Polscy eksporterzy nie do zatrzymania. Kryzys im nie straszny

Ostatnie lata nie można nazwać dobrymi pod względem aktywności gospodarczej. Warto jednak wspomnieć jak mają się polscy eksporterzy. Według ankiet, które zostały wśród nich przeprowadzone trudności, które jeszcze utrzymywały się w 2022 roku, w 2023 są już mniej uciążliwe. Widać to także po wynikach polskiego eksportu. Coraz więcej sprzedajemy za granicę.

• aż 80% polskich eksporterów odczuło skutki spowolnienia w gospodarce i handlu światowym
• firmy posiadające 100% kapitał zagraniczny oraz te o wysokim i średnim poziomie technologii okazały się bardziej odporne na trudności
• logistyka pozostaje nadal główną barierą w działalności dla 56% respondentów
• Najwięcej, bo towary o wartości aż 264,5 mld PLN, wyeksportowaliśmy do Niemiec

Eksporterzy w badaniu ankietowym

Badanie ankietowe przeprowadzone we wrześniu-październiku 2023 roku przez Polską Izbę Eksportu (PIE) ujawnia, że aż 80% polskich eksporterów odczuło skutki spowolnienia w gospodarce i handlu światowym. To wzrost wyniku o 4 p.p. w stosunku do poprzedniego roku. To właśnie firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie zmagają się z trudnościami. Są one bardziej narażone na skutki szoków gospodarczych.

Eksporterzy wysyłający swoje towary do państw Unii Europejskiej doświadczyli zauważalnych problemów. Wynikało to z niższego o 2,6 p.p. wzrostu gospodarczego w 2023 roku względem roku 2022. Ten spadek okazał się znacznie większy niż średnia dla całego świata, która według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego wyniosła „zaledwie” 0,5 p.p.

Zobacz także: Potrzebna nam Wizja Polski, która będzie drogowskazem dla rozwoju państwa

Ciekawym spostrzeżeniem jest, że firmy posiadające 100% kapitał zagraniczny oraz te o wysokim i średnim poziomie technologii okazały się bardziej odporne na trudności. Może to świadczyć o ich elastyczności i zdolności do adaptacji w zmieniającym się otoczeniu gospodarczym.

Warto też zaznaczyć, że eksporterzy zaobserwowali w tym roku również poprawę warunków eksportowych w wielu obszarach. Pozytywne znaczenie popytu zagranicznego dla eksportu firm wzrosło o 7 p.p., osiągając poziom 66 %. Trzeba wspomnieć, że odsetek firm oceniających korzystny wpływ płynności finansowej ich kontrahentów wzrósł o znaczące 17 p.p., osiągając 34% w 2023 roku.

Zachowania polskich eksporterów

Negatywny wpływ różnych czynników, takich jak koszty importu zaopatrzeniowego (spadek o 23 p.p.), koszty transportu (o 15 p.p.), koszty energii i paliw (o 13 p.p.), koszty kredytów (o 9 p.p.), oraz problemy z zatrudnieniem (o 8 p.p.), znacząco zmniejszył się w tym roku. Ankieta potwierdziła także zmniejszenie problemu niedoborów surowców takich jak stal, półprzewodniki i drewno. Aż 47% ankietowanych eksporterów stwierdziło, że w 2023 roku nie doświadczyło takiej sytuacji w swojej działalności produkcyjnej.

Warto zauważyć, że dla firm eksportujących na rynki pozaeuropejskie, koszty transportu nadal były dotkliwe. Chociaż w ankietach zmniejszyły się o 8 p.p. Może to wynikać zarówno ze spadku cen paliw, jak i z wdrożenia strategii dostosowawczych. Jednak logistyka pozostaje nadal główną barierą w działalności dla 56% respondentów.

Zobacz także: Indyjski przewoźnik przywraca ważne połączenie do Europy

W roku 2023, aby utrzymać kondycję ekonomiczno-finansową, ponad połowa badanych firm dostosowała ceny sprzedaży do nowych warunków. Trzeba jednak zauważyć, że w 2022 roku tę strategię wybierało 70% ankietowanych. Oznacza to, że nastąpił znaczny spadek o 23 p.p. Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego przypuszczają, że być może jest to częściowo związane z obniżeniem średniorocznej inflacji w UE. Z 9,3% w 2022 roku do 6,5% w 2023 roku. W Polsce z 14,4% do 12,0%.

Interesującym spostrzeżeniem jest fakt, że ponad 87% firm eksportowych nie skorzystało w 2023 roku z żadnych form wsparcia eksportowego oferowanych przez instytucje państwowe. Spośród tych, którzy jednak się na to zdecydowali, 9% pozytywnie oceniło instrumenty takie jak wsparcie eksportowe oferowane przez KUKE oraz dofinansowanie kosztów udziału w targach i wystawach. To sugeruje, że większość firm radzi sobie samodzielnie w trudnych warunkach rynkowych, być może wybierając bardziej elastyczne strategie dostosowawcze.

Eksport w Polsce

Jak informuje GUS, obroty towarowe handlu zagranicznego w tym roku (w okresie styczeń — lipiec 2023) wyniosły w cenach bieżących aż 944,8 mld PLN w eksporcie oraz 907,0 mld PLN w imporcie. Oznacza to, że eksport Polski był wyższy od importu. Dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 37,9 mld PLN. W analogicznym okresie w 2022 roku wyniosło ono minus 49,8 mld PLN. W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku eksport wzrósł o 4,4 %, a import spadł o 5,0 %.

Najwięcej, bo towary o wartości aż 264,5 mld PLN, wyeksportowaliśmy do Niemiec. Oznacza to, że eksport do Niemiec stanowi aż 28% globalnej wartości naszego eksportu. Na drugim miejscu znalazł się nasz południowy sąsiad. Do Czech wyjechały towary o wartości 59,4 mld PLN. To niemal tyle samo co w przypadku Francji. Wartość eksportu do Francji wyniosła w okresie styczeń-lipiec 2023 roku aż 59,2 mld PLN. Oznacza to, że Czechy jak i Francja, odpowiadają za 6,3% naszego eksportu (łącznie te dwa kraje za 12,6%). Warto w tym miejscu zaznaczyć, że udział Francji rośnie. W analogicznym okresie w 2022 roku był to 5,8% w przypadku Francji oraz 6,6% w przypadku Czech. Więcej: Eksport Polski rośnie. Z kim handlujemy? Nowe dane GUS 

Oszczędności Polaków znacząco stopniały przez inflacje