody klubów w Premier League 01

 Przychody klubów w Premier League w sezonach 2012/13 – 2016/17

 Wpływy do budżetu klubów możemy podzielić na trzy główne kategorie: 

  • transmisje (np. sprzedaż praw telewizyjnych),
  • komercyjne (np. reklamy, sponsoring),
  • dzień meczu (np. sprzedaż biletów, karnetów).

Zdecydowana większość przychodów Premier League stanowią wpływy z tytułu transmisji. Na rynku krajowym, jak i międzynarodowym, popyt na prawa telewizyjne Premier League jest olbrzymi. Wcześniej wspomniany wzrost przychodów ligi o 25% związany jest głównie z trzema nowymi umowami dot. sprzedaży praw telewizyjnych. Oznacza to, że zakwalifikowanie się do Premiership przyniosło klubom wpływy finansowe większe niż kiedykolwiek. Kwota z tytułu transmisji wzrosła w sezonie 2016/17 w stosunku do poprzedniego o 46%, co daje kwotę 2,4 miliarda funtów. W przeliczeniu na jeden klub jest to wzrost przychodów rzędu 38 milionów funtów. 

Zgodnie z danymi zawartymi w raporcie Deloitte przychód związany z działalnością komercyjną zwiększył się o 7% w sezonie 2016/17. Oznacza to, że wpływy z tego tytułu stanowią 25% wszystkich przychodów Premier League. Przychody związane ze sprzedażą biletów i karnetów nieznacznie zmniejszyły się w tym sezonie i stanowią 17% wszystkich przychodów.

Innymi czynnikami, które przyczyniły się do wzrostów są m.in. powrót Tottenhamu do UEFA Champions League, czy rozbudowanie trybuny przez Liverpool. Sezon 2016/17 okazał się bardzo owocny w sferze finansowej dla wszystkich z dwudziestu klubów walczących w Premier League. Każdy z nich ustanowił swój rekord przychodów. Największy wzrost wpływów w wysokości 81% (z 105 milionów funtów do 234 milionów funtów) ustanowił Leicester City. Taki wynik związany jest z zakwalifikowaniem się klubu do ćwierćfinałów UEFA Champions League, dzięki któremu zyskał on dodatkowe środki od UEFA w wysokości 70 milionów funtów. 

Zgodnie z raportem opublikowanym przez UEFA, Premiership jest ligą, w której zarobki są najwyższe. Koszty wynagrodzeń w sezonie 2016/17 wyniosły w sumie 3 077 milionów euro i względem poprzedniego roku wzrosły o 13%. Średni koszt wynagrodzenia przypadający na klub wyniósł 153,9 miliony euro. Co warte podkreślenia, całkowity koszt wynagrodzeń w Premier League przewyższa ponad dwa razy niemiecką Bundesligę, która jest na drugiej pozycji w rankingu UEFA lig oferujących najwyższe zarobki w sezonie 2016/17.

Interesującym jest fakt, iż stosunek wynagrodzeń do przychodów Premier League osiąga coraz niższe wartości. Wynika to z faktu, iż wzrost przychodów ligi jest znacznie szybszy, niż wzrost wynagrodzeń.

Rysunek 03 Przychody i koszty wynagrodzeń w Premier League 01

Przychody i koszty wynagrodzeń w Premier League w sezonach 2012/13 – 2016/17

Transfery są kolejnym czynnikiem wpływającym na kondycję finansową klubów piłkarskich. W letnim okienku transferowym 2016/17 aż 80% całej kwoty wydatków związanych z zakupem zawodników odbyło się w obrębie “wielkiej piątki”. Ligą, która w tym okresie z tytułu transferów wydała oraz miała największe wpływy do budżetu, jest Premiership. Wydatki (1,682 mld euro) w przypadku angielskiej ligi znacznie przewyższyły przychody (911 mln euro) i ich bilans wyniósł –772 mln euro. Manchester City, Manchester United i Chelsea, czyli trzy kluby wchodzące w skład Premier League, w rankingu 5 letnim, znajdują się w Europie w pierwszej piątce najwięcej wydających drużyn na zakup nowych zawodników.

Budżety klubów a wynik sportowy

Analizując końcowe rezultaty wszystkich drużyn grających w sezonach 2012/13-2016/17 oraz ich przychody na dany sezon, można dojść do wniosku, iż zależność między nimi jest silna i dodatnia, co pokazuje tabela nr 1. Korelacja ta w badanych okresach, oscyluje wokół 0,8, poza sezonem 2015/16. Pokazuje to, że wielkość środków, którymi dysponują kluby bezpośrednio wpływa na ich wyniki sportowe osiągane w Premier League. 

tabela 1

Korelacyjna zależność między przychodami a punktami zdobytymi w Premier League w sezonach 2012/13-2016/17

 

Mimo silnej i dodatniej korelacji między przychodami (komercyjne, dzień meczu, transmisje) a zdobytymi punktami, nie zawsze drużyny mające do dyspozycji największe kwoty mogą pochwalić się najwyższymi rezultatami, co przedstawia tabela nr 2. Kluby znajdujące się na miejscach od 15 do 20 notują w dużej mierze najniższe przychody. Nie jest to jednak widoczne u klubów dysponujących najwyższymi kwotami, ponieważ nierzadko znajdują się one poza pierwszą piątką tabeli.

Tabela 2

Kluby o najwyższych i najniższych przychodach a ich pozycja w Premier League w sezonach 2012/13 – 2016/17

Tabela nr 3 pozwala zaobserwować, że istnieje silna korelacja o dodatnim kierunku pomiędzy wynagrodzeniami wypłacanymi przez kluby w Premiership a punktami zdobywanymi przez nie w rozgrywkach. Jej wartość oscyluje wokół wartości 0,8. Jedynie sezon 2015/16 wyraźnie “odstaje” od reszty analizowanych okresów, osiągając wartość 0,43, co jest znacznie słabszym wynikiem. 

tabela 3
Korelacyjna zależność między wydatkami na wynagrodzenia a punktami zdobytymi w Premier League w sezonach 2012/13-2016/17

Podobnie jak w przypadku analizy przychodów, wysoka i dodatnia korelacja pomiędzy wysokością wynagrodzeń a wynikiem sportowym osiąganym w angielskiej lidze, nie zawsze jest gwarancją sukcesu w przypadku najbardziej zamożnych klubów, co obrazuje Tabela 4. 

Tabela 4Kluby o najwyższych i najniższych wynagrodzeniach a ich pozycja w Premier League w sezonach 2012/13 – 2016/17

Ciekawym przypadkiem jest wcześniej wspomniany sezon 2015/16, w którym zależność między przychodami a punktami zdobytymi przez zespoły jest znacznie niższa niż w pozostałych okresach. Korelacja między wydatkami z tytułu wynagrodzeń i pozycją klubów w lidze również wykazuje przeciętną siłę w kierunku słabej. Wynika to z faktu, iż najwięcej punktów zdobył wówczas beniaminek tych rozgrywek. Rezultat ten zaskoczył wszystkich. Leicester City z liczbą 81 punktów zdobył mistrzostwo Anglii, pokonując czołowe drużyny z Premier League. Zwycięski zespół dysponował w tamtym sezonie przychodem 129 mln funtów, co czyniło go podobnym w tej kategorii do drużyn znajdujących się ostatecznie w środku tabeli. Jego wydatki przeznaczone na wynagrodzenia wynosiły 80 mln funtów, przy czym tylko 5 drużyn wypłacało mniej pieniędzy w tym obszarze. Dla porównania Chelsea, zajmując w sezonie 2015/16 10 pozycję z 50 punktami, dysponowało kwotą 335 mln funtów przychodu. Jej wypłaty na wynagrodzenia były w tym okresie najwyższe wśród wszystkich zespołów i osiągnęły aż 224 mln funtów.

Według raportów UEFA oraz Deloitte, Premiership jest ligą skupiającą wokół siebie największe zasoby pieniężne spośród wszystkich lig europejskich, zarówno pod względem wysokości wynagrodzeń, jak i przychodów. Co zaskakujące, podczas wszystkich analizowanych sezonów najlepszym osiągnięciem zespołów z Premier League jest dwukrotna kwalifikacja do półfinałów UEFA Ligii Mistrzów (sezon 2015/16 – Manchester City, 2013/14 – Chelsea). Zdecydowanie lepszymi wynikami może pochwalić się La Liga i Bundesliga. W sezonach 2012/13 – 2016/17 Ligę Mistrzów raz zwyciężył klub z ligi niemieckiej, a aż czterokrotnie wygrywały kluby z ligi hiszpańskiej. Dodatkowo, w analizowanych sezonach przynajmniej trzy kluby z La Liga i Bundesligi zawsze zajmowały miejsca w półfinale. Na niższych poziomach rozgrywek było tych klubów znacznie więcej.

Podsumowanie

Przeprowadzone badania potwierdzają, iż istnieje silna i dodatnia zależność pomiędzy wynikami sportowymi a wynagrodzeniami oraz przychodami klubów w Premier League, co potwierdzają tabele nr 1 i 3. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze wyniki sportowe zależą od klubowych budżetów. Manchester United w czterech ostatnich badanych sezonach (2013/14-2016/17) notował najwyższe przychody wśród klubów angielskiej ligi. Mimo to, ani razu nie znalazł się on wyżej niż na czwartym miejscu tabeli. Zauważyć można też, że powszechnym zjawiskiem jest zajmowanie trzech ostatnich miejsc w tabeli przez klub o najniższych przychodach niż zajmowanie trzech pierwszych miejsc przez klub o najwyższych przychodach (tabela nr 2). Wśród drużyn wypłacających najwyższe wynagrodzenia, częściej niż w przypadku przychodów, w badanych sezonach zajmują one pozycje 1-3. Tylko raz, w sezonie 2014/15, zdarzyło się, że Mistrz Anglii (Chelsea) wypłacał najwyższe wynagrodzenia (tabela nr 4). Sytuacja z sezonu 2015/16, kiedy niespodziewanie na najwyższym stopniu podium stanął Leicester City, dowodzi, iż wysokie przychody oraz wypłacane wynagrodzenia nie zawsze są definicją sukcesu. Zarówno korelacja między przychodami oraz wysokością wynagrodzeń, a punktami zdobytymi w lidze są dużo słabsze w sezonie 2015/16 niż w pozostałych badanych okresach (tabela nr 1 i 3).

Warto podkreślić, że w pierwszej dziesiątce najwyżej wycenianych europejskich klubów aż 6 pochodzi z Premier League. Nie przekłada się to jednak na wyniki osiągane w Lidze Mistrzów – najwyższe miejsca zajmowane są przez zespoły z innych lig. Oznacza to, że istnieją kluby lepiej wykorzystujące swój potencjał finansowy niż zespoły angielskie. Świat piłki nożnej niezaprzeczalnie związany jest z pieniądzem, jednakże wysokie przychody i wypłacane wynagrodzenia nie zawsze gwarantują osiągnięcie proporcjonalnych do nich wyników sportowych.

Magdalena Chałat i Zuzanna Chojnacka

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker