Bezpieczeństwo EkonomiczneGospodarka

Dzieci hamują karierę zawodową kobiet obniżając zatrudnienie i wynagrodzenia

Kobiety posiadające dzieci mają niższy wskaźnik zatrudnienia oraz otrzymują niższe zarobki. Dlatego tak ważny jest rozwój opieki instytucjonalnej

Kobiety na rynku pracy są coraz bardziej aktywne, a ich pozycja jest coraz lepsza. Niemniej ciągle są różnice między kobietami a mężczyznami jeśli chodzi o wskaźnik zatrudnienia, czy też wysokość zarobków na tych samych stanowiskach? Co jest powodem takiego stanu rzeczy? Odpowiedź brzmi: dzieci.

Kobiety na rynku pracy: wiele zależy od posiadania dzieci

Z danych Eurostatu wynika, że w 2021 r. w UE wskaźnik zatrudnienia dla kobiet bez dzieci w wieku 25-54 lata wynosił 77%. W przypadku kobiet w tym samym przedziale wiekowym, ale posiadających dzieci wskaźnik ten wyniósł 72%. Odwrotna sytuacja jest w przypadku mężczyzn. Dzieci w gospodarstwie domowym podnosiły wskaźnik zatrudnienia mężczyzn w tej grupie wiekowej. Mężczyźni bez dzieci mieli niższy wskaźnik zatrudnienia niż mężczyźni z dziećmi (81% w porównaniu z 90%).

Wskaźnik zatrudnienia

Porównując mężczyzn i kobiety, luka w zatrudnieniu między płciami wyniosła 4 pkt. proc. wśród osób bez dzieci i aż 18 pkt. proc. wśród osób z dziećmi. Można dojść do wniosków, że posiadanie dzieci wypycha kobiety z rynku pracy, ale za to mobilizuje mężczyzn do wejścia na niego.

Poziom wykształcenia wpływa na aktywność zawodową

Ponadto im wyższy poziom wykształcenia, tym mniejsze różnice we wskaźnikach zatrudnienia pomiędzy osobami w wieku 25-54 lat bez, jak i z dziećmi. Kobiety o niskim poziomie wykształcenia odnotowały największą różnicę ze wskaźnikiem zatrudnienia 54% dla tych bez dzieci wobec 46% dla tych z dziećmi (-8 pp.). Z drugiej strony, wskaźniki zatrudnienia były bardzo zbliżone dla kobiet z wysokim poziomem wykształcenia (87% bez dzieci w porównaniu z 86% z dziećmi).

W przypadku mężczyzn również największe różnice były wsród tych o najniższym wykształceniu. Wskaźnik zatrudniania dla mężczyzn bez dzieci wyniósł 67%, a dla tych z dziećmi 79%. Co równie ciekawe, dla każdego poziomu wykształcenia luka w zatrudnieniu między osobami nieposiadającymi i posiadającymi dzieci była dodatnia (czyli większe zatrudnienie było wśród osób bez dzieci nich tych z dziećmi) i we wszystkich przypadkach szersza dla mężczyzn niż dla kobiet.

Praca na niepełen etat znacznie częstsza wśród kobiet z dziećmi i bezdzietnych mężczyzn

W 2021 r. 15% kobiet z wysokim poziomem wykształcenia i bez dzieci pracowała w niepełnym wymiarze godzin w porównaniu z 26% kobiet z tym samym wykształceniem, ale z dziećmi (różnica 11 p. proc.).

W przypadku kobiet o średnim poziomie wykształcenia różnica między wskaźnikami zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy była jeszcze większa (23% dla kobiet bez dzieci i 36% dla kobiet z dziećmi; +13 pkt. proc.).

Tymczasem odsetek zatrudnionych mężczyzn pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy na wszystkich poziomach wykształcenia był wyższy dla mężczyzn bez dzieci niż z dziećmi, czyli zupełnie inaczej niż w przypadku kobiet.

Różnice w zarobkach między płciami to głównie efekt posiadania dzieci

Dane Eurostatu pokazują, że posiadanie dzieci zwiększa aktywność zawodową mężczyzn, a zmniejsza aktywność zawodową kobiet. Ponadto brak dzieci sprawia, że różnica w aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn jest niewielka i jeszcze bardziej maleje wraz ze wzrostem wykształcenia. Dane te są zbieżne z innymi badaniami, które opisywaliśmy. Wynika z nich, że tzw. Gender Pay Gap, czyli różnica w zarobkach kobiet i mężczyzn praktycznie nie istnieje do momentu pojawienia się dziecka.

Badania na ten temat przeprowadzili w 2018 roku naukowcy z National Bureau of Economic Research. Porównali oni zarobki u mężczyzn i kobiet oraz ich zmianę po narodzinach pierwszego dziecka. Naukowcy bazowali na danych z Danii. Wyniki prezentują poniższe wykresy:

Jak widzimy, posiadanie dziecka wiąże się u kobiet z obniżeniem pensji. Wpływ dziecka na mężczyzn jest niewielki. Naukowcy skorygowali więc lukę płacową o posiadanie dziecka, a wyniki prezentują się następująco:

Ciągła szara kreska oznacza rzeczywiste zarobki kobiet, a ciągła czarna rzeczywiste zarobki mężczyzn. Przerywana szara kreska przedstawia alternatywne zarobki kobiet po uwzględnieniu wpływu dziecka. Jak widzimy, różnice istnieją, ale są już nieznaczne. Fakt posiadania dziecka wpływa także na wiele innych czynników – między innymi prawdopodobieństwo zostania menadżerem czy pracy w sektorze publicznym.

Zobacz także: Dzieciom w Polsce bardzo rzadko zagraża ubóstwo. Wypadamy bardzo dobrze nawet na tle UE

Co ciekawe, jak pisze Radosław Ditrich w tekście Czy gender pay gap istnieje? jeszcze 40 lat temu to zupełnie inne czynniki odpowiadały za lukę płacową między płciami. Były to przede wszystkim poziom wykształcenia, czy pozycja kobiet w społeczeństwie. Obecnie wpływ tych czynników jest minimalny. Zmieniło się postrzeganie kobiet przez społeczeństwo, a w wielu krajach są one lepiej wykształcone niż mężczyźni (w Polsce odsetek kobiet z wyższym wykształceniem jest większy niż odsetek mężczyzn).

Posiadanie dziecka wypycha kobiety z rynku pracy, co wpływa na ich zarobki, rozwój zawodowy, wolniejsze awanse i tworzy szklany sufit. To z kolei ma bardzo poważne konsekwencje dla ich dobrobytu, samopoczucia, pozycji w społeczeństwie, a także na wysokość ich emerytur.

Dlatego tak ważna jest edukacja zwiększająca konkurencyjność na rynku pracy oraz jak najlepszy dostęp do opieki instytucjonalnej, czyli żłobków i przedszkoli. To znacznie ułatwi kobietom powrót na rynek pracy, a co za tym idzie chętniej będa się decydować na potmostwo. Równie ważne są zmiany w mentalności społeczeństwa, czyli zbudowanie świadomości, że dziecko ma dwoje rodziców i obowiązki wychowawcze powinny być możliwie najrówniej dzielone między obojga rodziców. To pozwoli kobietom szybciej wrócić do pracy, a mężczyznom zbudować lepsze relacje z dzieckiem.

Kobiety posiadające dzieci zarabiają nawet o 45% mniej

Wszelkie prawa do treści zastrzeżone.

Filip Lamański

Dziennikarz, założyciel i redaktor naczelny portalu Obserwator Gospodarczy z wykształcenia ekonomista specjalizujący się w demografii i systemie emerytalnym. W 2020 roku nagrodzony w konkursie NBP na dziennikarza ekonomicznego roku 2020 w kategorii felieton lub analiza.

Polecane artykuły

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker